MARKTVISIE | Gasprijzen zomer’25 hoger dan winter’25
Gas in eurocent/m3 | 2 nov | 9 nov |
TTF daggas | 41,1 | 90,5 |
TTF dec ’22 | 121,0 | 110,5 |
TTF jaar ’23 | 126,2 | 118,1 |
TTF jaar ’24 | 100,3 | 95,3 |
Elektra in euro/MWh | 2 nov | 9 nov |
OTC base dec’22 | 297,5 | 260,0 |
OTC peak ’23 | 392,0 | 352,0 |
OTC base ’23 | 333,8 | 299,0 |
OTC base ’24 | 228,0 | 203,0 |
Uitblijven kou geeft gasprijzen een beetje lucht
Er is de laatste tijd weinig baanbrekend nieuws die de prijzen in beweging brengen. Het voorlopig uitblijven van echt lage temperaturen laat de kortetermijnprijzen langzaam omlaag tikken en de comfortabele vulgraad van de gasbergingen geeft ook enige ontspanning. De gasprijzen voor deze winter stonden woensdagmiddag 1,5 tot 2,5% lager dan een week geleden. Het jaarcontract voor 2026 is week-op-week 2,5% gedaald. Opnieuw een teken uit de markt dat de aanbodsituatie ruimer wordt ingeschat vanaf 2026, aangezien dit contract sinds 30 september (het begin van de officiële gaswinter) bijna 30% gedaald is. De prijzen voor 2024 en 2025 zijn ‘slechts’ 15% gedaald in hetzelfde tijdsbestek.
Het prijsverloop tussen dec’22 en mrt’24 is opvallend vlak, waarbij deze woensdagmiddag alle periodes grofweg tussen 120 en 130 €ct/m3 handelden. In voorgaande jaren was er veel meer een seizoensverloop te zien, waarbij de winter hoger geprijsd werd dan de zomer. De komende zomer zal het echter lastig worden om de benodigde volumes te vinden voor het opnieuw vullen van de gasvoorraden. Dat geeft een flinke risicopremie tot en met volgende winter.
Steenkoolprijs trekt elektriciteitsprijs omlaag
De elektriciteitsprijzen zijn over de hele linie 5 tot 15% gedaald in een week tijd. De grootste prijsdalingen vonden plaats op de tijdvakken t/m Q1’23. Vergeleken met 30 september staan die contracten nu 30 tot 40% lager. Dit is de laatste dagen vooral te wijten aan de lagere steenkoolprijs. Het jaarcontract 2023 stond daar begin deze maand nog boven 220 $/ton, maar was deze woensdag gedaald naar 175 $/ton. Dat is het laagste prijsniveau sinds medio maart. De steenkoolvoorraden in de ARA-hub (Amsterdam, Rotterdam, Antwerpen) zijn goed gevuld en het uitblijven van kou verlaagt de vraag. Daarnaast heeft de lage daggasprijs de steenkolencentrales de afgelopen 1,5 week uit de markt gedrukt.
De dalende emissierechtenprijs en stijgende daggasprijs maken het nu weer interessanter om steenkool te gebruiken voor elektriciteitsopwekking. Emissierechten (EUA’s) zakten woensdag van 77 naar 73 €/ton toen naar buiten kwam dat het voorgestelde Europese prijsplafond voor elektriciteit niet uitvoerbaar is. Een prijsplafond zou de vraag naar elektriciteit (en dus gas en steenkool) kunnen aanjagen, waardoor de vraag naar emissierechten ook toe zou nemen. Het uitblijven van duidelijkheid over de Europese maatregelen om de hoge energieprijzen te beteugelen zorgt dus voor neerwaartse prijsdruk op de EUA’s.
Prognose Franse ‘atoomstroom’ weer omlaag
Eind vorige week stelde de Franse kerncentrale-eigenaar EDF voor de vierde keer dit jaar de verwachte stroomproductie naar beneden bij. Begin dit jaar werd nog een output tussen 300 en 330 TWh ingeschat en nu is dat gedaald naar 275 tot 285 TWh. Het onderhoud aan de centrales duurt langer dan verwacht en stakingen gooien verder roet in het eten. Pas eind januari hoopt EDF de beschikbaarheid van de kerncentrales weer boven het langjarig gemiddelde te kunnen tillen. Op dit moment is de beschikbaarheid ca. 32 GW, dat is ruim 10 GW minder dan gemiddeld in 2017 t/m 2021. Gezien de eerdere bijstellingen is de kans groot dat ook de laatste verwachtingen van EDF te optimistisch zijn. De Franse elektriciteitsprijzen voor Q1’23 staan nu ruim 2x zo hoog als de Nederlandse elektriciteitsprijzen.
De EPEX-uurprijzen fluctueerden flink in de afgelopen week door het wisselende zon- en windaanbod. Maandag noteerden de eerste zes uren van de dag onder 10 €/MWh vanwege de lage vraag en hoge windproductie. Het daggemiddelde kwam maandag en dinsdag nog onder 100 €/MWh uit, maar liep deze donderdag op naar 130 €/MWh. Ook de uurprijzen lieten weer hogere pieken zien, waarbij de 200 €/MWh met name in de vroege avond weer regelmatig werd aangetikt.
De daggasprijs bewoog deze week vooral tussen 40 en 80 €ct/m3. Nog steeds lager dan de voorste maandprijs, die hoofdzakelijk tussen 110 en 130 €ct/m3 handelde, maar niet meer zo extreem laag als tijdens de lenteachtige temperaturen eind oktober. De afnemende windproductie wakkerde de vraag naar gasgestookte centrales aan, waardoor de daggasprijs weer richting 100 €ct/m3 klom. Ook vond er woensdag onderhoud plaats op het punt waar Noors gas het Nederlandse net instroomt waardoor er 47 miljoen m3/dag importcapaciteit wegviel. Dat viel samen met onderhoud aan de Eemshaven-LNG-terminal. Ten slotte zorgde een verstoring bij het Noorse Oseberg-veld voor een exportafname van 18 miljoen m3/dag.
Volgens de laatste ‘update leveringszekerheid’ lag het Nederlandse gasverbruik vorige week 33,1% lager dan het gemiddelde van dezelfde week in 2019 t/m 2021. Dit kwam uiteraard voor een groot deel voort uit de nog steeds erg hoge termijnprijzen maar ook door de milde weersomstandigheden.
Europa blijft goed bevoorraad worden door tankers met vloeibaar gas. De gasbergingen zijn op Europees niveau voor ruim 95% gevuld, waarbij Duitsland inmiddels zelfs boven 99,5% staat. Nederland blijft iets achter met een vulgraad van 92%. Er liggen met name voor de Britse en Spaanse kusten nog LNG-tankers te wachten op gunstigere prijsomstandigheden waardoor ze nu feitelijk dienst doen als drijvende opslag. Ook ligt er bij de Eemshaven al enkele weken een schip uit de VS te wachten met zijn lading van 104 miljoen m3 (na hervergassing).
De komende dagen staan er een zonnige en relatief rustige weersomstandigheden op het programma. De temperatuur loopt op naar 15 graden Celsius en de windkracht op land is beperkt tot 3 à 4 Beaufort. In het weekend dalen de nachttemperaturen wel flink, waardoor vorst aan de grond mogelijk is. Pas vanaf de laatste week van november zakt de maximumtemperatuur waarschijnlijk onder 10 graden. Tot nu toe had 2011 het record in handen van de laatste datum waarop de gasvoorraden hun piek bereikten, namelijk op 12 november 2011. De kans is groot dat 2022 dit record ruim gaat overnemen.
Als de inschattingen van de LNG-experts kloppen dan mag Groot-Brittannië tot het einde van de maand nog ongeveer twintig gevulde tankers verwachten, hoofdzakelijk afkomstig uit de VS en Qatar. Als lage temperaturen uitblijven dan wakkert dit de export naar West-Europa verder aan. Het zal echter niet lang duren tot alle West-Europese gasvoorraden tot de nok toe gevuld zijn en dan neemt de kans toe dat deze tankers ook als drijvende opslag zullen fungeren.
In Nederland is het LNG-aanbod beperkter, waarbij er nog zes aanlandingen op stapel staan bij de Gate-terminal tot eind november. Ook Frankrijk (ca. 15) en België (ca. 6) blijven volop LNG ontvangen. De Europese winterprijzen staan nog steeds ruim 20 €ct/m3 hoger dan de Aziatische winterprijzen, waardoor Europa de meeste flexibele LNG-leveringen blijft aantrekken. Naar verwachting wordt op 29 november voor het eerst sinds juni weer een LNG-tanker gevuld bij de Freeport-terminal in Texas. Die terminal was lange tijd niet beschikbaar vanwege een brand en daarop volgende explosies. Vanaf medio december kan Europa dus weer leveringen verwachten vanuit deze productiefaciliteit die een totale jaarproductie van 8,4 miljard m3 heeft.
Bekijk de marktvisie van vorige keer