Niet alleen in de glastuinbouw is energie een hot item, ook andere sectoren kampen met uitdagingen op dit vlak. Zo ook CONO Kaasmakers in Westbeemster. De coöperatie van melkveehouders produceert op dit moment al klimaatneutraal en wist mede dankzij AgroEnergy haar elektriciteitsverbruik verder te vergroenen. Maar de ambities reiken verder: in 2030 wil CONO ‘klimaatpositief’ zijn. De inbreng en kennis van ketenpartners als AgroEnergy is hierbij onmisbaar.
De naam CONO Kaasmakers is bij velen wellicht niet bekend. Anders is dat met ‘Beemster kaas’, het bekendste merk van CONO. “We zijn een coöperatie van melkveehouders, die al ruim 120 jaar bestaat”, vertelt Antoin Geurts, Commercial & Procurement Controller van CONO. “Voor die tijd maakten veel melkveehouders in Noord-Holland hun eigen kaas, maar op een bepaald moment kwamen ze tot de conclusie dat ze beter konden samenwerken. Op die manier waren ze immers een sterkere marktpartij. Vandaag de dag vormen melkveehouders nog altijd het bestuur van de coöperatie; dat is uniek.”
Anno 2022 zijn zo’n 400 melkveehouders aangesloten bij CONO, met name in Noord-Holland en in de regio Ommen. Zij leveren op jaarbasis ruim 400 miljoen kilogram melk aan de coöperatie. CONO verwerkt driekwart van de melk tot kaas in de eigen kaasmakerij in Westbeemster, de rest wordt verwerkt tot onder meer room voor het ijs van Ben & Jerry’s. “In onze kaasmakerij maken we met name Beemster kaas; het merendeel van onze melk komt immers uit de omgeving Beemster”, vertelt Geurts. “Onze kazen worden verkocht in 45 landen, over de hele wereld. Naast de kazen produceren we ook aanverwante producten, zoals melkpoeder, room en weipoeder. De melk van onze leden zo goed mogelijk verwaarden, dat is waar het om draait.”
Eigen duurzaamheidsprogramma
CONO hecht veel waarde aan een duurzame werkwijze. Niet zonder reden, geeft Geurts aan. “We willen onze leden niet alleen nú een eerlijke melkprijs kunnen uitbetalen, maar ook in de toekomst. Om de volgende generatie melkveehouders de ruimte te geven, is het belangrijk om een ‘license to produce’ te houden. En daarom is het zaak om, naast het maken van premium kazen, te zorgen voor een leefbare wereld. We willen als sector niet worden gezien als probleem, maar bijdragen aan de oplossing van de klimaatissues.”
CONO heeft inmiddels al grote stappen gezet op het duurzaamheidsvlak. Dit is mede te danken aan het Caring Dairy-programma, waarbij het draait om het verduurzamen van het melkveebedrijf. “Veehouders die deelnemen aan dit programma doen diverse extra inspanningen op het gebied van duurzaamheid”, vertelt Daphne Wittebrood, Corporate Communicatie Adviseur bij CONO. “We hebben hiervoor 18 duurzaamheidsindicatoren opgesteld. Zo kunnen ondernemers hun koeien bijvoorbeeld een bepaald aantal dagen in de wei laten lopen, aan agrarisch natuurbeheer doen, inzetten op een laag energieverbruik of een deel van de benodigde elektriciteit zelf opwekken. Voor deze extra inspanningen ontvangen de leden jaarlijks een extra beloning.”
Van groene naar donkergroene stroom
Ook in de kaasmakerij is duurzaamheid een belangrijk thema, onder meer wat betreft de energievoorziening. Sinds 2020 is de kaasmakerij van CONO klimaatneutraal gecertificeerd door Climate Neutral Groep. “We recyclen bijvoorbeeld zoveel mogelijk energie, hergebruiken warmte en koude. Ook werken we met diverse energiezuinige technieken”, geeft Wittebrood aan.
In de kaasmakerij is op jaarbasis circa 18 miljoen kWh aan elektriciteit nodig, vooral om producten terug te koelen en op temperatuur te houden. CONO zet inmiddels nog louter groene stroom in, die voor de helft afkomstig is van de eigen melkveehouders. “Tot 2018 kochten we ‘gewone’ groene stroom in. We wilden echter graag de elektriciteit dichter bij huis inkopen en de stroom die onze melkveehouders zelf opwekken – door middel van zonnepanelen of windmolens – inzetten in onze fabriek. Ofwel: van groene naar donkergroene stroom gaan. AgroEnergy was één van de weinige partijen die dit kon faciliteren”, vertelt Geurts.
De CONO-melkveehouders die zelf stroom opwekken, leveren deze nu aan AgroEnergy. Hiervoor ontvangen ze groenestroomcertificaten. CONO koopt deze certificaten vervolgens van de melkveehouders, via AgroEnergy. “Dankzij AgroEnergy hebben we onze elektriciteitsvoorziening dus verder kunnen verduurzamen. En op termijn hopen we alleen nog maar groene stroom van onze eigen leden in te zetten.”
Ook wat betreft gasverbruik wordt zo duurzaam mogelijk gewerkt. In de kaasmakerij is op jaarbasis circa 5,4 miljoen kuub gas nodig. “Zoals gezegd hanteren we diverse innovatieve technieken om gas te besparen. Daarnaast compenseren we ons gasverbruik door deel te nemen aan CO2-compensatieprojecten. Hiervoor werken we samen met de Climate Neutral Group en Groenbalans. Het gaat dan bijvoorbeeld om een waterkrachtproject in India.”
Samenwerking met AgroEnergy
Alleen klimaatneutraal zijn is niet voldoende voor CONO, het bedrijf legt de lat nóg hoger en wil in 2030 klimaatpositief zijn. “Dat betekent dat we met onze hele keten meer CO2 uit de lucht halen en in de bodem vastleggen dan dat er wordt uitgestoten”, zegt Geurts. “Op dit moment zijn we met onze leden, maar ook met andere ketenpartijen, in gesprek over hoe we dit kunnen realiseren. Iedereen zal stappen moeten zetten.”
In dit kader oriënteert de coöperatie zich ook op de mogelijkheden om de kaasmakerij in Westbeemster volledig ‘van het gas af’ te laten gaan. Ook AgroEnergy is hierbij betrokken. “Concrete plannen hiervoor zijn er nog niet. Maar we kunnen onze duurzaamheidsambities sowieso niet alleen waarmaken; daarvoor hebben we kennis en kunde van ketenpartners als AgroEnergy nodig. Zij denken met ons mee, maar kunnen straks wellicht ook op bepaalde vlakken faciliteren. Het mooie aan AgroEnergy is dat zij veel meer zijn dan alleen een leverancier van gas en elektriciteit, zij gaan echt een stap verder. Door in te zetten op een optimale dienstverlening, een heldere tariefstructuur te hanteren en onderscheidende, datagedreven producten te ontwikkelen. Daar maken we nu overigens nog geen gebruik van, maar wellicht verandert dat in de toekomst.”
Geurts geeft daarnaast aan dat ook de cultuur van CONO en AgroEnergy heel goed ‘matcht’. “Openheid en transparantie, dat kenmerkt AgroEnergy. En dat sluit perfect aan bij de normen en waarden van CONO.”