Relatieve rust op energiemarkten
Tijdens het webinar over de energiemarkten op 22 mei 2025 namen Marjolein Brökling en Carl van Oosten de kijkers mee in een analyse van de huidige situatie op de energiemarkten en de verwachtingen voor de komende maanden. Webinar gemist? In dit artikel zetten we de belangrijkste takeways op een rij.
Nederland zal de gasvoorraden nog flink moeten vullen
De Europese gasvoorraden zijn halverwege mei voor slechts 45% gevuld – de laagste stand in drie jaar. Ter vergelijking: vorig jaar lag dit percentage rond de 60%. De Europese Unie streeft naar een vulgraad van 90% op 1 november, met een mogelijke afwijking van 10% bij ongunstige marktomstandigheden. In juli stemmen de lidstaten over een verlaging van dit doel naar 83% en over een flexibele deadline tussen 1 oktober en 1 december. Deze besluiten zullen de vulsnelheid van de gasopslagen sterk beïnvloeden.
In Nederland zijn de gasvoorraden momenteel voor 32% gevuld, met een dieptepunt van 22% afgelopen winter. Daarmee loopt Nederland achter op de Europese doelstellingen. Sinds de energiecrisis is het gasverbruik in Nederland gedaald. Hoewel de vraag dit jaar iets hoger ligt dan in de afgelopen twee jaar, blijft deze onder het langjarig gemiddelde. De maandelijkse gasprijzen spelen een belangrijke rol in de snelheid van het vullen van de voorraden.
Vanaf 2027 krijgt Nederland een strategische gasnoodvoorraad. Deze wordt opgeslagen in Alkmaar en heeft een capaciteit van 5 TWh en zal 3,47% van de totale opslagcapaciteit beslaan.
Ook het onderhoud aan Noorse gasvelden beïnvloedt de gasmarkt. In mei, juni en september zal de onderhoudspiek zijn bij de Noorse gasvelden. In enkele dagen in deze periode zal er meer dan 150 miljoen kuub per dag wegvallen, wat de beschikbaarheid en prijs beïnvloedt.
De prijsontwikkeling in het derde kwartaal (Q3) is cruciaal: als de Q3-prijs hoger blijft dan die van Q4, zal het vullen van de voorraden vertragen. Verder vooruitkijkend is er sprake van “backwardation”: toekomstige gasjaren zijn goedkoper dan het komende jaar, mede door verwachte LNG-aanvoer uit de Verenigde Staten en Qatar vanaf 2026/2027.
De gasmarkt is een wereldmarkt
De gasmarkt is wereldwijd geworden: LNG-schepen varen waar de prijs het hoogst is. Bij een hittegolf in Zuidoost Azië zal de vraag naar gas toenemen in dit gebied, waardoor de prijzen omhoog gaan. Om in Europa de gasvoorraden voldoende te vullen, zullen we mee moeten gaan met deze prijzen. Anders varen de LNG-schepen vooral naar Azië toe. Momenteel ligt de Europese prijs nog vaak hoger, waardoor er meer LNG deze kant op komt. Daarnaast importeert China sinds de handelsoorlog geen Amerikaans LNG meer, wat ook invloed heeft op de Europese gasvoorraden.
De Europese gasvraag daalt sinds 2021, terwijl de import van Amerikaans LNG toeneemt ter vervanging van Russisch gas. Momenteel komt nog zo’n 13% van het gas uit Rusland, maar de EU wil dit vanaf 2027 volledig stopzetten. Nederland behoort tot de landen die nog Russisch LNG afnemen, maar ook dat zal naar verwachting stoppen. Wereldwijde ontwikkelingen zoals deze hebben directe invloed op de gasprijs.
Nieuwe maatregelen vanaf 2027
Vanaf 2027 treden twee belangrijke beleidsmaatregelen in werking: ETS-2 en de groen gas bijmengverplichting (BMV).
ETS-2 is een uitbreiding van het bestaande Europese emissiehandelssysteem. Waar het huidige systeem alleen geldt voor grote industriële vervuilers, zullen straks ook andere grootverbruikers van fossiele brandstoffen moeten betalen voor hun CO₂-uitstoot.
De groen gas bijmengverplichting (BMV) verplicht energieleveranciers om vanaf 2027 jaarlijks een toenemend percentage groen gas bij te mengen in het reguliere aardgas.
AgroEnergy houdt beide maatregelen scherp in de gaten en informeert u tijdig over eventuele consequenties. Meer informatie over beide maatregelen is hier te lezen.
Ontwikkelingen op de elektriciteitsmarkt
De elektriciteitsprijs in Nederland ligt in de zomer structureel lager dan in de winter, vooral door het hoge aandeel duurzame energie uit zon en wind. In tegenstelling tot gas reageert stroom minder heftig op marktontwikkelingen. Sinds februari zijn de prijzen voor zowel gas als elektriciteit gedaald, mede dankzij meer duurzame energie. De gemiddelde EPEX-prijs ligt dit jaar rond de €100 per MWh, met in het weekend een daling van 20 tot 30 euro. Het aantal uren met negatieve elektriciteitsprijzen op de EPEX Day-Ahead markt neemt toe, met maar liefst 54% t.o.v. dezelfde periode in 2024.
In maart was de productie van zonne-energie hoog dankzij veel zonuren. De windenergie blijft daarentegen achter: zowel in het vierde kwartaal van vorig jaar als in de eerste maanden van dit jaar waaide het minder dan gebruikelijk. Hierdoor loopt de totale windproductie achter op eerdere jaren. Pas in 2026–2027 wordt er een nieuw windpark op zee in gebruik genomen
De geplande uitbreiding van de EPEX-markt naar 15-minutenintervallen is uitgesteld tot 30 september vanwege tegenvallende testresultaten. AgroEnergy volgt deze ontwikkeling nauwgezet en houdt u op de hoogte.
Warmtemarkt
Op de warmtemarkt zien we vergelijkbare prijsbewegingen als op de gasmarkt, wat gunstig is voor de warmtekosten. Hier zijn de zomerkwartalen juist duurder zijn dan de winterkwartalen – een omgekeerde trend ten opzichte van elektriciteit. Warmtekosten in zomerkwartalen staat onder druk door de hoeveelheid duurzame energie van zon.
Plannen voor derde LNG-terminal in Nederland
Nederland beschikt momenteel over twee LNG-terminals: de Gate Terminal op de Maasvlakte en de Eems Energy Terminal. Er zijn gesprekken gaande over een derde terminal: de Zeeland Energy Terminal, met een geplande overslagcapaciteit van 5,5 tot 7,5 miljard kuub aardgas per jaar – goed voor ongeveer een kwart van het jaarlijkse Nederlandse gasverbruik. De beoogde operationele periode is van 2028 tot 2035. Mogelijke locaties zijn Vlissingen en Terneuzen, afhankelijk van de bereikbaarheid voor LNG-schepen en aansluiting op het gasnet. Ondertussen werken de bestaande terminals aan capaciteitsuitbreiding.
Blijf geïnformeerd over de energiemarkten
Het webinar van 22 mei is hier terug te kijken. Het volgende webinar staat gepland voor eind november – begin december. Dan kijken we vooruit naar de aankomende winter.
Tussendoor op de hoogte blijven? Meld u dan aan voor de Marktvisie en ontvang tweewekelijks de visie van onze EnergieAnalisten op de ontwikkelingen op de energiemarkten.
