MARKTVISIE | Cocktail aan prijsopdrijvende factoren deze week
Samenvatting:
- Olieprijs onderuit door toegenomen voorraden
- APX-prijzen stabiel door constante windproductie
- Europese gasvoorraden lopen langzaam leeg
- Mondiale gasvraag 120 miljard m3 lager dan vorig jaar
Prijsontwikkeling in de afgelopen week:
| Gas in eurocent/m3 | 21 okt. | 28 okt. |
| TTF daggas | 14,40 | 14,15 |
| TTF nov. ’20 | 14,50 | 14,15 |
| TTF jaar ’21 | 14,00 | 13,75 |
| Elektra in euro/MWh | 21 okt. | 28 okt. |
| OTC base nov. ’20 | 41,05 | 39,65 |
| OTC peak ’21 | 45,55 | 44,55 |
| OTC base ’21 | 40,30 | 39,20 |
Terugblik korte termijn
In onze verwachting van vorige week noemden we een gemiddelde APX-prijs tussen 30 en 40 €/MWh en die verwachting is grotendeels uitgekomen. Zondag trokken een paar negatieve ochtenduren de gemiddelde dagprijs naar beneden tot 25,69 €/MWh. Het goedkoopste uur was -8,15 €/MWh tussen 04.00 en 05.00 uur en het duurste uur werd tussen 19.00 en 20.00 uur genoteerd (68,33 €/MWh). Op de andere dagen kabbelden de prijzen voor een groot deel tussen 30 en 50 €/MWh, zonder echte uitschieters. De vrij constante windproductie en temperaturen rond het seizoengemiddelde in Nederland en Duitsland zorgden voor een stabiele situatie die waarschijnlijk ook de komende week nog standhoudt.
De daggasprijs liep rond het weekend nog even op tot net boven 15 €ct/m3, maar vanaf maandag zien we een dalende lijn richting 14 €ct/m3. Dit ligt in lijn met de verliezen die we na het weekend zagen op het novembercontract. De enige serieuze opwaartse invloed was het achterblijven van LNG-leveringen. Europa ontving in oktober 17 LNG-leveringen minder dan in september en jaar-op-jaar zelfs 35 minder. Doorgaans is het gasverbruik in Nederland in de maand oktober ongeveer 28% hoger dan in de maand september. In de relatief koude week 42 lag het verbruik zelfs nog 20% boven het gemiddelde oktoberverbruik en dat was toen ook gelijk terug te zien in de prijsvorming. Temperaturen blijven dus een grote invloed houden op de korte termijnconctracten.
Terugblik lange termijn:
De olieprijs kelderde woensdag toen bekend werd dat de voorraden veel meer gestegen waren dan waar analisten rekening mee hadden gehouden. Waar de markt dinsdag nog ruim boven 41 $/vat sloot, tikte de prijs woensdag gestaag omlaag richting 39 $/vat. Dat is het laagste prijsniveau sinds begin oktober toen president Trump met een coronabesmetting werd opgenomen in het ziekenhuis. In tijden waarin de olievraag flink onder druk staat, heeft Libië in de afgelopen weken de productie juist stevig verhoogd. De politieke situatie is enigszins gestabiliseerd, waardoor de olieproductie- en export weer kan opstarten.
Voor elektriciteit en gas hebben we weinig beweging gezien op de lange termijncontracten. Richting het weekend liepen de prijzen nog op, samen met de korte termijn, maar vanaf maandag bewegen de prijzen langzaam iets omlaag. Dit werd mede veroorzaakt door de dalende emissierechtenprijs. Woensdag liep het december-contract omlaag tot net boven de 23 €-grens, terwijl de emissierechten afgelopen vrijdag nog ruim boven 25 €/ton werden verhandeld. Hieraan lag pessimisme op de beurzen en negatief economisch sentiment ten grondslag
Visie voor de komende week:
Gas en elektra korte termijn:
Voor de korte termijn handhaven we onze verwachting op stabiel tot licht dalend. De komende dagen loopt de temperatuur nog iets op, tot ruim bovengemiddeld, en de wind blijft met kracht vier à vijf tegen de windmolens aan blazen. Ook neemt de buiigheid af waardoor zonnepanelen iets meer licht opvangen. Vanaf medio volgende week dalen de temperaturen tot een graad of 12 en neemt de wind in kracht af. Er is dan dus ook meer opwaarts potentieel voor de APX- en daggasprijzen. Voorlopig blijft de gemiddelde APX-prijs vermoedelijk tussen de 30 en 40 €/MWh hangen en de daggasprijs tussen 13,5 en 15 €ct/m3. Pas op 14 november wordt weer een LNG-levering verwacht bij de Gate-terminal. Ook in Frankrijk, Groot-Brittannië en België hebben de terminals last van de hoge prijzen in Azië. Steeds meer Russische, Amerikaanse en Qatarese schepen kiezen voor de (vaak langere) route naar landen als China en Maleisië. Dit zorgt ervoor dat Europese shippers een groter beroep moeten doen op de huidige gasvoorraden. Eind augustus stonden die voorraden nog op hetzelfde niveau als in 2019, maar inmiddels staan ze 3% lager dan vorig jaar.
Gas en elektra lange termijn:
Voor de lange termijn houden we onze verwachting op stabiel. Vorige week werd bekend dat de enige Europese ‘LNG-fabriek’ in Hammerfest (Noorwegen) tot oktober 2021 uit de lucht is. Tot die tijd kan daar dus geen gas vloeibaar gemaakt worden, na een brand afgelopen september. Het zoute bluswater heeft de apparatuur beschadigd en er wordt nu de tijd genomen om ook regulier onderhoud uit te voeren. Op deze locatie wordt op jaarbasis normaal gesproken maximaal bijna 6 miljard m3 gas vloeibaar gemaakt voor verder transport naar, met name, West- en Zuid-Europa.
De spark spread is in de afgelopen maanden verslechterd doordat de gasprijzen gestegen zijn en de elektraprijzen momenteel weer rond het niveau van eind augustus zitten. De clean spark spread voor november is nog net positief in Nederland, maar Duitsland dook vorige week onder de nullijn. Dit houdt vooral verband met het opgestelde windvermogen en dus goedkopere elektriciteit bij onze oosterburen als de windkracht boven vier uitkomt. Als de emissierechtenprijs rond het huidige niveau van 23 €/ton blijft hangen, dan verwachten we op korte termijn geen verbetering in de spark spread.
Het Internationaal Energie Agentschap (IEA) heeft becijferd dat de mondiale gasvraag over 2020 ca. 3% lager uitvalt dan vorig jaar. Dat is een afname van ca. 120 miljard m3. Bij de financiële crisis in 2009 was de afname ‘slechts’ 75 miljard m3. Het is echter niet aannemelijk dat de nieuwe lockdownmaatregelen nog een extra deuk in de gasvraag aanbrengen in de laatste maanden van dit jaar. De industriële gasvraag blijft overeind en de residentiële gasvraag neemt in verband met het thuiswerken wellicht zelfs toe.
Voor de gas- en oliemarkten blijft het orkaanrisico de komende tijd nog meespelen. Op het moment van schrijven raast de tropische storm Zeta over de Golf van Mexico, waardoor ca. 66% van de olieproductie terplekke is stilgelegd. De LNG-terminals in Louisiana en Texas zijn net weer opgestart na de orkanen Delta en Laura, maar blijven in november gevoelig voor uitval en stormschade.
Vanuit grote olieproducerende landen als Saudi-Arabië en Rusland wordt al gesproken over het handhaven van de huidige productiebeperkingen tot in 2021. De olievraag herstelt zich momenteel logischerwijs maar mondjesmaat en de verwachting is dat het volgend jaar ook nog verstandig is om de oliekraan gedeeltelijk dicht te laten. Voor november staat weer een OPEC+-vergadering gepland.
