MARKTVISIE | Gasmarkt is op zoek naar evenwicht
Samenvatting:
- Behoorlijke prijsbewegingen door de coronamelding van Trump
- Besluit Europees Parlement over extra CO2 emissiereductie
- Daggas sterk opgelopen door Noorse stakingen en tegenvallend LNG-aanbod
- APX- en onbalansprijzen relatief laag door veel wind
- Komende week hogere APX prijzen en onzekere tijden voor de spot gasmarkt
Prijsontwikkeling in de afgelopen week:
| Gas in eurocent/m3 | 30 sept. | 7 okt. |
| TTF daggas | 11,50 | 13,00 |
| TTF nov. ’20 | 13,00 | 13,40 |
| TTF jaar ’21 | 13,35 | 13,45 |
| Elektra in euro/MWh | 30 sept. | 7 okt. |
| OTC base nov. ’20 | 43,00 | 42,90 |
| OTC peak ’21 | 47,30 | 47,80 |
| OTC base ’21 | 41,25 | 41,35 |
Terugblik korte termijn
De korte termijnprijzen gaven afgelopen week een wisselend beeld. Vorige week vrijdag waren alle energiemarkten in mineur en begin deze week stegen de korte termijn gasprijzen, maar bleef elektriciteit achter. Drijver achter de stijging van de daggasprijs (van 11,5 naar 13 ct/m3) is de staking van het gasproductiepersoneel in Noorwegen in combinatie met de geringe LNG-aanvoer in Engeland, België en Frankrijk. Op dit moment is de aanvoer van Noors gas 35 mln m3 per dag lager door de stakingen en de stakers dreigen met uitbreiding nog eens 10 mln m3 per dag te raken. Intussen heeft de Gate-terminal goede aanvoer van LNG: deze week 1 schip en nog 4 tussen 12 en 20 oktober. In Engeland waren er in tegenstelling tot de verwachting geen aanlandingen deze week en in België wordt er geen aanlanding verwacht tot 22 oktober. Minder aanbod en hogere vraag door het koudere weer leidt ertoe dat er zelfs weer wat schaarste ontstaat in de markt.
Lagere APX-prijzen
Er was de afgelopen week veel wind en daardoor was de gemiddelde APX-prijs duidelijk lager dan de week ervoor. De prijs was met ca 35 euro/MWh wel hoger dan de 27 euro/MWh die vorige week nog verhandeld werd. Alleen zondag kende erg lage APX- en onbalansprijzen: APX vanaf 9 euro/MWh en onbalansprijzen waren een behoorlijke tijd negatief. De onbalans was wisselend: op sommige dagen waren er regelmatig pieken, op andere momenten was de prijs vrij stabiel rond 30 euro/MWh. Gemiddeld was de onbalans lager dan de APX.
De dagprijs gas ligt nu dicht bij de novemberprijs, dus invoeden in gasopslagen gebeurt nu nauwelijks. De maand-vooruitprijzen bewegen minder dan de dagprijzen: bij gas +0,4 ct/m3 en op elektriciteit is de novemberprijs vrijwel gelijk aan die van vorige week. De verandering van gasjaar heeft geen onverwachte inzichten opgeleverd over aanvoer en marktevenwicht, dus de prijs heeft daardoor geen richting gekregen.
Terugblik lange termijn
De markt reageerde deze week vooral op Trump en op de CO2 emissierechten. Afgelopen vrijdag leidde het nieuws dat VS-president Trump verschijnselen van het coronavirus heeft tot een prijsdaling. Steenkool, gas, CO2-rechten, gas en elektriciteit: alle prijzen daalden behoorlijk. Dat dit niet meer dan sentiment was bleek maandag toen alles weer herstelde. Per saldo zijn de olie- en steenkoolprijzen weer bijna op het niveau van vorige week (resp 42,1 dollar/vat voor Brent dec20 en bijna 60 dollar/ton voor cal21). De CO2-emissierechten stegen dinsdag fors na de stemming in het Europese parlement om de CO2 reductiedoelstelling in 2030 te verscherpen van -50% naar -60%. Het lijkt er op dat de markt de aanscherping al ingeprijsd had in de weken hiervoor want gisteren (woensdag) en vandaag zijn we terug tussen 26,6 en 27,1 dollar/ton (voor dec21).
De TTF-gasprijzen en OTC-elektriciteitsprijzen voor jaar 2021 en verder zijn ten opzichte van vorige week woensdag per saldo niet zoveel veranderd. Maar binnen de week zijn we wel 0,5 ct/m3 resp 1 euro/MWh omlaag en daarna weer omhoog gegaan. De sparkspreads zijn als gevolg hiervan ook nauwelijks veranderd.
Visie voor de komende week
Gas en elektra korte termijn
De korte termijnprijzen voor gas houden we op onzeker. Bij uitbreiding van de staking wordt met de lagere temperaturen van volgende week de schaarste groter en zullen gasvoorraden moeten worden ingezet. Dan zal de daggasprijs verder stijgen en zal de november- en december-prijs bijna 1:1 volgen. Anderzijds zal een beëindiging van de staking direct lucht geven en een prijsdaling opleveren. Ook lijkt de orkaan Delta in de Golf van Mexico mee te vallen, wat een snelle hervatting van LNG- en olie-exporten mogelijk zal maken. De uitkomst is dus ongewis.
Het gasprijsverschil tussen de VS en Europa is groter geworden, waardoor de stimulans sterker wordt. Er komen ook signalen dat de LNG vraag uit Azië toeneemt. Er komen ook opvallend weinig tankers uit Qatar naar Europa deze maand. Dat kan liggen aan productiestoringen maar ook aan herroutering richting Azië. Als dat laatste waar is, zal de situatie van overvloedig gasaanbod deze winter verdwijnen.
Voor de komende week wordt (logischerwijs) minder wind verwacht dan voor deze week. Gevolg is dat de baseprijs voor komende week op bijna 43 euro/MWh noteert, duidelijk hoger dan de APX-prijzen tot nu toe deze week en dan die voor dit weekend (beide gemiddeld 35 euro/MWh).
Gas en elektra lange termijn:
De prijsvorming voor de verdere handelstermijnen handhaven we op stabiel, waarbij een lichte stijging gezien het seizoen te verwachten is. De prijsontwikkeling van CO2 emissierechten is een grote onzekerheid, net als de economische ontwikkeling in de komende maanden in relatie tot de tweede corona-golf die onderhand wel actueel is.
De gasmarkt voelt aan alsof er een nieuwe bodem gevonden is, waarop prijsstijging weer mogelijk is. Gezien de sterke afhankelijkheid van gascentrales nu Frankrijk nog tobt met haar kerncentrales, zullen de elektriciteitsprijzen eerder oplopen dan dalen.
