Marktvisie | Historische en hysterische handelsweek

Samenvatting:

• Voorzichtigheid geboden bij kopen komende winter
• Daggas piekt kortstondig op 76 €ct/m³
• Nord Stream 2 vermoedelijk pas in 2022 operationeel
• Emissierechtenprijs corrigeert licht omlaag

Terugblik korte termijn: 

We draaien bij AgroEnergy toch al twintig jaar mee, maar zulke extreme prijsbewegingen als in de afgelopen week hebben we nog nooit gezien. Vooral de contracten tot en met komende winter waren zeer volatiel, waarbij dagelijkse ‘swings’ van 10 €/MWh bij elektriciteit en 5 €ct/m³ bij gas voorkwamen.

Nu de prijsontwikkelingen steeds meer losgekoppeld raken van fundamentele zaken als vraag en aanbod is het verstandig om geen paniekaankopen te doen. Vooral op de contracten t/m komende winter is het onduidelijk wat een realistisch prijsniveau is. Het innemen van posities op die contracten brengt dus ook de nodige risico’s met zich mee en wordt door ons afgeraden zolang deze prijzen zo onrustig zijn.  De huidige markt laat zich bijzonder slecht voorspellen, maar het is zaak om een nuchtere blik te blijven houden.

Interconnector uitgevallen in Frankrijk

Bij de EPEX-prijzen zagen we een constant hoog prijsniveau, waarbij de uurprijzen alleen zondagmiddag even onder 100 €/MWh doken. Op de vroege ochtend en avond piekten de prijzen tot 200 €/MWh. Het daggemiddelde kwam tussen 125 en 170 €/MWh uit. Ook de omliggende landen hadden te kampen met hoge prijzen. In Groot-Brittannië liep het in de avonduren zelfs op tot ruim boven 1000 £/MWh. De prijzen werden daar woensdag nog verder omhoog geduwd door een brand waarbij één van de interconnectoren (1 GW) met Frankrijk uitviel. Deze interconnector is tot 27 maart 2022 uit de lucht, waardoor tot die tijd op de verbinding tussen GB en Frankrijk alleen de andere interconnector (1 GW) beschikbaar is.

Hoogste gasprijs ooit

Daggas stond een week geleden nog rond 50 €ct/m³. We spoelen even vooruit naar afgelopen woensdag en toen werd overdag de 76 €ct/m³ even aangetikt. Dit is verreweg de hoogste prijs die ooit genoteerd is op de Nederlandse markt. Alle contracten t/m komende gaswinter volgden deze ontwikkeling en stegen in eenzelfde tempo mee. Het toppunt van de volatiliteit vond plaats op woensdag. Het wintercontract opende toen op 65,80 €ct/m³, schoot in de loop van de ochtend naar 76,20 €ct/m³ en kelderde aan het einde van de middag naar 63,10 €ct/m³. Het zijn prijsontwikkelingen die zich normaal gesproken afspelen over de duur van een heel jaar, niet binnen één handelsdag. Deze donderdag zet de volatiliteit verder door.

Ook de elektriciteitscontracten t/m Q1’22 konden niet anders dan volgen, zeker gezien de rol die gas in Nederland speelt bij elektriciteitsopwekking. In landen als Duitsland (kolen, wind) en Frankrijk (kernenergie) is die correlatie minder groot. Week-op-week zijn de kortetermijnprijzen 25 tot 30% gestegen. Inmiddels is het Baseload-contract voor jaar’2022 ook de grens van 100 €/MWh gepasseerd.

Verklaringen recente volatiliteit

Na het raadplegen van diverse traders zijn dit meest voorkomende (en plausibele) verklaringen voor de recente volatiliteit:

• Het onderhoud aan Noorse gasvelden en -installaties bevindt zich deze week op het hoogtepunt, wat voor extra krapte zorgt op de gasmarkt.
• De Europese LNG-markt is verwikkeld in een prijzenoorlog met de Aziatische LNG-markt. Hierdoor ontstaat een vicieuze cirkel: de stijgende Aziatische prijzen zorgen voor stijgende Europese prijzen en de stijgende Europese prijzen zorgen weer voor stijgende Aziatische prijzen.
• De markt reageert zeer heftig, misschien zelfs wel overtrokken, op prijsopdrijvend nieuws en reageert nauwelijks op prijsdrukkend nieuws. Het beste voorbeeld is dat er zeer veel waarde wordt gehecht aan (soms irrelevant) nieuws over Nord Stream 2, maar dat er nauwelijks reactie is op het feit dat er potentieel vijf LNG-tankers naar de Gate-terminal op weg zijn.
• Er zijn weinig partijen die gas verkopen op het moment.
• Sommige partijen/speculanten handelen via algoritmes, waardoor er telkens automatisch ingekocht wordt als er weer een prijsplafond doorbroken is.

Terugblik lange termijn:

Voor de langetermijncontracten tekent zich langzaam een belangrijk onderscheid aan tussen elektriciteit en gas. In beide gevallen staat het 2022-contract een stuk hoger dan een week geleden, waarbij de opwaartse druk vooral uitgaat van het eerste kwartaal. Maar als we naar de contracten van 2023 en verder kijken, dan zien we bij gas nog steeds gestage prijsstijgingen (ca. 5%) terwijl er bij elektriciteit consolidatie lijkt op te treden. Week-op-week zijn die Baseloadcontracten nauwelijks veranderd. De reden hiervan moet gezocht worden bij emissierechten (EUA’s). De afgelopen maanden liepen gas, elektra en EUA’s gezamenlijk omhoog, maar EUA’s hebben zich hiervan los gebroken. Na een prijspiek van 62,75 €/ton op 9 september kabbelt de prijs de afgelopen dagen rond 60 €/ton. Daardoor stabiliseren de langetermijncontracten bij elektriciteit ook.

Ondanks de stijgende steenkoolprijzen neemt de elektriciteitsproductie met het zwarte goedje alleen maar toe. Zelfs de minder efficiënte kolencentrales zijn nu winstgevender dan de meest efficiënte gascentrales. Dat heeft ook te maken met de stabiliserende EUA-prijs. Het 2022-contract handelde woensdag even op 132 $/ton, maar liep aan het einde van de dag omlaag naar 128 $/ton. Dat is alsnog een stijging van 3,5% week-op-week. Olie brak woensdag voor het eerst sinds juli door de grens van 75 $/vat heen nadat het EIA fikse afname van de olievoorraden rapporteerde.

Visie voor de komende week:

Gas en elektra korte termijn: 

Voor de komende week verwachten we blijvende volatiliteit voor zowel de korte als de lange termijn. Als we ons concentreren op wat we wél weten dan zien we in de komende week weinig verandering in het weerbeeld. De temperaturen kabbelen langzaam iets omlaag en de zon- en windproductie blijft beperkt. Bij de LNG-terminal in Rotterdam worden potentieel nog vijf LNG-schepen verwacht voor het einde van de maand, wat lucht kan geven aan de kortetermijnprijzen. De Europese gasprijzen noteerden woensdag voor het eerst sinds maart hoger dan de Aziatische markt. Dit zorgt er mogelijk voor dat Europa de komende maanden meer LNG-leveringen naar zich toe trekt. De bewegelijkheid van de gasprijzen kan er echter ook zomaar weer voor zorgen dat Azië binnenkort weer hoger staat dan Europa.

Het orkaanseizoen in de VS zorgt voor verstoringen bij LNG-producenten zoals Freeport LNG. Nu tropische storm Nicholas nadert, is er sprake van stroomuitval waardoor de schepen werkloos aan de kade liggen. De komende weken houden we daarom rekening met beperkte LNG-export vanuit de VS.

Gas en elektra lange termijn: 

Voor de lange termijn verwachten we dat de ontwikkelingen van de afgelopen week doorzetten. Dat betekent voor gas dat de lange termijn in het kielzog blijft van de korte termijn. Zoals gezegd stabiliseert de emissierechtenprijs rond 60 €/ton en daarmee komen ook de jaarcontracten voor elektriciteit in rustiger vaarwater terecht, met name voor 2023 en verder.

Een verklaring die wordt gegeven voor de recente prijsontwikkelingen is de ingebruikname van Nord Stream 2 (NS2), die nu naar verwachting pas in 2022 gaat plaatsvinden. De Duitse toezichthouder BnetzA heeft tot 8 januari 2022 om de papieren van NS2 te beoordelen en zij geven het stokje vervolgens door aan de Europese Commissie. Die moet op haar beurt ook weer beoordelen of alle gemaakte afspraken nagekomen zijn. Ook dit kan weer enkele maanden in beslag nemen, zeker aangezien de EC zich in het verleden al kritisch heeft uitgelaten over NS2. Dit lijkt echter geen logische verklaring voor de recente prijsexplosie. Immers, het was al bekend dat eventuele gasflows via NS2 in 2021 ten koste zouden gaan van andere transportroutes. Oftewel, NS2 zou in 2021 sowieso niet voor extra gasaanbod zorgen.

Meld je aan voor onze nieuwe webinar Energiemarkten

Op 30 september organiseert AgroEnergy weer een nieuw webinar waarin we je bijpraten over de verschillende marktinvloeden op de energieprijzen. Wat verwachten we bijvoorbeeld de komende winter? En wat zijn de korte termijn en lange termijn verwachtingen voor de gas-, elektriciteits- en CO2-prijzen? Meld je hier aan voor de webinar.

Bekijk de marktvisie van vorige keer.