Marktvisie|Emissierechten stuwen termijnprijzen voor elektriciteit verder op

Samenvatting:

• Korte termijn na lichte daling weer rond het niveau van vorige week
• Opzienbarende stijging bij CO₂ emissierechten
• Lange termijn elektra terug op niveau voor de crisis
• Bij NordStream2 betrokken bedrijven kunnen verdere sancties tegemoet zien

Prijsontwikkeling in de afgelopen week:

Terugblik korte termijn

De daggasprijs zakte afgelopen weekend tot onder de 5 ect/m³. Door toenemende vraag veerde daggas begin deze week alweer snel met ongeveer een cent op. De korte termijnprijzen voor TTF-gas en OTC-elektra lieten eenzelfde beeld zien. Vergeleken met midden vorige week zijn deze nauwelijks veranderd. Maandag lag de Nederlandse gasvraag circa 10% hoger dan afgelopen vrijdag, met name als gevolg van toegenomen vraag door gasgestookte elektriciteitscentrales. De stijging werd mede verzaakt doordat er minder gas vanuit Noorwegen kwam. Bovendien was de invoeding vanuit LNG met minder dan 0,5 mln m³ nagenoeg afwezig.
De afgelopen juni maand kenmerkte zich door fors minder LNG import vanuit de VS. Dit had tot gevolg dat er in heel Europa in totaal maar liefst 14% minder LNG binnenkwam vergeleken met juni 2019. De verminderde LNG-aanvoer zorgde ook voor een lagere injectiesnelheid van de Nederlandse gasvoorraden en had tevens een oplopende daggasprijs tot gevolg. De daggasprijs is in juni gestegen van minder dan  4 naar de huidige 5,65 ect/m³.

Het APX prijsverloop werd vooral beïnvloed door het windaanbod. Zondagmiddag zakte deze zelfs voor een uur naar -3 euro/MWh. In de periode van zaterdag tot dinsdag waren er maar een beperkt aantal (avond)uren die boven de 30 euro/MWh uitkwamen. De maand juli is beduidend beter uit de startblokken gekomen. De meeste avonduren van de eerste juli-dagen zijn namelijk tussen de 40-50 euro/MWh. Wat ruim 10 euro hoger is dan de dagen ervoor.

Het eerste halfjaar van 2020 is inmiddels verstreken. Opvallend bericht was dat de Duitse energie opwekking in de afgelopen 6 maanden voor 55% procent afkomst van hernieuwbare bronnen, met name door wind en zon. Dit ging ten koste van productie uit steenkool.

Terugblik lange termijn

De lange termijnprijzen voor TTF-gas zijn sinds het dieptepunt van de crisis in maart inmiddels een aantal keer in een smalle band op en neer bewogen. De richting van dit zogenaamde ‘trendkanaal’ is licht opwaarts gericht en duurt inmiddels zo’n drie maanden. De beweging is met circa 0,5 ect/m³ echter beperkt. De meest recente opgaande beweging naar de bovenkant van deze band vond in de afgelopen week plaats. Bij de lange termijnprijzen voor elektriciteit is het herstel vanaf het dieptepunt van medio maart veel sterker geweest. Goed beschouwd zijn deze weer terug op het niveau van begin maart. Zo is jaarblok 2021 in de afgelopen dagen boven de 40 euro/MWh verhandeld.

De voornaamste oorzaak hiervan is de stijging bij emissierechten en steenkool. Met name de prijsvorming van emissierechten is opzienbarend te noemen. Woensdag aan het begin van de middag schoot deze even door de 28 €/ton, waarmee de top van een jaar geleden in zicht is. Dat is een stijging van €3 sinds vorige week en bijna een verdubbeling vanaf de bodem van 15 €/ton in maart. Deze sterke beweging is moeilijk te verklaren vanuit fundamenteel perspectief. De economische vooruitzichten zijn wel verbeterd, maar nog niet rooskleurig te noemen. Wel is de CO₂ uitstoot in China omhooggeschoten tot boven het niveau van vorig jaar. Dit wordt veroorzaakt doordat cementfabrieken en steenkoolcentrales daar weer op volle toeren draaien.

De steenkoolprijs reageert hier op en nadert de 58 $/ton, wat twee dollar hoger is ten opzichte van vorige week. De daaruit voortvloeiende stijging bij elektriciteit heeft tot gevolg dat de WKK sparkspread voor de komende winterkwartalen tot boven de 30 euro/MWh is opgelopen. Dat was afgelopen januari voor het laatst het geval.

Visie voor de komende week

Gas en elektra korte termijn

Voor de korte termijn handhaven we de verwachting op stabiel. In het weekend zal de wind weer wat aantrekken. De markt verwacht voor het weekend een gemiddelde APX prijs onder de 20 euro/MWh (dat is vergelijkbaar aan afgelopen zondag). Het weerbeeld voor de komende week is vrij stabiel met een temperatuur die iets onder het langjarig gemiddelde ligt. Voor de weekdagen is de verwachting dat de APX vergelijkbaar zal zijn aan de afgelopen dagen, met een gemiddelde baseprijs rond de 30 euro/MWh en in de ochtend- en avondpiek uurwaarden rond de 40 euro/MWh.

Deze week meert er een LNG-tanker aan bij de Gate terminal. Verder staan er vooralsnog voor de maand juli twee tankers gepland. Daardoor zal de invoeding van LNG op het Nederlandse gasnet beperkt blijven. Een neerwaartse impuls op de gasprijs hoeven we vanuit deze hoek niet te verwachten.

Het geplande onderhoud voor de komende weken aan achtereenvolgens de Yamal- en NordStream-pijpleidingen vanuit Rusland kan juist wat steun geven aan de kortetermijnprijzen voor daggas en de eerstvolgende leveringsmaand augustus

Gas en elektra lange termijn

De sterk oplopende CO₂-prijs van de afgelopen weken houdt de gemoederen bezig. Marktkenners denken dat de stijging voor een deel speculatief is. Een stijging boven de 30 euro/MWh (de top die vorig jaar juli werd bereikt) is dan minder aannemelijk. Verdere stijgingsruimte bij CO₂ lijkt daarmee beperkt. Ook bij steenkool kan de naderende $60 een niveau zijn waar kopers weer even pas op de plaats zullen nemen. Zolang deze niveaus niet opwaarts worden doorbroken zullen de TTF-gas- en OTC elektraprijzen ook beperkt opwaarts potentieel hebben.

Tot slot kan het politieke spel rond de aanleg van de NordStream2 pijpleiding de komende periode onzekerheid in de markt gaan brengen. Binnen enkele weken kan het Amerikaanse Congres namelijk nieuwe sancties aannemen tegen tientallen Europese bedrijven die bij de aanleg betrokken zijn. De nieuwe wet richt zich (met terugwerkende kracht) op elk bedrijf dat bij de aanleg betrokken is. Daaronder valt ook een aantal Nederlandse bedrijven die dan voor lange tijd zullen worden uitgesloten bij Amerikaanse olie- en gasprojecten.