Marktvisie|Gasprijzen korte termijn omhoog door koud weer, minder wind en weinig LNG-aanvoer

Samenvatting:

• Prijzen maandag en dinsdag fors omhoog, woensdag weer omlaag.
• De markt is erg nerveus: record prijsbewegingen op korte termijncontracten
• Gasprijzen korte termijn omhoog door koud weer, weinig wind en weinig aanvoer LNG
• Spotprijzen gas nu duidelijk hoger dan in januari vorig jaar, termijnprijzen gas nog steeds duidelijk lager
• Britse spotprijs elektriciteit op duurste uur naar 1500 £/MWh

Prijsontwikkeling in de afgelopen week:

Terugblik korte termijn: gasprijzen korte termijn omhoog door kou en weinig wind

Het was hectisch op de gasmarkt afgelopen week. De combinatie van het koude weer, minder wind dan verwacht en verder tegenvallende LNG-aanvoer maakten de markt erg zenuwachtig. Afgelopen dinsdag stegen spotprijzen (daggas en de frontmaanden) op één dag harder dan ooit. Gas voor februari 2020 startte op 22 ct/m³ en steeg midden op de middag naar 27,5 ct/m³ om te eindigen op 25,5 ct/m³. Daggas ging zelfs kortdurend door de 30 ct/m³ heen. Deze prijsniveaus hebben we voor het laatst eind 2018 gezien. Woensdag begon opnieuw met prijsstijging, maar door een warmer weerbericht zakten ze daarna onder 22 ct/m³.

Weinig LNG naar Europa

De spotprijzen in Azië blijven hoog door de aanhoudende kou (net onder 40 ct/m³). Ook Spanje trekt hard aan LNG door de kou. Daarom komen er bijzonder weinig LNG schepen naar Noordwest Europa, waarschijnlijk maar 25 tot 30 deze maand. Dat zijn er nog minder dan afgelopen december en veel minder dan de 96 in januari 2020. Traders en analisten zijn onzeker over het juiste prijsniveau. Een aantal vinden de prijsbeweging overdreven: de vraag naar gas is kleiner dan in december 2019 en Noorwegen en Rusland kunnen hun exporten nog opvoeren naar het niveau van de winter 18-19. Het gasnet was dinsdag ook nog prima voorzien, er waren geen tekorten. Enige verschil is dat de markt wat ’verslaafd’ geraakt is aan de hoge LNG aanvoer in de laatste twee jaar, en die is substantieel lager en zal ook niet herstellen deze winter.  

Anderen vinden dit te optimistisch. Ze wijzen erop dat de voorraden al fors geslonken zijn: tussen begin december en 12 januari van 95% naar 63%. Producenten houden duidelijk hun aanbod achter en zijn pas bereid te verkopen tegen een forse prijs. Kortom: het gas is er wel, maar tegen een andere prijs dan we de laatste twee jaar gewend zijn. En waar afnemers in 2020 een groot deel van het jaar tevoren te veel gas gekocht bleken te hebben, hebben ze nu voor een deel van hun vraag gekozen voor daggas. En als afnemers kiezen voor daggas, bepalen de producenten de prijs.

APX-prijzen in een rollercoaster

De APX-prijzen zaten afgelopen week ook in een rollercoaster. Eind vorige week zagen we uurprijzen variërend van 40 tot ruim 100 euro/MWh. In het weekend ging hier behoorlijk wat af (tussen 40 en 65 euro/MWh). In deze hele periode was de onbalans heel stabiel en gemiddeld lager dan APX. Maandag veranderde dat beeld: de APX liep weer wat op maar de onbalans werd ineens veel grilliger en hoger. Vanaf woensdag zien we ook weer duidelijk hogere APX-prijzen. Dit wordt ook gedreven door het buitenland: het prijspatroon in België en Frankrijk is al dagen tussen 50 en 120 euro/MWh. De uren van 17:00-21:00 zijn het hoogst.  Engeland kent recordprijzen op de dagvooruitmarkt: donderdag tot 1500 £/MWh. Ze komen tekort doordat de BritNed-kabel tussen Groot-Brittannië en Nederland pas eind januari weer operationeel is. Tegelijk is het effect op de prijzen hier dus beperkt.

Terugblik lange termijn: 

De lange termijnmarkten bewogen afgelopen week ook, maar de prijsveranderingen waren veel minder groot dan op de korte termijnmarkten. De gasprijs voor de zomermaanden dit jaar is afgelopen week per saldo ruim 1 ct/m³ gestegen naar ruim 16,5 ct/m³. De prijzen vanaf Q4 21 zijn met 0,5-0,7 ct/m³ duidelijk minder omhoog. Reden voor de relatief grote prijsstijging van zomer 2021 is dat door de snelle afname van de gasvoorraden er een behoorlijke gasvraag in de zomer verwacht wordt. Terwijl de LNG-aanvoer komende zomer beperkt zal blijven omdat de verwachting is dat de prijzen in Europa structureel achter zullen blijven op die in Azië. De recente berichten dat NordStream 2 vanaf midden dit jaar zal leveren, lijkt pas effect te hebben op de prijsinschatting van komende winter. Jaarblok 2022 handelt net onder 16 ct/m3, dat is ruim 1 ct/m³ lager dan vorig jaar om deze tijd.

De OTC elektriciteitsprijzen laten een vergelijkbaar beeld zien. Opvallend is wel dat de lange termijnprijzen (2022 en verder) woensdag vrijwel net zoveel prijsgaven als ze in de dagen ervoor wonnen. Per saldo zijn die prijzen dus maar heel licht omhoog ten opzichte van vorige week. Gevolg is dat de sparkspreads gedaald zijn.

Verschillen in grondstofprijzen

Onderliggend bewegen de grondstofprijzen verschillend: de olieprijs voor de frontmaanden blijft maar stijgen. De Brent olie voor maart 2021 doorbrak woensdag de 57 dollar/vat. De prijscurve voor olie staat nu sterk in backwardation: prijs voor de verre maanden komt net boven de 50 dollar/vat uit. De markt reageert dus vooral op tekorten die ze op korte termijn zien of verwachten. Bij steenkool is het beeld anders: midden vorige week zakte de prijs ineens weg. Deze week herstelde de prijs maar het niveau is nu niet veel anders dan begin vorige week. En bij steenkool is de prijscurve voor de toekomstige periodes vrijwel vlak, de prijs van alle periodes is rond 72 dollar/ton. Emissierechten zijn meegestegen met de andere markten en zelfs de 35 €-grens is dinsdag doorbroken. December 2022 handelt nu net onder 34 euro/ton.

Visie voor de komende week:

Gas en elektra korte termijn: onzeker

Voor de komende week is de prijsrichting vrijwel niet te voorspellen. Het gaat alle kanten uit: op woensdag 5 ct/m³ omlaag en daarna 1 ct/m³ omhoog. Door de daling zijn de zeer hoge prijzen uit de markt, maar gezien de nervositeit kan bij een kouder weerbericht de prijs gemakkelijk weer terug richting 30 ct/m³. Aan de andere kant is ook een verdere daling te beargumenteren. Echter prijzen van ruim onder 20 ct/m³ zijn voor daggas en de frontmaanden komende week niet te verwachten.

Gezien de voorspelling van weinig wind is te verwachten dat de APX prijzen de rest van deze week nog hoog blijven. Voor volgende week is een daling waarschijnlijk. De prijs voor elektriciteit in de frontmaanden zal de richting van gas volgen. Onzeker dus.

Gas en elektra lange termijn: onzeker

Ook de prijsverwachting voor de lange termijnprijzen is onzeker, al zijn de prijsveranderingen in absolute zin hier veel kleiner. Een forse daling na de correctie van woensdag is niet zo waarschijnlijk. Het meest beweeglijk zal de prijs voor de zomermaanden zijn.