Marktvisie | Opmars op energiemarkten voorlopig gestaakt

Samenvatting:

• Prijsdalingen over een breed front
• VS heffen mogelijk sommige sancties rondom NordStream 2 op
• Gasvoorraden worden nog niet aangevuld
• Britse emissiehandel van start met een prijsdaling

Prijsontwikkeling in de afgelopen week:

Terugblik korte termijn:

Afgelopen vrijdag bereikten de noteringen op de energiemarkten een voorlopig hoogtepunt. Vanaf eind april was er sprake van een voortdurende stijging, door het aanhoudende koude weer. Sinds het afgelopen weekend is dit beeld flink gedraaid. De termijnprijzen voor gas- en elektriciteit lieten vanaf maandag namelijk een forse daling zien. Oorzaken van deze draai kunnen worden gevonden in een bijgestelde weersverwachting, waarin na volgende week oplopende temperaturen worden verwacht. Verder is de prijs voor emissierechten ook onderuit gegleden. Afgelopen vrijdag werd het Dec-21 contract nog verhandeld voor 57 €/ton, maar woensdag daalde deze prijs ruim 10% tot onder de 50 €/ton, mogelijk veroorzaakt door winstnemingen na de flinke opmars in de afgelopen weken en de start van een eigen Britse handelssysteem voor emissierechten.

Daling elektriciteitsprijzen
De elektriciteitsprijzen voor de korte termijn daalden in dezelfde vaart mee, met een daling van zo’n 7 €/MWh in de afgelopen handelsdagen. Ook de gasprijzen deden een duit in het zakje met een min van ruim 3 €ct/m³. Daarvan was 1,5 €ct/m³ op woensdagmiddag nadat het bericht de markt bereikte dat Amerika sommige sancties niet meer gaat heffen op partijen die betrokken zijn bij de aanleg van de NordStream 2 pijplijn. Het bericht is overigens niet bevestigd vanuit Washington.

Ook daling van daggasprijs
Eenzelfde prijsdaling gold voor de daggasprijs. Was deze voor afgelopen maandag nog ruim 26 €ct/m³, drie dagen lager staat er nog geen 23,5 €ct/m³ op de borden. De prijsstijging van de voorgaande weken leidde ertoe dat veel LNG-schepen Europa als bestemming hebben gekozen.

De APX-spotprijzen waren daarentegen onverminderd hoog (op zondag na). Wat opviel, was dat elke dag de gemiddelde baseload- en peakloadprijzen rond het niveau van 70 €/MWh lagen. In de ochtend- en avonduren zagen we prijzen oplopend tot 100 €/MWh. Zondag was de uitzondering op de regel. Voor de zonovergoten middaguren zakte de APX juist weg tot slechts 1 €/MWh.

Terugblik lange termijn:

Ook de handelstermijnen voor de verdere jaren deelden in de malaise. Bij gas is de schade nog enigszins binnen de perken gebleven. Hoe verder in de toekomst hoe minder de daling was. Gas jaarblok 2023 handelt inmiddels circa 1 €ct/m³ lager rond 17,3 ct/m³. En bij jaarblok 2025 is er met 16,3 €ct/m³ ongeveer 0,5 €ct/m³ van de prijs af.

Daling emissierechten trekt elektriciteitsprijs mee
De daling bij emissierechten heeft ervoor gezorgd dat de verdere jaren bij elektriciteit een forsere daling hebben beleefd. In tegenstelling tot gas, was deze over de gehele linie significant. De baseloadprijs voor jaarblokken 2023 en 2024 zijn in een week tijd namelijk ook bijna 10% lager gezet.

Ook steenkool is na de recente top van 80 $/ton enigszins terug gekabbeld, hoewel de schade relatief beperkt is bij het huidige prijsniveau van 77 $/ton. De Chinese vraag naar steenkool blijft onverminderd hoog.

De hoop op economische betere tijden heeft de prijs voor een vat olie gestaag doen oplopen. Brent olie tikte afgelopen maandag nog de 70 $/vat aan. Dit niveau evenaart de toppen van de afgelopen twee jaar. Ook hier is inmiddels echter een daling te zien tot onder de 66 $/vat.

Visie voor de komende week:

Gas en elektra korte termijn: onzeker

De verwachting voor de korte termijn wijzigen we van stabiel naar onzeker. De forse daling van de termijnprijzen in de afgelopen dagen kan zomaar doorzetten nu een gestaag oplopende temperatuur in de weerverwachting lijkt te zitten. Vanaf het komend weekend wordt wel meer wind verwacht, wat de APX spotprijzen zal drukken. Voor het weekend verwacht de markt op dit moment een APX baseprijs van 25 €/MWh. Voor volgende week is de inschatting dat dat gemiddeld tussen de 55-60 €/MWh zal zijn.
Ook het bericht dat de afronding van de NordStream 2 pijplijn in positiever vaarwater lijkt te zijn geraakt, kan bijdragen aan een verdere daling bij gas. Amerika ziet mogelijk af van sancties, en verder heeft het Duitse hof de laatste barrières weggenomen, door de klachten van milieugroeperingen teniet te doen. Rusland geeft aan dat de ruim 100 resterende kilometers in twee maanden kunnen worden aangelegd.

Aanvulling gasvoorraden is beperkt
Het aanvullen van de gasvoorraden is door de kou echter nog niet van de grond gekomen. Als gevolg van het Noorse onderhoud blijft er juist uit voorraden onttrokken worden. De gemiddelde vulgraad in Nederland is nog steeds circa 20%. Ter vergelijking: de afgelopen drie jaar was dit medio mei gemiddeld al 50%.

Het onderhoudsseizoen voor de Nederlandse elektriciteitscentrales is ook aangebroken. Daarnaast staat er voor de komende maand ook onderhoud gepland aan de Cobra-kabel, die ons land met Denemarken verbindt.

Gas en elektra lange termijn: onzeker

Woensdag 19 mei vond de eerste Britse emissierechtenveiling plaats. Het Verenigd Koninkrijk heeft vanaf nu een eigen handelssysteem (UKA), wat een gevolg is van de Brexit. Opvallend was dat de prijsvorming hand in hand ging met de Europese tegenhanger (EUA). Zoals we in het marktnieuws van vorige week aangaven, is het mogelijk dat de start van het Britse emissiehandel (voor een deel) met de prijsdaling van de afgelopen dagen te maken heeft.

In het Britse systeem worden (net als bij de Europese tegenhanger) in diverse sectoren ‘gratis’ rechten verstrekt. Deze rechten worden op 28 mei vrijgegeven. Dit kan eventueel tot een verdere prijsdaling leiden, als partijen besluiten om deze te verzilveren. De prijsontwikkeling voor de lange termijn houden we daarom op onzeker.

Meld je aan voor onze nieuwsbrief AgroUpdate

Ieder kwartaal brengen wij de AgroUpdate uit. Een digitiale nieuwsbrief vol met interessante artikelen over de ontwikkelingen op de energiemarkten. Meld je hier aan.

Bekijk de marktvisie van vorige week.