MARKTVISIE | Cocktail aan prijsopdrijvende factoren deze week
Samenvatting:
- Uitputting van gasvoorraden deze maand zorgelijk
- LNG schepen verleggen nu wel hun koers naar Europa, dit geeft extra gasaanvoer
- Spanning op de elektriciteitsmarkt neemt toe, vooral hoge prijzen voor februari 2022
- Leveringszekerheid gas deze winter: de feiten moeten op tafel!
| Gas in eurocent/m3 | 15 dec | 22 dec |
| TTF daggas | 124,10 | 169,80 |
| TTF jan ’22 | 125,50 | 143,60 |
| TTF jaar ’22 | 81,60 | 98,20 |
| TTF jaar ’23 | 40,70 | 47,25 |
| Elektra in euro/MWh | 15 dec | 22 dec |
| OTC base jan’22 | 302,00 | 417,00 |
| OTC peak ’22 | 247,00 | 340,00 |
| OTC base ’22 | 204,50 | 323,00 |
| OTC base ’23 | 109,50 | 140,00 |
Korte versie marktnieuws
Vandaag is de laatste handelsdag van 2021 voor gas. Daarom was er geen marktnieuws meer gepland. Maar de hectische situatie op de gas- en elektriciteitsmarkt geven alle aanleiding voor een korte analyse.
Terugblik gasmarkt:
Vanaf afgelopen zondag stuurt Gazprom geen gas meer via de Yamal-gasleiding naar Noordwest-Europa. Er is geen reden voor aangegeven. De verwachting is dat deze situatie in ieder geval deze week voortduurt. De gasmarkten reageerden extreem gestresst op dit nieuws wat kwam op het moment dat het ook koud werd in Noordwest-Europa. De gasprijs voor levering januari22 steeg tot boven 175 ct/m3. De onttrekking aan de voorraden nam fors toe: over de laatst bekende dag (afgelopen dinsdag) was de onttrekking in Europa bijna 800 mln m3 waarvan ruim 140 mln m3 uit de Nederlandse voorraden. De gasvoorraad in Nederland is nu nog rond 5,6 mrd m3, deze is in dit tempo medio februari leeg.
Door de extreme stijging van de Europese gasprijzen liggen deze nu fors boven de prijzen op de Aziatische LNG-markt. Voor komend kwartaal 30 ct/m3 hoger en de andere kwartalen 2022 ca 10 ct/m3 hoger. Positief nieuws van gisteren is dat dit grote prijsverschil er toe leidt dat een aantal LNG-schepen koers verleggen naar Europa. Alleen al in de UK worden in de komende 10 dagen nog 7 tot 8 schepen verwacht en ook op Gate is de schatting 4 schepen in plaats van de eerder genoemde 2. In Azië is het tot nu toe mild winterweer en de voorraden liggen er veel voller dan in Europa.
De gasafname van elektriciteitscentrales is onverminderd hoog. Door het stilleggen van 6 GW aan kerncentrales in Frankrijk, is dat land nu een forse netto importeur van elektriciteit in plaats van exporteur wat in dit seizoen gebruikelijk is. In combinatie met weinig productie uit wind geeft dit sterke opwaartse druk op de prijzen. De dagmarkt koelde gisteren wel wat af, de gemiddelde prijs zakte van ruim 400 naar 330 euro/MWh, maar dit zijn nog steeds extreme prijzen. Voor baseload levering komend weekend werd gisteren 250 euro/MWh betaald, voor volgende week 290 euro/MWh. Januari 2022 staat veel hoger en februari nog hoger (465 euro/MWh). De prijs voor februari is zo hoog omdat dan in Frankrijk de grootste tekorten verwacht worden. Baseload februari handelt in Frankrijk voor 1000 euro/MWh! De prijzen in Duitsland liggen redelijk in lijn met de Nederlandse prijzen. Kortom er is al maximaal naar Frankrijk verkocht.
Terugblik lange termijn:
Het beeld op de grondstofmarkten is nauwelijks veranderd afgelopen week. De prijs van emissierechten is per saldo, van 80 naar 77 €/ton voor het tijdvak december 2022. Wel met behoorlijk bewegingen, we hebben deze week zowel 75 als 85 €/ton gezien. De steenkoolprijs is vrij stabiel, zo is leveringsperiode jaar 2022 beperkt omhoog van 124,5 naar 127,5 $/ton. Duidelijk is dat de steenkoolcentrales al maximaal ingepland zijn dus de hoge gasprijzen doen niks meer op de steenkoolprijs. De olieprijs daalde deze week weer richting 70 $/vat Brent olie, maar veerde gisteren terug naar 75 $/vat.
De gas- en elektriciteitsprijzen voor de tijdvakken tot en met 2024 zijn fors meegestegen met de korte termijnprijzen. De LNG-prijzen in Azië voor de tijdvakken Q2 2022 t/m Q1 2023 zijn doorgestegen in de afgelopen twee weken en als de spanningen met Rusland blijven is jaarrond veel LNG nodig in Europa. We zien dat de prijzen van de tijdvakken van april t/m maart het jaar erop vrijwel vlak zijn. Dit is een heel bijzonder prijsverloop, wat we nooit eerder gezien hebben. Ook bijzonder is dat de prijzen voor periode vanaf april 2024 afgelopen week gelijk bleven te midden van alle hectiek.
De situatie hoog-over beschouwd:
De situatie is precair. De elektriciteitsvraag vereist veel gasinput en er is waarschijnlijk onvoldoende gas om in de vraag te voorzien. Experts zijn sceptisch dat extra LNG voldoende zal zijn om in de totale gasvraag te voorzien. En de situatie verslechtert als het koud wordt in Azië.
De Nederlandse overheid volgt de situatie tot nu passief. Wij begrijpen uit ons netwerk dat de overheid afwacht tot de markt de tekorten oplost. Maar de volumecijfers geven reden tot zorg. Het is belangrijk om een helder beeld te hebben over verwachte gasaanvoer en gasafname. We bepleiten dat marktpartijen en overheid snel tot dit beeld komen. Dan wordt duidelijk of de markt vraag en aanbod in evenwicht kan brengen of dat overheidsingrijpen nodig is om de leveringszekerheid te waarborgen. Voor meer actuele informatie over gesprekken met de overheid, verwijzen we naar de site van Glastuinbouw Nederland.
Bekijk de marktvisie van vorige keer.
Dit was de laatste marktvisie van het jaar. De volgende marktvisie zal 6 januari 2022 online komen.
