MARKTVISIE | Stijging energieprijzen zet verder door

Samenvatting: stijging energieprijzen

• De Duitse markt blijft krap, meer maatregelen te verwachten om gasverbruik te verlagen
• Gas jaarblok 2023 handelde woensdag voor het eerst boven de 100 ect/m3
• Steenkoolprijs is met beperkte prijsdaling een uitzondering
• Emissierechten naderen weer de recordprijs

Terugblik gas: stijging energieprijzen

De kortetermijnprijzen voor zowel gas als elektriciteit zijn in de afgelopen week verder gestegen. De aanhoudende krapte op de (gas)markt blijft aanhouden. De Yamal-pijpleiding is al enkele weken niet in gebruik en via NordStream 1 is de aanvoer momenteel beperkt tot ongeveer 40% van de capaciteit. Met het aankomende onderhoud tussen 11 en 21 juli zal de gasaanvoer via NordStream 1 helemaal wegvallen.

De krapte werd versterkt door een onverwachte verstoring bij het Noorse Ormen Lange gasveld, waardoor de productie is gehalveerd tot zo’n 14 miljoen m3 per dag. Naar verwachting duurt het nog tot zeker 4 juli voordat het probleem is verholpen. Ook het bericht dat het Verenigd Koninkrijk in geval van nood de export van gas naar Nederland en België kan staken gaven de markt nog een extra zetje omhoog.

Situatie in Duitsland en Frankrijk          

In Duitsland zorgde het stilleggen van NordStream vanwege onderhoud er in de afgelopen jaren regelmatig voor dat er juist gas uit de voorraden onttrokken werd om aan de vraag te kunnen voldoen. Op dit moment is de situatie in Duitsland daarom erg krap. Dit komt mede omdat er geen mogelijkheid is voor LNG-import.
Het is daarom de vraag of de Duitse gasvoorraden voor de komende winter voldoende aangevuld kunnen worden. Momenteel zijn de Duitse gasvoorraden volgens Aggregated Gas Storage Inventory (AGSI) website voor 60% gevuld.

Er wordt daarom naar diverse mogelijkheden gezocht die de gasvraag naar beneden kunnen brengen.  Steenkoolcentrales mogen bijvoorbeeld langer operationeel blijven. Verder wordt er gekeken naar een veilingmechanisme om ervoor te zorgen dat bedrijven gedurende de zomer geprikkeld worden om minder gas af te nemen.

Opvallend is ook dat op de THE (de Duitse gasmarkt) het gas voor de komende winterperiode inmiddels zo’n 10 €ct/m3 duurder is in vergelijking met de Nederlandse TTF-markt.  Bij elektriciteit is het verschil nog groter: Cal-23 baseload handelt in Duitsland bijvoorbeeld voor 280 €/MWh. Dat is 20% hoger dan in Nederland.
In Frankrijk ligt Cal-23 met ruim 350 €/MWh nog hoger, maar dat wordt vooral veroorzaakt door de hoger prijs voor het eerste kwartaal (baseload Q1-23 noteert namelijk ruim boven de 600 €/MWh). Net als in de afgelopen jaren is men in aanloop naar de winter bevreesd dat de beschikbare capaciteit niet voldoende zal zijn.

Terugblik gas en elektriciteit: 

De gasprijzen voor de komende maanden juli tot en met december van dit jaar zijn inmiddels opgelopen tot boven de 140 €ct/m3, wat een stijging van ruim 10 €ct/m3 is ten opzichte van de eerdere handelsdagen van deze week. Voor 2023 zijn de verschillende handelsperioden meer dan 5 €ct/m3 opgelopen, met jaarblok 2023 dat voor het eerst boven de 100 €ct/m3 noteert.
Vergeleken met het begin van deze maand zijn de gasprijzen voor de komende maanden met ruim 60% opgelopen.

De daggasprijs is eveneens verder opgelopen. In de afgelopen week lag deze al enkel dagen boven de 125 ect/m3. Voor donderdag 30 juni is deze uitgekomen op 136,3 €ct/m3.
Dat is ook terug te zien in de EPEX-prijzen. Voor de werkdagen zijn de spotprijzen met de rest van de markt mee gestaag opgelopen. De baseloadprijs is voor het eerst sinds 10 maart boven de 300 €/MWh uitgekomen.
En de duurste (avond)uren naderden op 28 en 30 juni zelfs de 500 €/MWh. Door de overvloedige zon zien we de afgelopen tijd steeds vaker dat de laagste uurprijzen in de middag zijn. Dat zorgt er dus steeds vaker voor dat de peakload spotprijs wat lager uitkomt dan de baseload spotprijs.

Ook de termijnprijzen van elektriciteit voor de komende maanden zijn verder opgelopen. De baseloadprijs voor de komende maanden handelt inmiddels ook rond de 300 €/MWh en ligt daarmee ongeveer 10% hoger dan een week geleden en zelfs 50% hoger dan in de eerste twee weken van deze maand.

Olie, steenkool en emissierechten:

De olieprijs is in de afgelopen weken erg volatiel met bewegingen van 10-15 dollar op en neer in enkele dagen tijd. De oplopende rente om de inflatie de kop in te drukken zorgde in eerste instantie voor een daling. Brent olie was vorige week gedaald naar de 108 $/vat. Dit kwam met name doordat een oplopende rente de vrees voor een aanstaande recessie aanwakkert. Bezorgdheid over politieke onrust in Libië zou de olieproductie aldaar kunnen verminderen. Daarnaast zijn er zorgen dat diverse landen in het Midden-Oosten (waaronder Saudi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten) aan het productieplafond zitten. Deze berichten gaven in de afgelopen dagen een hernieuwde stijging. Woensdagmiddag noteerde Brent olie weer even boven de 120 $/vat. Om vervolgens weer de daling weer te hervatten.
Woensdag is de OPEC+ een tweedaagse vergadering begonnen, maar er worden weinig wijzigingen van het beleid verwacht.

De prijs voor steenkool is na de forse stijging van twee weken geleden juist wat gedaald. Daar waar vorige week de 270 $/ton nog werd aangetikt voor het 2023-contract, is hier in de afgelopen handelsdagen bijna 10% afgegaan. Woensdagmiddag stond de 250 $/ton op het scherm, maar bij de opening was dit nog wat lager.

Bij emissierechten is de zijwaartse trend aan de bovenkant doorbroken. Deze hele maand was er een beperkte prijsbeweging in de EUA. Mogelijk dat de extra vraag naar steenkool leidt tot meer vraag naar emissierechten. Woensdag aan het begin van de middag werd voor Dec22 de 90 €/ton verhandeld. Daarmee komt het record van afgelopen mei weer in zicht.

Verwachtingen voor komende week: 

De weersverwachting voor de komende week is stabiel zomerweer. De gemiddelde EPEX-prijs zal rond hetzelfde niveau zijn als deze week. Voor dit weekend wordt een gemiddelde EPEX-prijs van ca. 225 €/MWh ingeschat en voor de werkdagen daarna ca. 300 €/MWh.

Het LNG-aanbod naar Europa blijft bij het huidige prijsniveau goed. Doordat er in de eerste zes maanden van dit jaar bijna elke dag wel een tanker aankwam in Groot-Brittannië, is er tot nu toe al bijna evenveel LNG geïmporteerd als in heel 2021. Ook voor de komende twee weken komt er bijna elke dag weer een tanker aan in Groot-Brittannië. Niet verwonderlijk, aangezien de Britse importcapaciteit vier keer zo hoog is als in Nederland. Bij de Gate-terminal is de frequentie wat lager. Daar is de inschatting dat er in de komende twee weken ‘slechts’ drie tankers aan gaan meren.
Met het aanstaande onderhoud aan NordStream 1 zullen de gasprijzen voor de korte termijn naar verwachting het huidige prijsniveau handhaven.

Als de verstoring aan het genoemde Noorse gasveld in de komende week is verholpen, zou er weer maximaal gas vanuit Noorwegen kunnen worden geïmporteerd. Dat zou betekenen dat de Nederlandse gasvoorraden het huidige vultempo kunnen voortzetten. In de afgelopen dagen werd er in totaal ongeveer 60 miljoen m3 per dag geïnjecteerd. Momenteel zijn de voorraden gemiddeld voor de helft gevuld.

Bekijk de marktvisie van vorige keer