MARKTVISIE | Cocktail aan prijsopdrijvende factoren deze week
Samenvatting:
- Wintermaanden nog rond 1 €/m3
- Europese gasvoorraden voldoende voor koude winter
- Olieprijs op hoogste niveau in jaren
- Poetin: Rusland levert extra gas als Europa erom vraagt
- LNG-vooruitzicht voor Q4 flink verbeterd
| Gas in eurocent/m3 | 6 okt | 13 okt |
| TTF daggas | 112,35 | 88,15 |
| TTF nov ’21 | 105,70 | 91,45 |
| TTF jaar ’22 | 57,40 | 51,60 |
| TTF jaar ’23 | 30,60 | 30,00 |
| Elektra in euro/MWh | 6 okt | 13 okt |
| OTC base nov ’21 | 243,80 | 209,60 |
| OTC peak ’22 | 188,80 | 155,15 |
| OTC base ’22 | 144,10 | 126,30 |
| OTC base ’23 | 81,50 | 80,10 |
Terugblik korte termijn:
Onze vorige marktvisie sloten we af met de opmerking dat de sussende opmerkingen van de Russische president Poetin ervoor leken te zorgen dat de markten in ieder geval niet verder uit de bocht vlogen. Dat bleek ook in de afgelopen dagen. Toegegeven, het huidige prijsniveau is nog steeds ongekend en de prijsbewegingen gedurende de dag hadden we tot een maand geleden nooit durven vermoeden. Het is nu echter een betrekkelijk rustige handelsdag als het voorste maandcontract binnen een range van 5 €ct/m3 handelt, zoals deze woensdag het geval was. Vorige week woensdag handelde hetzelfde contract nog in een range van 60 €ct/m3, nl. tussen 97 en 157 €ct/m3.
Meer volume geeft gasprijzen wat lucht
Daggas bereikte vorige week donderdag een voorlopige prijspiek van 112,55 €ct/m3. Dat liep de dagen erna al snel terug naar 83 €ct/m3, doordat er angst voor een koude start van de winter uit de markt wegebde. De weersomstandigheden en het LNG-aanbod droegen daar ook aan bij. De gecombineerde cijfers van Belgische, Franse, Britse en Nederlandse LNG-terminals toonden aan dat er deze maandag meer dan 100 miljoen m3 aan hervergast LNG de pijpleidingen in werd gejaagd. Dat is het grootste volume sinds juni en gaf enige lucht aan de gasprijzen.
Voldoende gas voor de winter
Gisteren (woensdag) en vandaag tikten daggas en de wintercontracten (nov’21 – mrt’22) weer enkele centen omhoog, omdat met name de Noorse gas-export richting Duitsland tegenviel. Zowel in Duitsland als Nederland neemt de vulgraad van de gasvoorraden nog langzaam toe, hoewel er in Nederland al dagen zijn geweest waarin netto meer uit de voorraden werd onttrokken dan dat er werd geïnjecteerd. Duitsland staat nu op 73% en Nederland op 67%. Dat is ca. 5% hoger dan twee weken geleden bij de start van de gaswinter. Analyses van Bloomberg wijzen uit dat de Europese voorraden aan het einde van de Q1 nog voor 24% gevuld zullen zijn bij een gemiddelde winter. Een koude winter laat de voorraden dalen tot 4%, terwijl een milde winter eind maart zorgt voor een comfortabele vulgraad van 35%.De aanname hierbij is uiteraard dat het aanbod op peil blijft.
EPEX-prijzen minder extreem
De elektriciteitsprijzen volgen vooral de ontwikkeling op de gas- en steenkolenmarkt. Dat zijn de belangrijkste drijfveren nu het echt onstuimige herfstweer voorlopig uitblijft. Bij de EPEX-prijzen zagen we niet meer de extreme uurprijzen van vorige week, toen er regelmatig uren van 300-450 €/MWh genoteerd werden. Afgelopen weekend kwam de gemiddelde uurprijs tussen 145 en 165 €/MWh uit en de laatste werkdagen tussen 175 en 200 €/MWh.
Ook op de elektriciteitsmarkt staan de wintercontracten nog een factor twee hoger dan de latere contracten. Voor nov’21 – feb’22 betekent dit dat de Baseloadprijs nog steeds boven 200 €/MWh zit. Dat is echter wel enkele tientallen euro’s per MWh lager dan een week geleden.
Terugblik lange termijn:
Langetermijncontracten volgen sentiment op de korte termijn
Als we uitzoomen naar de jaarcontracten dan zit er voor gas en elektriciteit logischerwijs de meeste beweging op het 2022-jaarcontract. Dat is vooral onder invloed van het eerste kwartaal, dat zeer gevoelig is weer weersvoorspellingen en LNG-verwachtingen. Ook hier is het beeld dat de prijzen afgekoeld zijn ten opzichte van de prijspieken van vorige week. Voor gas valt op dat het Q2-contract nog steeds duurder is dan het Q4’2022 contract. Er wordt in Q2 een hoge gasvraag verwacht om de voorraden aan te vullen. De langetermijncontracten volgen het sentiment op de korte termijn, maar dan met een zeer gedempt prijseffect. Het 2024-gascontract beweegt de afgelopen weken bijvoorbeeld tussen 22 en 25 €ct/m3, terwijl het Q1’22-contract in hetzelfde tijdbestek meer dan 10 cent op en neer gestuiterd is.
Olieprijs op hoogste niveau in jaren
Een blik op de andere grondstoffen laat zien dat de olieprijs zich genesteld heeft tussen 80 en 85 $/vat. Er is met name in Azië sprake van gas-to-oil-switching vanwege de hoge gasprijs. Daardoor neemt de dagelijkse vraag met 500.000 vaten toe. Daarnaast zorgt toename van weg- en vliegverkeer voor grotere vraag naar oliegerelateerde producten. De OPEC+ laat zich vooralsnog niet vermurwen om de productiebeperkingen sneller terug te schroeven.
Steenkool voelt hetzelfde extreme prijssentiment als gas, nu zo ongeveer alle beschikbare kolencentrales draaien. De prijs voor het 2022-contract heeft de afgelopen weken tussen 134 en 184 $/ton verhandeld. In China spelen productiebeperkingen door ernstige overstromingen een prijsopdrijvende rol.
Visie voor de komende week:
Gas en elektra korte termijn:
Het blijft lastig om de prijsontwikkelingen voor de korte termijn in te schatten. De wintercontracten lijken naar een nieuw prijsevenwicht te bewegen, aangezien de volatiliteit deze week al een stuk minder was dan vorige week. Er is echter zeer weinig voor nodig om de markt weer uit balans te krijgen. President Poetin benadrukte woensdag nogmaals dat er meer gas kan worden geleverd als Europa daarom vraagt. Ook ontkende hij met kracht dat er gas wordt achtergehouden als politiek wapen om Nord Stream 2 sneller goedgekeurd te krijgen. Het Russische gasinjectieseizoen duurt tot 1 november en de Russische energieminister Sorokin heeft al laten doorschemeren dat er geen haast is om Europa eerder dan dat van extra gas te voorzien.
Nieuwe LNG-ladingen verwacht
Wat we wel zeker weten is dat er deze week twee LNG-ladingen worden afgeleverd bij Gate in Rotterdam. Daarnaast worden er de komende week nog eens twintig LNG-tankers verwacht bij verschillende West-Europese terminals.
Sowieso ziet het aanbod van vloeibaar gas er vrij rooskleurig uit voor het vierde kwartaal, aangezien de vraag vanuit Japan en Zuid-Korea met ca. 7% afneemt. Deze landen hebben geleerd van de prijspieken afgelopen januari en hebben nu hun gasvoorraden beter op orde voor deze winter. Ook is de nucleaire beschikbaarheid een stuk hoger dan vorig jaar. De Russische LNG-export neemt naar verwachting met 2,4% toe in het vierde kwartaal. Noordwest-Europa heeft waarschijnlijk minder ‘last’ van Chinese concurrentie op dat vlak, omdat China zelf meer gas gaat produceren en bovendien meer gaat importeren via pijpleidingen.
De weersvoorspellingen geven aanleiding om medio volgende week EPEX-prijzen rond 150 à 160 €/MWh te verwachten. Volgens de weer- en klimaatpluim van KNMI bewegen de temperaturen boven het langjarig gemiddelde en ook de windproductie is bovengemiddeld.
Gas en elektra lange termijn:
De lange termijn blijft toch vooral de speelbal van de kortetermijncontracten. Er is weinig richtinggevend nieuws dat de lange termijn heftiger kan beïnvloeden dan de korte termijn. Op de gasmarkt staat Q1’23 ruim de helft lager dan Q1’22, een indicatie dat de huidige krapte van tijdelijke aard is. Hierbij lijkt de ingebruikname van Nord Stream 2 al ingecalculeerd te zijn.
De Europese Commissie presenteerde woensdag een ‘gereedschapskist’ waaruit de lidstaten kunnen putten om de hoge energieprijzen te managen richting hun burgers. Daarbij werd aangetekend dat de recente prijsstijgingen een ‘tijdelijk fenomeen’ zijn, die na de winter waarschijnlijk weer afzwakken. De Commissie gaat verder onderzoeken of er voordelen te behalen zijn door op Europees niveau gas in te kopen, zodat de leveringszekerheid beter geborgd is.
Meld je aan voor onze nieuwsbrief AgroUpdate
Ieder kwartaal brengen wij de AgroUpdate uit. Een digitiale nieuwsbrief vol met interessante artikelen over de ontwikkelingen op de energiemarkten. Meld je hier aan.
