Marktvisie | Het is bijna zomer, maar de lente begint!

Samenvatting:

• Prijzen herpakken zich na dalingen vorige week
• Lente begint nu zomer al nadert
• Gasvoorraden zeer laag; krappe gaswinter in het vooruitzicht
• Emissierechten blijven richting elektra- en gasprijzen bepalen
• Biden bevestigt: sancties Nord Stream 2 contraproductief

Prijsontwikkeling in de afgelopen week:

Terugblik korte termijn:

Het stormachtige weer hield de gemiddelde APX-prijzen van vrijdag t/m zondag rond 30 €/MWh. In totaal noteerden we op die dagen ‘slechts’ acht negatieve uurprijzen. Dat was vooral te wijten aan de vrij beperkte zonproductie en lage temperaturen. De dagen daarna liepen de APX-prijzen gestaag op tot een voorlopig hoogtepunt op donderdag: 71,77 €/MWh. De laatste drie werkdagen bewogen de uurprijzen tussen 40 en 90 €/MWh in een golvend patroon, met de duurste uren tussen 07.00 en 10.00 uur en tussen 18.00 en 21.00 uur. Tennet heeft zondag maar liefst drie keer noodvermogen afgeroepen: twee keer in afregelende richting (i.v.m. veel zon en wind) en één keer in opregelende richting (toen zon en wind wegvielen). Ook donderdag was het twee keer nodig om bij te springen in opregelende richting.

Lente wil niet vlotten, daggasprijs herpakt zich
Na de dalingen aan het einde van vorige week heeft de daggasprijs zich herpakt. In een week tijd is de prijs opgelopen van 23,30 €ct/m³ naar 26,10 €ct/m³. Het wilde nog steeds niet echt vlotten met de lente, waardoor de gasvraag ruim hoger lag dan gebruikelijk was voor deze periode van het jaar. Ook het afnemen van de wind veroorzaakte toenemende vraag naar gasgestookte elektriciteitscentrales. Ten slotte nam de Noorse gasproductie, zoals verwacht, verder af door onderhoud.

Emissierechtenprijs trekt prijzen korte termijncontracten mee
De korte termijncontracten voor gas en elektriciteit voelden vooral de impact van de flink oplopende emissierechtenprijs. Daarnaast zorgen de lage temperaturen ervoor dat de gasvoorraden op een zeer laag tempo gevuld worden, waardoor de gasvraag in de komende zomermaanden alleen maar verder toeneemt. Ook het bericht dat Rusland voor de maand juni geen additionele transportcapaciteit via Oekraïne heeft geboekt, deed de gasmarkt verder oplopen. Maar daarover later meer. Terug naar de emissierechtenmarkt: op woensdag 19 mei zagen we nog een slotprijs onder 50 €/ton, maar woensdag stond het richtinggevende decembercontract alweer ruim boven 54 €/ton. De tijdelijke dip werd hoofdzakelijk veroorzaakt door de invoering van de Britse emissierechtenmarkt waardoor er een nieuw evenwicht gevonden moest worden op de Europese markt. Het is onduidelijk waar het prijsplafond zich gaat bevinden.

Terugblik lange termijn:

De jaarcontracten voor elektriciteit volgen de prijsontwikkeling bij emissierechten en staan week-op-week ongeveer 5 procent hoger. Bij gas tikt vooral het voorste jaarcontract omhoog omdat het er in de huidige situatie op lijkt dat de komende gaswinter vrij krap gaat worden. Er is een enorme hoeveelheid gas nodig om de voorraden op een comfortabel niveau te krijgen en het duurt nog maar vier maanden voordat de gaswinter begint.

Olie- en steenkoolprijzen weer terug op niveau
De olie- en steenkoolprijzen deden eind vorige week ook mee met de prijsdalingen, maar staan nu ook weer op het niveau van 1,5 week geleden. Vanaf juni worden de productiebeperkingen langzaam teruggeschroefd door OPEC+. Ook worden verschillende reisbeperkingen voorzichtig afgebouwd, waardoor de vraag naar kerosine, diesel en benzine toeneemt. Verder zijn de VS en Iran in gesprek over het intrekken van de sancties die er al geruime tijd voor zorgen dat de export van Iraanse olie zeer beperkt is.

De met name Aziatische kolenhonger stuwde de prijs voor een ton steenkool deze woensdag even tot $82. Ook in Europa is de kolenvraag groter dan gebruikelijk door de magere lente tot nu toe.

Visie voor de komende week:

Gas en elektra korte termijn: stabiel

We passen onze verwachting voor de korte termijn aan van onzeker naar stabiel. Het heeft even geduurd, maar de lente is nu toch echt gearriveerd. Na het weekeinde liggen de temperaturen niet langer onder het seizoensgemiddelde en komen de nachttemperaturen ook niet meer onder 10 graden Celsius. De zonproductie neemt ook flink toe, waardoor de APX-prijzen met name overdag flink weg kunnen zakken. Daarentegen is de windproductie aanzienlijk minder dan de afgelopen weken. De hoge uurprijzen op de vroege ochtend- en avonduren blijven we dus vermoedelijk wel zien in de komende week. In Frankrijk is de beschikbaarheid van de kerncentrales inmiddels opgelopen tot boven het langjarig gemiddelde. Daarnaast gaat smeltwater een grotere rol spelen in de elektriciteitsopwekking door waterkrachtcentrales, zowel in Frankrijk, Oostenrijk als Noorwegen. Al met al blijft de gemiddelde APX-prijs naar verwachting tussen 55 en 70 €/MWh bewegen.

Weinig ruimte omlaag voor daggas
Voor daggas gelden logischerwijs grotendeels dezelfde invloeden. Doordat het kwik stijgt, neemt de gasvraag af. Echter, op de uren zonder zon en wind zijn de gasgestookte centrales nog hard nodig. Daarmee is er ook voor de daggasprijs voorlopig weinig ruimte omlaag. In Noorwegen vindt tot eind juni nog zwaar onderhoud plaats (75-85 miljoen m³/dag productiebeperking). Daarna is het de beurt aan Rusland die eerst de Yamal-pijpleiding (6 tot 10 juli) en vervolgens de Nord Stream-pijpleiding (13 tot 25 juli) uit de lucht haalt voor noodzakelijke werkzaamheden. Zoals gezegd heeft Rusland in de maand juni geen additionele capaciteit geboekt voor het exporteren van gas via Oekraïne. Dat deed de nodige wenkbrauwen fronsen omdat het huidige prijspeil toch vrij interessant is voor extra export. Er wordt druk gespeculeerd over de beredenering hierachter. Is Rusland bang dat de prijs te ver wegzakt als ze de export verder opkrikken? Is het een manier om te laten zien dat de Nord Stream 2 hard nodig is? Wil Rusland hiermee een financiële tik uitdelen aan Oekraïne? De waarheid is waarschijnlijk een combinatie van deze factoren. Het feit is wel dat de pijpleidingen die niet via Oekraïne lopen (d.w.z. Yamal en Nord Stream 1) momenteel maximaal benut worden voor de export van Russisch gas naar Europa. Het is interessant om te zien wat er gebeurt als deze pijpleidingen in onderhoud gaan; boekt Rusland dan wel extra capaciteit via Oekraïne?

Gas en elektra lange termijn: onzeker

Voor de lange termijn handhaven we onze verwachting op onzeker. Vorige week berichtten we al over het opheffen van de Amerikaanse sancties m.b.t. Nord Stream 2. Dit is inmiddels ook bevestigd door president Biden. Als redenen gaf hij aan dat de pijpleiding al bijna af is en dat sancties contraproductief zouden zijn voor de samenwerking met Europa. De inschatting is nu dat de constructie binnen twee maanden afgerond is en dat het eerste gas zelfs mogelijk dit jaar al kan stromen. Aangezien GazProm nog flink achterloopt met de exportdoelstelling voor 2021 (nl. 175 tot 183 miljard m3 richting Europa) is de kans groot dat Nord Stream 2 vooral gebruikt gaat worden om deze achterstand in te lopen. Het zorgt dus niet per se voor extra gas flows t.o.v. eerdere bespiegelingen.

Meld je aan voor onze nieuwsbrief AgroUpdate

Ieder kwartaal brengen wij de AgroUpdate uit. Een digitiale nieuwsbrief vol met interessante artikelen over de ontwikkelingen op de energiemarkten. Meld je hier aan.

Bekijk de marktvisie van vorige week.