MARKTVISIE | Verviervoudiging negatieve uurprijzen in april

Samenvatting:

• Laagste gemiddelde EPEX-maandprijs sinds mei’21
• Gasmarkt stabiliseert nu winter echt weg is
• Vertraging én versnelling Amerikaanse LNG-projecten
• Meimaand feestmaand; minder handelsdagen

Prijsontwikkeling in de afgelopen 7 dagen: 

Stabilisering gas- en elektriciteitsprijzen

Na de prijsdalingen van vorige week zagen we deze week rustigere marktomstandigheden. Het voorste maandcontract (juni’24) bij gas bewoog hoofdzakelijk tussen 27 en 30 €ct/m3. Het duurste kwartaalcontract is momenteel Q1’25, kort daarna gevolgd door de Q1’26. Beide tijdvakken handelen momenteel rond 35 €ct/m3. Het prijsverschil tussen de Q3’24 en de komende winter is al enkele weken stabiel rond 4,5 €ct/m3. Sommige analisten geven aan dat dat prijsverschil te klein is om volop gas te injecteren in de gasvoorraden, dus wellicht dat de resterende zomercontracten nog iets omlaag kunnen of de wintercontracten iets omhoog.
De emissierechtenprijs was ook minder onstuimig deze week en staat tussen 65 en 70 €/ton. Daardoor is er ook weinig veranderd aan de termijnprijzen voor elektriciteit.

Terugblik korte termijn

De gemiddelde EPEX-prijs in april is uitgekomen op ruim 58 €/MWh. Dat is de laagste maandprijs sinds mei 2021. De gedaalde gasprijs speelt hier uiteraard een rol in, maar ook de uitbreiding van zon- en windenergie doet een flinke duit in het zakje. Daarnaast draaien de Europese waterkracht- en kerncentrales een stuk beter dan het gemiddelde over de afgelopen jaren. Het aantal negatieve uurprijzen neemt ook fors toe nu de dagen langer worden en de zon krachtiger wordt. In april zagen we 62 uren onder 0 €/MWh, terwijl dat er in maart nog slechts 17 waren. De eerste twee dagen van mei zijn zelfs al goed voor 13 negatieve uren. Deze woensdag vielen de uurprijzen tussen 13.00 en 15.00 uur weg naar -200 €/MWh, doordat een groot deel van Europa van een vrije dag genoot (Dag van de Arbeid). Daarnaast deden zon en wind ook hun best, waardoor de interconnectoren tussen de verschillende Europese landen/biedzones al snel vol zaten.

Tennet heeft afgelopen vrijdag en dinsdag noodvermogen afgeroepen. Vrijdag was dat in afregelende richting, toen tussen 14.08 en 15.10 uur het aanbod fors groter was dan de vraag op dat moment. Dinsdag was het slechts een kwartiertje in opregelende richting, omdat de zonproductie snel wegviel. De onbalansprijzen zijn verder betrekkelijk rustig en spelen doorgaans rond EPEX-niveau.

Verminderd gas-aanbod

Het onderhoudsseizoen in Noorwegen is in volle gang. De dagelijkse nominaties stonden deze week rond 280 miljoen m3, dat is ongeveer 80 miljoen m3 minder dan de maximale exportcapaciteit. Deze woensdag waren er problemen met het opnieuw starten van de gasproductie bij Aasta Hansteen en Dvalin na het afronden van de werkzaamheden. Hierdoor werd er ca. 20 miljoen m3 minder geëxporteerd dan verwacht. De komende week valt er dagelijks meer dan 50 miljoen m3 weg door gepland onderhoud. Tussen juni en augustus staan er nauwelijks werkzaamheden gepland. Dat is nog een overblijfsel uit de periode dat er volop Russisch pijpleidinggas richting West-Europa stroomde. Met name de maanden juli en augustus werden toen gebruikt voor onderhoud aan de Yamal- en Nordstream-pijpleidingen.

Er waren deze week twee tegenvallende berichten voor Amerikaanse LNG-producenten. De Freeport-terminal heeft nog steeds moeite om de productie weer op te krikken na vorstschade in januari en andere werkzaamheden aan de installatie. Het gebrek aan communicatie vanuit de operator stemt de markt wat nerveus.
Verder kampt de in aanbouw zijnde Golden Pass LNG-terminal met een tekort aan arbeidskrachten, waardoor oplevering in de eerste helft van 2025 in gevaar komt. Er wordt nu gemikt op de tweede helft van 2025. De verwachte, maximale capaciteit van deze terminal komt rond 25 miljard m3 te liggen. Deze berichten hebben ervoor gezorgd dat de Amerikaanse gasprijzen daalden naar ca. 5 €ct/m3. Er is immers meer gas beschikbaar voor de binnenlandse markt. Een meevaller voor de Europese gasmarkt is dat de nieuwe Plaquemines-terminal waarschijnlijk enkele maanden eerder operationeel is dan gepland. De eerste export wordt nu in augustus verwacht i.p.v. in december. De eerdere start zorgt voor in totaal ca. 6 miljard m3 meer productie en export.

Gasvoorraden

Tijdens de koudevlaag van vorige week werd er mondjesmaat gas onttrokken aan de Europese gasvoorraden. Inmiddels zijn de temperaturen weer voldoende opgelopen dat de verwarmingsvraag afneemt en er weer gas geïnjecteerd kan worden. De Europese vulgraad staat nu op 62,5%, dat is licht hoger dan op dezelfde datum vorig jaar. Nederland blijft met 55% een beetje achter, terwijl Duitsland met bijna 68% juist voorop loopt.

Vooruitblik

Op gasgebied biedt het weer weinig reden tot prijsschommelingen. De markt kijkt vooral naar het Noorse pijpleidinggas en de Amerikaanse LNG-ontwikkelingen. Er lijkt wat spanning weg te ebben uit de geopolitieke brandhaarden, maar dit kan ook weer snel oplaaien. Mocht er een staakt-het-vuren worden afgesproken in het Midden-Oosten, dan kan er mogelijk weer LNG via het Suezkanaal richting Europa komen. Vooralsnog kiezen de LNG-tankers de lange route om Kaap de Goede Hoop, om daarmee eventuele beschietingen te voorkomen.

Deze vrijdag wordt een korte onderbreking van de zonnige weersomstandigheden verwacht. De temperatuur duikelt dan ook naar een maximum van 14 graden Celsius in combinatie met een flinke bak neerslag. Vanaf het weekend stabiliseert het kwik rond 18 graden, met daarbij veel zon en een zwakke tot matige wind op land. Daarmee keert waarschijnlijk de typisch zomerse M-curve in de EPEX-prijzen terug; hoge prijzen op de uren 06.00 tot 09.00 en 17.00 tot 20.00 uur, met daar tussenin relatief lage uurprijzen. Het daggemiddelde voor de komende week wordt momenteel tussen 55 en 65 €/MWh.

In de maand mei vallen zoals gebruikelijk enkele handelsvensters weg i.v.m. bank holidays en feestdagen. Dit betekent dat er op 6, 9, 20 en 27 mei geen handel mogelijk is voor elektriciteit, gas en warmte.

De volgende marktvisie verschijnt op woensdag 8 mei.

Lees de vorige marktvisie