Samenvatting:

• Nauwelijks fundamentele oorzaken prijsbewegingen
• Emissierechten 7 €/ton duurder dan eind februari
• Gasvraag februari jaar-op-jaar ruim 10% lager
• Zon begint EPEX-prijzen omlaag te duwen

Prijsontwikkeling in de afgelopen 7 dagen: 

Gas stijgt licht, elektriciteit stijgt harder

Terugblik

Zowel bij gas als elektriciteit zagen we vrij forse prijsbewegingen deze week. Over het algemeen waren het opwaartse bewegingen, maar woensdag einde dag zakten de prijzen terug naar het niveau van vorige week. Er zijn geen significante fundamentele oorzaken aan te wijzen voor deze bewegingen. Sommige analisten verwijzen naar de afnemende windkracht, zowel in de afgelopen week als in de komende weken. Daar komt echter wel weer meer zonneschijn voor in de plaats, wat alleen in Nederland nu al optelt tot 10 GW op het midden van de dag. Daarnaast waren er enkele ongeplande verstoringen in het Noorse gasaanbod, maar het waren geen volumes waar de markt echt van schrok. Een logischere verklaring voor het tijdelijke opwaartse sentiment is dat er meer handelaren zijn die instappen op dit relatief lage prijspeil. Het geluid in de markt is dat veel partijen ‘short’ zijn gegaan in de periode dat de prijzen daalden en dat er weer meer gekocht wordt nu er voorlopig een bodem lijkt te zijn bereikt.

De emissierechtenmarkt vertoont eenzelfde trend. Op 23 februari werd een slotprijs van 52,22 €/ton genoteerd en sindsdien tikt het belangrijkste maandcontract gestaag omhoog. Deze woensdag werd er rond 62 €/ton gehandeld. Aangezien de eigenaren van gasgestookte elektriciteitscentrales emissierechten moeten kopen om een ton CO₂ uit te mogen stoten, kregen de elektriciteitsprijzen ook een stoot omhoog. In tandem met de gasprijzen zakten woensdagmiddag de emissierechtenprijzen ook weg. De slotprijs kwam uit op ruim 59 €/ton, een stijging van iets meer dan 1 €/ton week-op-week. Donderdagmiddag klom de prijs weer naar 61 €/ton.

Vergeleken met vorige week donderdag staan deze donderdagmiddag alle tijdvakken tot eind 2026 zo’n drie tot zeven procent hoger op de gasmarkt. De grootste stijgingen tekenen zich af op de komende zomermaanden. De zomercontracten zijn echter nog wel enkele centen lager geprijsd dan de winter’24 (Q4’24-Q1’25). Door de oplopende emissierechtenprijs zijn de elektriciteitsprijzen relatief harder gestegen dan de gasprijzen. De periodes tot eind 2026 zijn week-op-week zes tot acht procent opgelopen. Hierdoor staan de spark spreads er nu beter voor en de warmtekosten zijn gedaald. Doordat elektriciteit vorige week al harder opliep dan gas ziet de situatie voor een WKK er een stuk rooskleuriger uit dan twee weken terug.

De dagmarkten zijn in lijn met de termijnmarkten licht opgelopen deze week. Daggas stond vorige week nog net iets onder 25,5 €ct/m3, maar handelde woensdag rond 27 €ct/m3. Aan het einde van de dag daalde de prijs weer richting het niveau van een week eerder. De gemiddelde EPEX-prijs van de afgelopen zeven dagen (vrijdag t/m donderdag) kwam op 72,4 €/MWh uit, ruim 10 €/MWh hoger dan dezelfde periode een week eerder. Dit komt vooral door de afgenomen windkracht, waardoor er met name meer gascentrales nodig zijn. Het verschil tussen de goedkoopste en duurste uren is wel afgenomen door de minder fluctuerende windsnelheden. Deze vrijdag noteerden we weer enkele negatieve uurprijzen vanwege de zonnige weersomstandigheden i.c.m. een constante windkracht vier op land en vijf aan zee.

Het laatste marktnieuws

De Europese Commissie heeft deze week veel energie-gerelateerde zaken besproken. Energiecommissaris Kadri Simson benadrukte dat Europa er goed voor staat qua vulgraad van de gasvoorraden en dat het daarmee goed gepositioneerd is voor het komende vulseizoen. Er is verder overeenstemming bereikt over het verlengen van het vrijwillige gasbesparingsdoel: 15% minder gas gebruiken dan in de referentieperiode april’17 t/m maart’22.
Ook werd gesproken over de transportovereenkomst tussen Rusland en Oekraïne die eind dit jaar afloopt. De EU heeft geen interesse in het verlengen van deze overeenkomst en is op zoek naar oplossingen voor landen die nu nog grotendeels afhankelijk zijn van deze importroute. Dit standpunt ligt in lijn met het REPowerEU-plan waarin is afgesproken om de afhankelijkheid van Russische brandstoffen uiterlijk in 2027 te beëindigen. De Litouwse afvaardiging brak een lans voor het volledig boycotten van Russische LNG in de EU. Er wordt naar verwachting in april gestemd over een voorstel om Europese landen op individueel niveau de mogelijkheid te geven om een dergelijke boycot te implementeren.

Nu we de maand maart ingerold zijn, zijn ook de verbruikscijfers over februari naar buiten gekomen. De gasvraag in de EU + GB lag vorige maand maar liefst 24% lager dan in de referentieperiode 2017-2021. Dit lag vooral aan de industriële (-25%) en huishoudelijke (-26%) vraag, maar ook de vraag naar gas voor elektriciteitscentrales was fors (-18%) lager. Bij het vergelijken van feb’23 met feb’24 valt op dat de gasvraag voor elektriciteitsopwekking zelfs 24% gedaald is. Dit komt vooral door meer hernieuwbare elektriciteitsproductie en verbeterde beschikbaarheid van de Franse kerncentrales. Jaar-op-jaar bezien heeft de milde winter ook voor lagere huishoudelijke gasvraag gezorgd. Ondanks de lagere gasprijzen is de industriële gasvraag met 1% afgenomen t.o.v. een jaar geleden.

De vulgraad van de Europese gasbergingen staat momenteel rond 61%, waarbij Nederland op 55% staat en Duitsland op 68%. Op weekenddagen met stevige windkracht zien we vooral in Duitsland dat de voorraden weer mondjesmaat gevuld worden. De verwachting is dat deze trend sterker wordt naar mate maart vordert en de zonproductie toeneemt.

Vooruitblik

Tot 20 maart worden er nog zeker zes gevulde LNG-tankers verwacht bij de Nederlandse terminals. Op basis van algoritmische data komen er mogelijk nog drie bij. Sinds medio januari is een deel van de LNG-terminal in Freeport (Texas, VS) niet beschikbaar vanwege een verstoring. Dit heeft erin geresulteerd dat Europa ca. 10 tot 20 minder LNG-schepen heeft mogen ontvangen. De verstoring is naar verwachting eind volgende week verholpen, waardoor het aanbod dus weer ruimer wordt.

De beschikbaarheid van de Franse kerncentrales deze maand staat gepland op 44,5 GW. Dat is 2,8 GW meer dan het maart-gemiddelde in de laatste vijf jaar. Eigenaar EDF staat er echter om bekend dat de beschikbaarheid vrijwel altijd te rooskleurig wordt ingeschat. De uiteindelijke elektriciteitsproductie zal dus waarschijnlijk rond het langjarig gemiddelde uitkomen. De sombere en regenachtige februarimaand heeft ervoor gezorgd dat de waterkrachtcentrales in Frankrijk meer elektriciteit hebben geproduceerd dan gebruikelijk. Ook voor de maand maart staat weer veel neerslag op de planning, maar liefst 40% meer dan normaal. Dit kan neerwaartse prijsdruk uitoefenen op de elektriciteitsprijzen.

In Nederland staat er voorlopig vrijwel geen regen op de planning. De temperaturen bewegen rond het gemiddelde van de afgelopen dertig jaar. De windverwachting is wel zo’n 10 tot 20% lager dan gebruikelijk, zowel in Nederland als Duitsland. Nu de dagen langer en zonniger worden, is de verwachting dat de EPEX-prijzen overdag omlaag gedrukt worden. De typisch zomerse M-curve komt daarmee weer langzaam terug, waarbij op zonnige dagen het ochtendblok tussen 07.00 en 10.00 uur en het avondblok tussen 17.00 en 20.00 uur veel hoger geprijsd zijn dan de overige uren. Op dit moment wordt voor dit weekend een gemiddelde EPEX-prijs van 47 €/MWh ingeschat en voor de werkweek daarna 75 €/MWh. Voor daggas is dit respectievelijk ca. 25,2 en 25,5 €ct/m3.

De volgende marktvisie verschijnt op donderdag 14 maart.

Lees de vorige marktvisie