Marktvisie | CO2 emissierechten en krappe gasmarkt leiden tot verdere prijsstijging

Samenvatting:

  • CO2 Emissierechten blijven prijsrecords verbreken
  • Grote injectievraag en Noorse productieproblemen laat gasprijzen fors stijgen
  • Spotmarkten elektriciteit volgen het weer met sterk wisselende prijzen
  • Onzekere prijsrichting komende week

 

Prijsontwikkeling in de afgelopen week:

Gas in eurocent/m3 28 apr 5 mei
TTF daggas 21,40 23,65
TTF juni ’21 21,00 23,35
TTF jaar ’22 18,55 19,90

 

Elektra in euro/MWh 28 apr 5 mei
OTC base juni ’21 60,80 63,70
OTC peak ’22 64,35 66,80
OTC base ’22 57,30 59,60

Terugblik korte termijn:

De gasprijzen voor de korte termijn stegen afgelopen week iedere dag. Week op week is de stijging ruim 2 ct/m3. Dit volgde op het weerbericht dat dagelijks meer kou voorspelde. Afgelopen vrijdag kwam er het bericht bij van een onverwachte productiestoring op het Noorse Troll-veld. Dit viel samen met de start van het Noorse onderhoudsseizoen, waardoor de beschikbaarheid van Noors gas sowieso in de loop van mei in stappen zal dalen. Vanaf midden mei is een 86 mln m3 per dag lagere export voorzien. In de meeste landen van Europa is er momenteel forse vraag om ondergrondse gasopslagen te vullen, in de eerste vier dagen van mei is er per saldo maar liefst 678 mln m3 geïnjecteerd in de Europese gasopslagen. In Nederland en Duitsland is er afgelopen week overigens maar weinig geïnjecteerd door het koude weer. Er is nog volop LNG-aanvoer naar Europa, al verstoorde de harde wind de afgelopen dagen de aankomst van twee LNG schepen in de UK. Op de Gate terminal is afgelopen week één schip gelost, vandaag (donderdag) meert er weer één aan en tot midden volgende week nog twee.

Weinig export naar Europa
Gazprom meldde afgelopen week dat de export naar Europa in het 1e kwartaal mager was. Men wijt dit aan lagere vraag door de coronamaatregelen, maar dit komt vreemd over gezien de uitputting van voorraden en gestegen prijzen. Nu er geen extra transport geboekt is door Oekraïne, beperkt dit ook de gasexport dit kwartaal. De gasexport in 2021 was 32 mrd m3 (18%) lager dan in 2020. Alleen in het 4e kwartaal was de export op peil, maar in het 1e kwartaal viel deze dus weer terug. Er lijkt dus  potentie voor 100 mln m3 per dag hogere aanvoer dan in het eerste kwartaal. Dat zou aanzienlijk uitmaken voor het gasaanbod in Europa.

Spotprijzen bepaald door zon en wind
De spotprijzen voor elektriciteit volgden hun eigen dynamiek, bepaald door zon en wind. Op dagen met weinig wind en zon noteerde de APX uurprijzen tussen 50 en 90 euro/MWh. Op de dagen met veel zon of wind was de variatie veel groter: tussen 0 en  90 euro/MWh. Gisteren (woensdag) waren er zelfs 2 uren onder nul. De onbalansprijzen waren eind vorige week en in het weekend vaak hoger dan de APX-prijzen. Vanaf maandag zien we op de onbalans extremere waarden dan op de APX zowel omhoog als omlaag. Tennet heeft afgelopen week vijfmaal noodvermogen afgeroepen: viermaal opwaarts (donderdag, vrijdag, zondag en maandagavond) en eenmaal afregelend (maandagmiddag).

Prijzen frontmaanden gestegen
De prijzen van de frontmaanden liepen afgelopen week behoorlijk op, met bijna 3 euro/MWh. Ze volgden hogere CO2 emissieprijzen en gasprijzen. Zowel de clean sparkspreads als de clean darkspreads staan voor de korte termijn overigens fors in het rood. Het effect van de toenemende duurzame productie leidt er toe dat gas- en steenkoolcentrales uitgezet worden. Afgelopen week werden zowel in Nederland als Duitsland weer records in productie uit zon en wind gevestigd: in Nederland 4 GW uit zon en Duitsland 41 GW uit zon.

 

Terugblik lange termijn:

De CO2 emissierechtenprijs (EUA’s) steeg afgelopen week door, ondanks dat de inleverperiode voor rechten over 2020 afgelopen was. In de markt noteert dec22 nu 1 €/ton hoger dan mei21, wat bewijst dat er enorm veel speculatie in deze markt zit. Gisteren brak de prijs al kortdurend door 50 €/ton heen, vandaag lijkt deze grens structureel doorbroken. De lange termijn gasprijzen stegen door onder invloed van de krappe korte termijnmarkten. Zo steeg de prijs voor jaarblok 2022 met bijna 1,5 ct/m3 ten opzichte van vorige week.  De base- en peakprijzen elektriciteit volgen gas en emissierechten en zijn afgelopen week met 2,5 euro/MWh gestegen. Deze stijging is relatief minder dan de gasprijsstijging, waardoor de WKK sparkspread ongeveer gelijk gebleven zijn deze week. De productiemarges voor gas- en kolencentrales zakken nu ook voor de lange termijn steeds verder in het rood.

Steenkoolprijs op hoogste niveau in 3 jaar
Alle grondstofprijzen waren in de plus afgelopen week. De steenkoolprijs is terug op haar hoogste niveau in drie jaar. De prijs wordt meegetrokken door de gasprijs die zowel in Azië als in Europa stijgen. De olieprijs is ook omhoog door het signaal van OPEC dat ze hun productie pas laten stijgen als aantoonbaar is dat de vraag structureel stijgt. De stijging van de Amerikaanse voorraden had maar een kortdurend negatief effect op de prijs.  

 

Visie voor de komende week:

Gas en elektra korte termijn: onzeker

De prijsontwikkeling op de korte termijngasmarkt is momenteel erg onzeker. Het gasverbruik in Noordwest Europa is momenteel nog hoog door de lage temperaturen, vanaf zaterdag verandert dat. De ervaring van voorgaande jaren is dat dit plotseling tot een grote verandering van de vraag-aanbod situatie kan leiden en dus prijsdaling. Zeker in combinatie met stilstaande gascentrales door de negatieve sparkspread. Anderzijds is de aanvoer vanuit Noorwegen en Rusland beperkt en de injectie vraag van gasopslagen groot. Verdere prijsstijging volgende week is onwaarschijnlijk, maar een daling is niet zeker. De gas voor levering komend weekend en komende week noteren bijna 1 ct/m3 onder de dagprijs. De markt is momenteel erg omhoog gericht, vanochtend lopen de prijzen weer tot 1 ct/m3 op.

Wisselende APX en onbalansprijzen
Voor de APX en onbalans is onze verwachting dat de prijzen sterk zullen wisselen; we krijgen grote temperatuurschommelingen en de zonverwachting is onzeker. Baseload voor dit weekend handelde gisteren laag: op 35 euro/MWh en in Frankrijk en Duitsland zelfs richting 20 euro/MWh. Voor komende week op 58 euro/MWh, dus dit impliceert uurprijzen tussen 0 en 100 euro/MWh net als afgelopen week.

Gas en elektra lange termijn: onzeker

CO2 emissierechten en gas zullen ook komende week de bepalende commodity’s voor de prijsrichting zijn. De richting hiervan is al dagen opwaarts. Bij de emissierechten is het een combinatie van speculatie en signalen van VS president Biden dat hij CO2-reductie serieus wil aanpakken. Bij gas is de korte termijn bepalend en zijn klanten lange termijn aan het kopen uit angst voor verdere prijsstijging. De producenten zien kans om te verkopen op of richting hun integrale kostprijs die veelal boven 20 ct/m3 ligt. De VS hebben hun exportverwachting voor deze zomer fors opgeschroefd naar meer dan het dubbele volume ten opzichte van zomer 2020. De LNG prijzen in Azië liggen zo’n 20% hoger dan in Europa. Maar gezien het verschil in transportkosten is dit nog geen reden voor de Amerikaanse LNG om om te schakelen. De LNG-prijs in Azië is wel indirect bepalend voor de prijs hier, want Europa kan zich geen prijsverschil permitteren waarbij de LNG naar Azië gaat. Vanuit dit oogpunt is er niet veel ruimte voor prijsdaling te verwachten komen week.

 

Meld je aan voor onze nieuwsbrief AgroUpdate

Ieder kwartaal brengen wij de AgroUpdate uit. Een digitiale nieuwsbrief vol met interessante artikelen over de ontwikkelingen op de energiemarkten. Meld je hier aan.

Bekijk de marktvisie van vorige week.

NIEUWS | Aankomend weekend gaat de zomertijd in

Zomertijd

MARKTVISIE | Gasprijzen zigzaggen weer omhoog

Gasprijzen | marktvisie

MARKTVISIE | Door zacht weer doen meeste energiemarkten toch weer een stapje omlaag

Energiemarkten

MARKTVISIE | Gas stijgt licht, elektriciteit stijgt harder

Gas stijgt