MARKTVISIE | Terecht gebleken optimisme over NordStream1 doet gasprijzen dalen

Samenvatting: Optimisme over NordStream1 doet gasprijzen dalen

• Gasaanvoer door NordStream1 hervat
• Prijzen dalen door dit goede nieuws, maar stress blijft in de markt door grote onzekerheid
• Grote prijsverschillen voor gas en elektriciteit binnen Europa
• Vanaf het weekend komt het warme weer terug, met weinig wind betekent dit opnieuw hoge spotprijzen elektriciteit

Terugblik gas: Optimisme over NordStream1 doet gasprijzen dalen

Aanbod volgens verwachting, Nordstream1 hervat gaslevering
De aanvoer van gas was afgelopen week volgens verwachting: de Noorse aanvoer is hersteld, Nordstream1 was in onderhoud en de flow vanuit de LNG-terminals was onverminderd hoog. Enige opvallende verstoring was dat de Interconnector twee dagen 17 miljoen m3 gas minder vanuit de UK naar Zeebrugge transporteerde doordat de compressoren niet konden omgaan met de hitte. De daggasprijs in de UK zakte hierdoor weg naar ca 60 ct/m3, maar kwam gisteren weer terug op 100 ct/m3 toen de problemen opgelost waren. De Franse dagmarkt noteert ook ongeveer 100 ct/m3, waarmee de prijzen daar vergelijkbaar zijn met de spotprijs voor LNG in Azië.
In Noordwest-Europa zakte de daggasprijs van 180 naar 150 ct/m3 in de afgelopen week doordat er steeds meer optimisme ontstond dat Nordstream na het onderhoud de aanvoer zou hervatten. Dit optimisme bleek terecht, want vanochtend vroeg hervatte Nordstream1 de gasaanvoer naar Europa. De leiding lijkt terug te komen op het niveau van voor het onderhoud, dus ca. 70 mln m3 per dag.

Vulling Duitse voorraden verstoord, in Nederland onveranderde vulling
De Duitse gasvoorraden zijn vrijwel niet gevuld de afgelopen tien dagen door het onderhoud aan Nordstream1 en de verstoorde Noorse gasaanvoer. De vulling staat daar nu op 65,1% (vorige week 64,5%). Bijkomend probleem is dat Uniper financieel vrijwel aan de grond zit en gas uit haar voorraden moet onttrekken om aan haar contractuele verplichtingen te voldoen.
In Nederland is de vulling niet verstoord. Afgelopen week kwam er weer 3% bij: van 57,8% naar 60,8%, waardoor er nu 8,6 miljard m3 in de voorraden zit. Dat gaat onverminderd goed dus. Ook in Frankrijk ging de vulling goed door, daar is de vulgraad al 72,5%.

De stress blijft in de markt
De positieve berichten over de hervatting van NordStream1 en de vulling van de gasvoorraden werden gecounterd door nieuwe druk vanuit Rusland en doemscenario’s vanuit het Internationale Energie Agentschap (IEA). President Poetin gaf deze week een duidelijke hint op verlaging van de gasaanvoer als de compressor uit Canada niet snel en goed terugkomt. Siemens reageerde direct dat de compressor zo snel mogelijk teruggebracht wordt en dat dit geen extra vermindering van de gasaanvoer kan veroorzaken. De IEA waarschuwde voor energietekorten komende winter in Europa en bepleit forse energiebesparing en de maximale inzet van kern- en kolencentrales. Wat voor de CO2-emissie uiteraard slecht is. Gevolg is dat de markt nog steeds erg gestrest is, wat te zien is aan de forse prijsbewegingen op de dag: de meeste dagen was er 10-12 ct/m3 prijsbeweging. De schermen van de OTC-elektriciteitsmarkt zijn vrijwel leeg, er zijn nauwelijks biedingen en latingen.

Gasprijzen over de hele linie gedaald
Alle gasprijzen zijn afgelopen week gedaald. De periodes tot en met winter22 met ca 20 ct/m3. De winterprijs was gisteren einde dag ca 155 ct/m3, waarmee deze nog ca 15 ct/m3 boven de prijs in Azië ligt (140 ct/m3). Voor jaarblok 2023 wordt nu ca 130 ct/m3 betaald en voor jaarblok 2024 ca 79 ct/m3. De prijzen voor de lange termijn zijn dus ook omlaag, maar ze dalen minder hard dan ze gestegen zijn in de voorgaande 2 weken. Dat betekent dat de lange termijnprijzen op een hoger niveau gekomen zijn.

Olie, steenkool en emissierechten:

De olieprijs liep na de daling van midden vorige week weer terug op naar ruim ca 108 $/vat voor levering augustus 2022. Weliswaar waren voorraden in de VS groter dan verwacht maar dit leidde niet tot hetzelfde effect als vorige week.
Steenkool is afgelopen week in prijs gedaald; jaarblok 2023 zake naar onder 250 $/ton ten opzichte van 276 $/ton vorige week woensdag. In euro’s is de stijging 2% hoger, want de dollar zakte wat weg na de stijging van vorige week, waardoor de euro weer duurder werd dan de dollar (1,02).
Meest opvallende beweging was de prijsdaling van emissierechten gisteren einde dag: van ca 85 euro/ton naar 78 euro/ton. Aanleiding was het bericht dat de EU een aanzienlijke hoeveelheid extra EUA in de markt wil brengen. De EU wil dit doen om te voorkomen dat de hoeveelheid beschikbare EUA’s de bottleneck gaat worden in de huidige energiecrisis. Hiermee volgen ze de aanbevelingen van het IEA. In hoeverre dit nu echt een probleem oplost, is de vraag want de hoge prijzen leiden al maanden tot een lager gasverbruik en dus lagere CO2-emissies. De prijsvorming van EUA’s in de afgelopen maanden duidt er juist op dat de extra emissies van kolencentrales opgeheven worden door lagere emissies vanuit de industrie.

Europese Commissie eist energiebesparing
Deze week werd aangekondigd dat verwacht wordt dat alle lidstaten hun gasverbruik in de periode augustus 2022 tot en met maart 2023 tenminste 15% verlagen ten opzichte van het 5 jaars gemiddelde. Uiteraard is minder verbruik een onmisbare maatregel om gastekorten in de komende winter te voorkomen. Gastransportservices (GTS) wees hier vorige week ook al op, maar rapporteerde tegelijk dat het gasverbruik in het eerste halfjaar 20% lager lag dan in de jaren ervoor. Kortom: Nederland bespaart al meer dan Europa nu vraagt. En met de huidige gasprijzen die steeds meer afnemers in hun portemonnee voelen is het waarschijnlijker dat het verbruik verder daalt en zeker niet stijgt. Het dreigement van de Commissie dat landen gasverbruikers moeten afschakelen als ze deze besparing niet halen, is voor Nederland daarom vrijwel zeker niet relevant.

OTC-elektriciteit nog harder omhoog dan gas
De prijzen voor elektriciteit zijn afgelopen week gedaald met 10 tot 50 euro/MWh, afhankelijk van product en periode. Hierin zit de gedaalde EUA-prijs nog niet verwerkt. De sparkspreads waren na de prijsstijging van vorige week verbeterd, maar dalen nu weer.
De prijsverschillen binnen Europa zijn onveranderd groot. Deze week kwam het bericht dat de Franse overheid het grote elektriciteitsbedrijf EDF met 10 mrd euro zal steunen om te voorkomen dat het in de problemen komt, kerncentrales om veiligheidsredenen stil moeten staan en de productie uit waterkracht sterk tegenvalt.

Sterk wisselende spotprijzen elektriciteit
De spotprijzen elektriciteit waren erg beweeglijk, net als het weer: soms veel wind, soms ook bijna niks. Begin deze week hitte en in de afgelopen twee dagen afkoeling met overtrekkende buien. In het weekend zagen we EPEX-prijzen tussen 0 in de middag tot 450 euro/MWh in de ochtend en in de loop van de avond. Op de werkdagen deze week kwam de prijs vrijwel niet onder 250 euro/MWh uit en zagen we in de ochtendpiek en in de avond EPEX-prijzen tot 550 euro/MWh. Dat was dus niet slecht voor de sparkspreads overdag.
De onbalans schoot alle kanten uit: tussen -300 en +1100 euro/MWh en er was weinig verband tussen de EPEX- en onbalansprijzen, omdat het weer zo extreem en wisselend was.
Er is de afgelopen week zes keer noodvermogen afgeroepen: viermaal opregelen (donderdag, zondag, maandag en dinsdag) en tweemaal afregelen (zaterdag en woensdag).

Verwachtingen voor komende week: 

Vanaf morgen zijn de buien voorbij en wordt het weer behoorlijk warmer. De verwachting voor de windkracht is rond seizoengemiddeld. Baseload elektriciteit voor komend weekend handelt op ca. 290 euro/MWh en voor volgende week op 300 euro/MWh, opvallend weinig verschil dus. Dit wijst erop dat de markt verwacht dat de prijzen overdag zullen wegzakken richting 100 euro/MWh of daaronder. Op basis van het weerbericht zou je doordeweeks hogere prijzen verwachten. Temeer omdat het in de rest van Europa ook warm is en de lage waterstanden in de stuwmeren en in de grote rivieren tot beperkingen in de elektriciteitsproductie leiden, terwijl de vraag naar koeling onverminderd groot is.

Voor de korte termijn gasprijzen zou de hervatte levering door Nordstream1 een dalend effect moeten hebben. Ook de verwachting van LNG-aanvoer blijft positief: vier schepen in de UK en zeven op de Gate-terminal tot en met het einde van de maand. Zes schepen in Zeebrugge tot 12 augustus. Maar ieder nieuwsbericht over de gasvoorziening vanuit Rusland kan de richting weer verstoren. De lange termijnprijzen zullen net als in de afgelopen weken de prijsbewegingen op de korte termijn volgen.

Bekijk de marktvisie van vorige keer