MARKTVISIE | Gasmarkt is op zoek naar evenwicht
Samenvatting:
- Voorste maandcontract gas op laagste punt sinds 2009
- Grote verliezen op oliemarkten
- Nederlandse gasvoorraden mogelijk 1 miljard m3 voller dan vorig jaar
- Steun voor steenkool door import- en exportproblemen
Prijsontwikkeling in de afgelopen week:
| Gas in eurocent/m3 | 29 jan | 5 feb |
| TTF daggas | 9,90 | 9,35 |
| TTF mrt ’20 | 9,90 | 9,10 |
| TTF jaar ’21 | 14,40 | 14,15 |
| Elektra in euro/MWh | 29 jan | 5 feb |
| OTC base mrt ’20 | 35,53 | 32,85 |
| OTC peak ’21 | 49,00 | 47,50 |
| OTC base ’21 | 42,00 | 40,50 |
Terugblik korte termijn
De korte termijncontracten hebben de afgelopen week vooral in het teken gestaan van milde temperaturen, flinke windproductie en overvloedig LNG-aanbod. Het voorste maandcontract heeft mede daardoor sinds 2009 niet meer zo laag gestaan als maandag einde dag (9 €ct/m3). De daggasprijs doorbrak afgelopen vrijdag de grens van 10 €ct/m3 en handelt sindsdien tussen de 9 en 10 €ct/m3. De APX-prijzen zijn de afgelopen week niet boven de 50 €/MWH gekomen door een vrijwel constante windkracht van vier of meer.
De olieprijzen hebben vooral op de voorste maanden terrein verloren door de onrust met betrekking tot het Corona-virus. De Chinese provincie Wuhan zit ‘op slot’ om verdere verspreiding van het virus te voorkomen en ook in andere provincies neemt de (economische) bedrijvigheid flink af. Dit zorgt voor een stevige deuk in de olievraag en -productie. Woensdag lieten de prijzen weer herstel zien, nadat berichten doorsijpelden over een succesvol vaccin. Een gevolg van de onrust in China en omliggende landen is dat steeds meer LNG-producenten Europa boven Azië verkiezen als bestemming voor hun vloeibare gas. Groot-Brittannië heeft in januari maar liefst 24 LNG-schepen ontvangen, dat zijn er 16 meer dan vorig jaar in januari. Ook de Gate-terminal is een populaire bestemming en daar is deze week ook vloeibaar gas gelost. Dit heeft direct effect op de daggasprijs en de eerste maandcontracten.
Ondanks verstoringen op het Nederlandse net, kenden de elektriciteitsprijzen weinig opwaartse druk. Tennet liet eind vorige week weten dat de NorNed-kabel (Noorwegen > Nederland) en Cobra-kabel (Denemarken > Nederland) verminderd beschikbaar waren, vanwege de grote elektriciteitsproductie in het noorden van ons land en het uitvallen van een belangrijk sub-station. Ook de forse import van Noorse en Deense elektriciteit zorgde ervoor dat het net moeite had om met het aanbod om te gaan. Tot 12 februari wordt per dag bekeken hoeveel transportcapaciteit beschikbaar kan zijn. Dit heeft tot nu toe echter nauwelijks gezorgd voor significante prijsstijgingen, omdat er voldoende importmogelijkheden zijn vanuit onze buurlanden.
Terugblik lange termijn
In lijn met de korte termijncontracten zien we voor gas, olie en emissierechten een neerwaartse trend op de lange termijncontracten. Gas laat sinds dinsdag echter weer wat herstel zien door onzekerheid over de oplevering van NordStream2 en de rol die gas in Europa gaat spelen na het sluiten van de kolencentrales. Voor olie lijkt het Corona-virus de lange termijn mee omlaag te trekken, er zijn weinig andere drijfveren die de dalende lijn kunnen verklaren.
Op de emissierechtenmarkt spelen Groot-Brittannië en Duitsland nog steeds de hoofdrol. Het sentiment neigt toch vooral naar een ‘dump’ van Britse en Duitse rechten zodra de Brexit en Kohleausstieg hun beslag hebben gekregen.
De neerwaartse trend van steenkool is deze week doorbroken en ook hier speelt het Corona-virus een rol. China heeft moeite om kolen te exporteren, omdat weinig landen staan te springen om Chinese schepen te ontvangen. In Australië moeten de schepen bijvoorbeeld twee weken in quarantaine voordat ze mogen aanmeren, met een ‘kolen-file’ tot gevolg. Ook de import verloopt moeizaam vanwege de afgenomen transportbewegingen binnen China. Week op week zijn de korte termijncontracten voor steenkool iets opgelopen en de langetermijncontracten gelijk gebleven .
Visie voor de komende week
Gas en elektra korte termijn
Op korte termijn verandert er weinig aan het perspectief voor gas en elektriciteit. Ook volgende week worden bovengemiddelde temperaturen verwacht, met daarbij een stevige westerstorm op zondag en maandag. Op 9 februari wordt in ieder geval nog één LNG-schip verwacht bij de Gate-terminal en meerdere LNG-schepen koersen ook die kant op. Zolang het Corona-virus om zich heen blijft grijpen in Azië wordt Europa een steeds interessantere bestemming voor (met name) Amerikaanse gasproducenten. Hierdoor wordt de koppeling met kolen-, olie-, elektriciteit- en emissiemarkten steeds minder. Bij de huidige temperaturen en het huidige gasaanbod is het goed mogelijk dat de Nederlandse voorraden eind maart maar liefst 1 miljard m3 meer gas bevatten dan vorig jaar.
Zondag en maandag worden interessante dagen voor de APX-prijzen. De wind zorgt er in principe voor dat alle windmolens op volle capaciteit kunnen draaien, maar windmolens worden bij te krachtige windstoten (windkracht 10 en hoger) stilgezet om schade te voorkomen. Op het moment dat het volledige windpark beschikbaar is, kunnen we op zondag wel eens een paar negatieve APX-uurprijzen gaan zien.
Gas en elektra lange termijn
Voor de lange termijn handhaven we de verwachting op stabiel. Noorwegen pleegt elk jaar onderhoud aan hun gasinfrastructuur en dit zorgt normaal gesproken voor een (vrij mild) prijsopdrijvend effect. Dit jaar ligt het zwaartepunt van de werkzaamheden in april, waarbij ca. 3,6 miljard m3 niet beschikbaar is. Dat is minder dan in voorgaande jaren en met volle gasvoorraden in combinatie met LNG-aanbod wordt hier nauwelijks effect van verwacht in de prijzen.
Het lijkt erop dat de oplevering van NordStream2 uitgesteld wordt tot in 2021, vanwege problemen met de aanleg van het laatste stuk van de gaspijplijn. Potentieel levert dit Europa in de winter van 2020-2021 een tekort van 20 miljard m3 op. De verwachting is echter dat Rusland in dat geval aanvullende afspraken maakt met Oekraïne zodat de leveringszekerheid in (West-)Europa niet in het geding komt.
Nu de Brexit-kogel officieel door de kerk is, wordt ook steeds meer duidelijk over de Britse emissierechten. In de afgelopen periode heeft Groot-Brittannië een voorraad van 55 miljoen rechten opgebouwd, omdat nog niet duidelijk was of de Brexit wel of niet door zou gaan. Die rechten gaan nu tussen maart en december verdeeld worden over de Britse CO2-uitstoters. Ondertussen wordt verder gesproken over een mogelijke koppeling tussen het handelssysteem van de Europese Unie en de Britse emissiemarkt, maar Boris Johnson lijkt weinig trek te hebben in Europese bemoeienis op dit vlak.
