MARKTVISIE | Gasprijzen blijven extreem in continentaal Europa door aanhoudende onzekerheid

Samenvatting: gasprijzen blijven extreem

• ‘Sanctie-wedstrijd’ Rusland en EU houdt de gasprijzen in continentaal Europa hoog.
• Fors gasprijsverschil tussen Engeland/Frankrijk enerzijds en Nederland/Duitsland anderzijds
• Bij veel zon en wind ook op werkdagen EPEX-prijzen in de middag rond nul
• Weeromslag met meer wind zou neerwaartse prijsdruk moeten geven

Terugblik gas: gasprijzen blijven extreem

De daling van de daggasprijs werd mid vorige week verstoord door de aankondiging van Russische sancties tegen GazProm-dochters die nu onder gezag staan van de Duitse energietoezichthouder, al is nog steeds niet duidelijk wat deze sancties inhouden en de gasaanvoer via NordStream1 nog steeds onveranderd op ruim 175 mln m3 per dag staat. Afgelopen week varieerde de daggasprijs tussen 88 en 94 ct per m3, afhankelijk van nieuwsberichten en de long of short situatie in de Europese gasnetten. De gasprijs voor de zomermaanden zit nu weer dicht boven op de daggasprijs.

De TTF-prijs voor jaarblok 2023 varieerde afgelopen week tussen 75 en 80 ct per m3 en bleef hiermee op het hoge niveau van de afgelopen maanden. Opvallend is dat de prijs voor de jaren en de laatste weken structureel daalt. Het gaat niet snel maar de emotie loopt er op deze tijdvakken enigszins uit.

Ruime aanvoer, voorraden vullen nog snel

De aanvoer van LNG is nog steeds prima. Er was begin deze week een beperkte verstoring in de Noorse gasaanvoer, maar dit issue is intussen opgelost. De vulling van de gasopslagen kon daarom afgelopen week vol doorgaan. De Nederlandse voorraad nam net als in de voorgaande weken bijna 3% toe tot ruim 33%. In Duitsland gaat de vulling nog wat sneller met ruim 3% per week en de vulgraad is daar bijna 43%. De nagestreefde 80% komt met deze snelheid al in augustus in zicht. Er moet wel rekening gehouden worden met onderhoud op Nordstream1 van 11 tot 21 juli. Dit betekent 175 mln m3 per dag minder aanvoer. De vulling van Nederland en Duitsland samen is de laatste weken ca 160 mln m3 per dag, dus die 10 dagen zal er waarschijnlijk geen vulling plaatsvinden.

Continentaal Europa is nog steeds de favoriete landingsplek voor LNG-tankers, dankzij de hoge prijzen in Nederland en Midden-Europa. LNG in Azië noteert voor juli 2022 ca. 67 ct per m3, ofwel 25 ct per m3 lager dan TTF. De daggasprijs in Engeland is wat hersteld en staat de laatste dagen tussen 32 en 37 ct per m3. De LNG-aanvoer in Engeland is in mei tot nu toe gehalveerd ten opzichte van de aanvoer in april, want het lukt simpelweg niet om meer gas kwijt te raken. Engeland blijft ondanks de lage daggasprijs toch interessant voor LNG-exporteurs omdat veel van dit gas doorverkocht wordt naar continentaal Europa. In Frankrijk en België (Zeebrugge) liggen de daggasprijzen op het Aziatische niveau. Dit prijsverschil is kleiner naarmate de leveringsperiode verder in de toekomst ligt: voor het 4^e kwartaal ca 10 ct per m3 en voor 2023 ca 5 ct per m3. In absolute zin nog steeds forse prijsverschillen.

Terugblik elektriciteit en emissierechten:

De uurprijzen op EPEX volgen zoals we gewend zijn de weersomstandigheden: bij veel wind en zon zakken de prijzen richting of net onder nul. Eind vorige week gebeurde dit voor het eerst in de geschiedenis ook op werkdagen. Marktpartijen waren nog niet erg gewend aan deze omstandigheden, waardoor de onbalans erg fel bewoog. In de loop van het weekend was de zon en wind weer wat minder en was de onbalansprijs vaak hoger dan de EPEX-prijs. Sinds maandag werd dit ook vertaald in de EPEX-uurprijzen die op de meeste dagen tussen 160 en 280 euro per MWh liggen. De onbalans was in deze periode redelijk rustig met prijzen rondom EPEX-niveau. Op maandag waren er drie momenten waarop het net redelijk tekort kwam, waarop Tennet alle drie de keren noodvermogen afriep (om 8.15 uur, 17.00 uur en 22.15 uur). De prijs schiet bij deze situatie direct omhoog naar ruim 500 euro per MWh. In alle gevallen was het tekort overigens ruim minder dan een uur. Dinsdagochtend was er ook een tekort, en die situatie duurde enkele uren waardoor Tennet langdurig noodvermogen opregelen afriep.

De contractprijs voor noodvermogen opregelen deelt de laatste week wat van ca 16 euro/MW,uur naar 12 euro/MW,uur. Noodvermogen afregelen levert doordeweeks 4- 8 euro/MW,uur op, maar in het weekend nog steeds veel meer. Afgelopen zondag was er een record in de gemiddelde marktprijs met ruim 60 euro/MW,uur.

Baseload elektriciteit voor de maanden tot in het 1^e kwartaal 2023 noteert tussen 220-250 euro per MWh; de peakload is in de zomer maanden nauwelijks duurder. In het 4^e kwartaal springt de prijs voor peakload wat omhoog, naar ruim 300 euro per MWh. Vreemd is dat het 1^e kwartaal 2023 een stuk goedkoper is.

Steenkoolprijzen blijven sterk, CO2-rechten veren terug na prijspiek

De steenkoolprijs blijft sterk: het 2023-contract werd de afgelopen week wordt verhandeld tussen 230 en 250 $/ton. De EUA’s voor dec22 hikten afgelopen week opnieuw tegen de bovenkant van de prijsbandbreedte van ruim 90 euro per ton aan. Vanaf gisteren is er een prijscorrectie naar 85 euro per ton. De EUA-prijs wordt vooral beïnvloed door de financiële markten: op de AEX zien we dezelfde prijsbeweging.

De olieprijs steeg afgelopen week ook, naar een niveau boven 110 $/vat voor levering juli22. Ook deze prijs kwam gisteren wat af, maar ligt nog wel ruim 2 $/vat boven het prijsniveau van mid vorige week. De euro/dollar-verhouding verslechterde afgelopen week opnieuw: de 1,04 euro/dollar werd aangetikt.

Visie voor de komende week: 

In de komende dagen vindt er een weersverandering plaats van het huidige warme weer naar een duidelijk koeler weertype. Er wordt redelijk wat wind voorspeld: seizoensgemiddeld of meer. Vandaag en morgen trekken onweersbuien over het land, die grote prijsbewegingen op de onbalans zullen veroorzaken. Vanaf zaterdag wordt het weer stabieler. Door de verwachte windkracht worden voor dit weekend gemiddeld lage EPEX-prijzen voorspeld: baseload voor dit weekend handelt op ca 130 euro/MWh en 170 euro/MWh. Rekening houdend met ochtend- en avondprijzen van 240 resp. 280 euro/MWh betekent dit prijzen net boven nul resp. onder 100 euro/MWh in de overdaguren.

De gasvraag zal beperkt blijven met deze weersituatie. Er wordt in de komende weken voldoende LNG-aanvoer verwacht: tot het einde van de maand 5 tankers in de UK, 5 op Zeebrugge en 4 op Gate. Vanaf 20 mei tot midden juni is er Noors onderhoud gepland wat een aanvoerbeperking met 40 mln. m3 per dag betekent. Bij verwachte onveranderde aanvoer via Nordstream1 zal de vulling van gasvoorraden in een iets lager tempo voortzetten komende week. Er is op basis van fundamentele factoren geen reden voor gasprijzen boven 70 cent per m3 voor daggas en de zomermaanden, maar zolang de stress in de markt blijft kunnen de gasprijzen op dagbasis alle kanten op schieten. Prijsbewegingen van meer dan 5 cent per m3 binnen de dag zijn nog steeds ‘normaal’.

Voor de lange termijn gas- en elektriciteitsprijzen is een langzame daling het meest waarschijnlijk omdat de emotie in de markt stap voor stap vermindert. Maar dag op dag bepaalt het nieuws de prijsrichting.

Bekijk de marktvisie van vorige keer