Marktvisie | Wintercontracten blijven zigzaggend stabiel

Samenvatting:

• Duitse coalitie: geen kolen meer vanaf 2030
• Emissierechtenprijs springt boven 70 €/ton
• La Niña versterkt onrust op de gasmarkt
• VS spreekt strategische oliereserves aan

Terugblik korte termijn: 

Het blijft onrustig op de kortetermijncontracten. Van donderdag t/m maandagochtend zagen we stevige prijsdalingen nadat er in de dagen daarvoor hoofdzakelijk oplopende prijslijnen waren. Vanaf dinsdag tikten met name de wintercontracten weer omhoog. Dit is vooral te verklaren door een cocktail van nieuwsberichten. Er zit dalend potentieel in de markt door de toenemende lockdownmaatregelen die de vraag dempen. Ook is er een flink aanbod aan LNG en zijn er weersvoorspellingen die een zachte decembermaand voorzien. Aan de andere kant is er stijgend potentieel door de huidige, relatief lage, temperaturen en de nog steeds tegenvallende export van Russisch gas. Ook is er nog steeds geen sprake van een echt onstuimige herfst, waardoor de stroomproductie uit windmolens achterblijft. Week-op-week zijn de wintercontracten betrekkelijk stabiel gebleven, zowel voor gas als elektriciteit. Daggas is na een piek van 96 €ct/m³ op 17 november weer enigszins tot rust gekomen en bewoog de afgelopen week grotendeels tussen 80 en 90 €ct/m³.

In de nacht van dinsdag op woensdag maakte het Australische KNMI bekend dat het weerfenomeen La Niña nu officieel is vastgesteld in het gebied rond de Stille Oceaan. Dit wordt op het noordelijk halfrond vooral geassocieerd met een strenge winter. Ook dit zorgt voor onrust in de markt.

De EPEX-uurprijzen komen op werkdagen nauwelijks meer onder 150 €/MWh, ook niet in de traditioneel lager geprijsde nachtelijke uren. Bij een gebrek aan wind komen de uurprijzen overdag ruim boven 300 €/MWh uit, zoals we deze woensdag zagen. De daggemiddelden speelden rond 200 €/MWh, met uitzonderingen op zondag (146,76 €/MWh) en woensdag (254,01 €/MWh).

De onbalans was net als vorige week vrij piekerig, waarbij regelmatig prijzen van ruim 500 €/MWh werden genoteerd. De pieken hielden echter telkens kort aan, waardoor Tennet geen noodvermogen heeft afgeroepen.

Terugblik lange termijn:

De kortetermijncontracten lieten deze week vooral een zigzaggende beweging zien, maar bij de langetermijncontracten zien we een duidelijkere stijgende lijn. Dit wordt ondersteund door een stijgende kolen- en emissierechtenprijs. Een gemiddelde kolencentrale in Duitsland maakte op 21 november ca. 86 €/MWh winst, daarin is de prijs van emissierechten meegerekend. Een gemiddelde gascentrale draaide daarentegen ca. 26 €/MWh verlies. Dit zorgt ervoor dat alle beschikbare kolencentrales inmiddels volop actief zijn en dat de vraag naar steenkool toeneemt. Het 2022-contract stond begin november nog even onder 100 $/ton, maar is inmiddels opgelopen tot ruim 130 $/ton.

Emissierechtenprijs stijgt
De emissierechtenprijs maakte woensdagmiddag een flinke sprong toen berichten doorsijpelden dat er in Duitsland een coalitie gevormd was tussen SPD, De Groenen en FDP. Hierin wordt een prijsbodem van 60 €/ton voor emissierechten en een vervroegde kolen-exit per 2030 (i.p.v. 2038) beoogd. Volgens analysebureau ICIS  zorgt dat in 2030 voor een elektriciteitprijs die structureel 5 €/MWh hoger ligt dan nu. De emissierechtenprijs brak gelijk door de 70 €/ton heen en sloot de dag af op 72,91 €/ton. In hetzelfde akkoord wordt ook gesproken over een groei naar 30 GW off-shore wind (momenteel 8 GW) en 200 GW zon (momenteel 58 GW) in 2030.

VS spreekt strategische oliereserves aan
Hoewel de gasprijs in West-Europa al geruime tijd weinig correlatie meer vertoont met de olieprijs, wordt de oliemarkt toch goed in de gaten gehouden door gashandelaren. Geopolitieke spanningen en economisch sentiment komen vaak als eerste tot uiting in de olieprijs. Deze week maakte de VS bekend dat het 50 miljoen vaten olie uit de strategische reserves gaat onttrekken om de hoge olieprijs het hoofd te bieden. Ook China, Japan en India gaven aan soortgelijke acties te ondernemen. Dit geeft een signaal af aan OPEC+ dat het terugschroeven van de huidige productiebeperkingen volgens die landen niet snel genoeg gaat. De olieprijs reageerde nauwelijks op dit nieuws, wat aangeeft dat de markt dit als een druppel op de gloeiende plaat ziet. OPEC+ komt op 2 december weer samen om eventuele productieverhogingen te bespreken.

Visie voor de komende week:

Gas en elektra korte termijn: 

De Nederlandse gasvoorraad is de laatste dagen stabiel gebleven rond een vulgraad van 65%, maar het frisse weer zorgt ervoor dat er op een hoger tempo gas onttrokken wordt. Op 19 november was het slechts 4 miljoen m3/dag, maar op 23 november al 45 miljoen m3 per dag. De komende week wordt er minder LNG verwacht, waardoor de verwachting is dat de voorraden verder zullen afnemen. De temperaturen duiken dit weekend ruim onder het langjarig gemiddelde, maar lopen volgende week weer op richting 8 graden Celsius. Na een onstuimige vrijdag neemt de windkracht op zaterdag en zondag flink af. De werkdagen van volgende week zien er vrij donker en druilerig uit, waarbij de wind de EPEX- en daggasprijs mogelijk wat omlaag drukt.

De kortetermijncontracten zijn zeer gevoelig voor allerhande nieuwsberichten, van weersvoorspellingen tot NordStream2-berichtgeving. Op basis van het huidige vraag- en aanbodplaatje is er weinig reden om heftige prijsbewegingen te verwachten, maar in de huidige nerveuze markt is dit erg lastig te voorspellen. Een milde decembermaand kan wellicht voor wat verlichting zorgen.

Gas en elektra lange termijn: 

Zoals gezegd komt het OPEC+-verband op 2 december weer samen om de huidige stand van zaken in de oliemarkt door te nemen. Ondanks de druk van landen als de VS houdt de OPEC voorlopig vast aan de geleidelijke maandelijkse productieverhoging van 400.000 vaten per dag.

Het is verder interessant om te zien hoe de Duitse coalitie zich gaat positioneren in de komende maanden. Er zijn enkele uitgangspunten geformuleerd, die nu geconcretiseerd moeten gaan worden. Dit heeft naar verwachting vooral impact op de emissierechtenmarkt, en daarmee ook op de elektriciteit- en gasmarkt.

Kijk onze nieuwe webinar Energiemarkten terug

In onze webinar van 25 november brengen we je op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de energiemarkten. Directeur van AgroEnergy Peter van den Berg en EnergieSpecialist Co ten Wolde nemen in een half uur de laatste ontwikkelingen op de energiemarkten met je door. Kijk hier de webinar terug.

Bekijk de marktvisie van vorige keer.