MARKTVISIE | Lage EPEX- en onbalansprijzen door veel wind en zon

Samenvatting: Lage EPEX- en onbalansprijzen

• Korte termijn gasprijzen omlaag door ruime aanvoer en lagere vraag
• Lange termijn gas corrigeert terug omhoog
• Grondstofprijzen beweeglijk, de richting is vooral omhoog
• Komende week zullen sportprijzen elektriciteit herstellen

Terugblik gas: TTF gasprijzen: korter termijn omlaag, lange termijn corrigeert omhoog

Er was deze week weinig nieuws op het gasfront. Het Noorse onderhoud leidde tot wat spanning in de markt, maar de aanvoer vanuit LNG en Nordstream1 was ongewijzigd. Het bericht dat Gazprom de gaslevering aan Finland beëindigt deed niets in de markt, want dit was al voorzien en heeft nauwelijks impact. Het mooie weer en vanaf begin van deze werkweek de sterke windkracht leidden tegelijk tot lagere gasvraag. De korte termijn gasprijzen tot en met jaarblok 2023 vertonen hierdoor langzaam dalend patroon.  De daggasprijs zakt het meest: van 92 naar ruim 78 ct per m3. Afgelopen maandag zakten alle leveringsperiodes tot en met de winter ruim onder 90 ct per m3, maar in de afgelopen dagen corrigeerde die prijs weer omhoog: juni handelde op ca 86 ct per m3 en de maanden tot en met de winter net boven 90 ct per m3. De prijsbeweging binnen de dag is nog steeds fors, de meeste dagen is er wel een prijsverschil van meer dan 3 ct per m3 binnen de handelsdag. Dit maakt duidelijk dat de markt nog steeds erg gespannen is.

De prijsdaling op de verdere jaren is sinds dinsdag ook gestopt. Jaarblok 2024 en verder zijn intussen ca 1 ct per m3 duurder dan midden vorige week.

De vulling van de gasopslagen ging afgelopen week in hoog tempo door, zoals verwacht nog iets hoger dan de week ervoor: de Nederlandse voorraad nam ruim 3% toe naar ruim 36%. In Duitsland met 3,5% naar 46,5%. Dit beeld zien we in heel Europa.

Geen verstoringen in betalingen Russisch gas

Woensdag lieten bronnen in de Duitse regering weten dat er geen problemen zijn geweest met de betalingen van Russisch gas. Ondanks dat de leveringen in euro’s of dollars betaald zijn, tegen de wens van president Poetin in. Het blijft onduidelijk hoe de betalingen precies uitgevoerd zijn. Vermoedelijk heeft GazPrombank zelf de valutawissel uitgevoerd van euro’s/dollars naar roebels.

Gasprijsstijgingen werken wereldwijd door

Continentaal Europa is nog steeds de favoriete landingsplek voor LNG-tankers, dankzij de hoge prijzen in Nederland en Midden-Europa. De prijs voor LNG in Azië is afgelopen week licht omhoog en noteert voor juli 2022 ca 68,5 ct per m3, ofwel 20 ct per m3 lager dan TTF. In Frankrijk en België (Zeebrugge) lagen de daggasprijzen tussen 70 en 75 ct per m3, dus de prijsverschillen zijn veel kleiner geworden, vooral door de daling van de TTF-daggasprijs.

In Azië neemt de zorg over de hoge LNG-prijzen toe. Deze prijzen zijn niet te betalen voor afnemers, zeggen energiebedrijven in China en Japan. In China lijkt men in te zetten op maximaal steenkoolgebruik komende winter. De toegenomen export van LNG vanuit de VS begint nu ook effect te hebben op de gasmarkt daar. De gasprijzen in de VS zijn sinds midden maart ook fors opgelopen. Daggas op de Henry Hub heeft de hele winter nauwelijks boven 15 ct per m3 gestaan maar is nu in de afgelopen twee maanden gestegen naar ca. 28 ct per m3. Ook de forward prijzen tot en met het 1^e kwartaal 2023 noteren rond dit niveau. Voor Amerikaanse begrippen is dit erg hoog. Overigens zijn de prijzen voor de tijdvakken daarna niet hoger dan 17 ct per m3, waarmee die markt de duur van deze situatie nog niet goed lijkt in te schatten.

Terugblik elektriciteit en emissierechten:

Zoals verwacht zijn door de sterke wind de uurprijzen op EPEX behoorlijk omlaag ten opzichte van de week ervoor. We waren gewend aan uurprijzen die doordeweeks variëren tussen 160 tot 280 euro per MWh. Afgelopen weekend was dit tussen 30 en 230 euro per MWh en in de werkdagen erop tussen 100 en 240 euro per MWh. Vanaf gisteren, Hemelvaartsdag, zien we overdag negatieve prijzen en in de vroege ochtend en avond prijzen die meestal niet boven 200 euro per MWh uitkomen. Sterk wisselende prijzen op dezelfde dag dus.

De onbalans is de hele week erg onrustig. De onbalansprijzen lagen vrijdag en dit weekend de meeste uren onder de EPEX-prijs, al waren er ook uitschieters omhoog. Vorige week donderdag was er een langdurige afroep van noodvermogen opregelen, op vrijdag en maandag allebei een korte afroep van slechts 30 minuten.

Baseload elektriciteit voor de maanden tot in het 1^e kwartaal 2023 noteerde tussen 200-240 euro per MWh; de peakload is relatief weer wat duurder geworden. Opvallend is nog steeds dat peakload voor het 4^e kwartaal veel hoger is dan voor het 1^e kwartaal 2023 terwijl de baseloadprijzen voor deze tijdvakken vergelijkbaar zijn.

Grondstofprijzen

De prijs van CO2-emissierechten was afgelopen week behoorlijk beweeglijk: begin van de week tikte de prijs voor dec22 de onderkant van de prijsband van 78 €/ton aan. In de dagen erop herstelde de prijs en nu handelt deze alweer rond 85 €/ton. De steenkoolprijs ging eind vorige week juist sterk omhoog, zo tikte jaarblok 2023 de 260 $/ton aan, maar in de afgelopen dagen zien we een prijsdaling naar ca. 225 $/ton.  Er is geen fundamentele verklaring voor deze prijsbewegingen.

De olieprijs steeg afgelopen week fors, Brent olie voor juli22 noteert nu 117 $/vat. Oorzaak is dat de Amerikaanse olievoorraden lager dan verwacht waren, onder andere omdat er weer veel vlieg- en wegverkeer is. In deze situatie vreest de markt voor tekorten gezien de naderende EU-boycot op Russische olie. De euro/dollar verhouding herstelde afgelopen week wat van 1,04 naar 1,07 euro/dollar.

Visie voor de komende week: 

We houden tot midden volgende week het huidige frisse voorjaarsweer. De komende dagen neemt de wind wat af. Weliswaar is er nog steeds meer windkracht dan seizoensgemiddeld, maar minder wind en wisselend zon en wolken zal ertoe leiden dat de EPEX-uurprijzen volgende week duidelijk hoger zullen zijn dan in deze week. We verwachten uurprijzen in de ochtend- en avonduren onder 250 euro per MWh, omdat de daggasprijzen waarschijnlijk onder 80 cent per m3 blijven. Ze kunnen nog wel wat verder zakken, als het aanbod blijft zoals het nu is. Overdag zullen de EPEX-prijzen niet meer zo laag worden als nu, negatieve prijzen zijn ook dit weekend al onwaarschijnlijk.

Voor de lange termijn gas- en elektriciteitsprijzen komende week is er lastig richting te geven. De grondstofprijsontwikkeling lijkt vooral omhoog gericht. Vooral de olieprijs kan verder oplopen als de vraag zo hoog blijft als nu. Het aanbod lijkt namelijk eerder minder dan meer te worden. Anderzijds worden de signalen dat afnemers deze prijzen niet kunnen blijven betalen steeds sterker. Dit moet zich op enig moment uiten in de prijsvorming.

Bekijk de marktvisie van vorige keer