MARKTVISIE | Gasmarkt is op zoek naar evenwicht
De laatste maanden van 2021 waren op zijn zachtst gezegd turbulent te noemen: de gas- en elektriciteitsprijzen rezen de pan uit en er was sprake van veel volatiliteit in de markt. In een nieuw artikel van KAS Magazine bespreken Chris Feijen en David van der Meer hoe AgroEnergy haar klanten zo goed mogelijk probeert te ondersteunen in deze tijd. Met name het belang en de meerwaarde van datagedreven oplossingen bleek groter dan ooit.
Grote zorgen
De turbulente marktsituatie had een grote impact op ondernemers en bedrijven in de tuinbouw. Chris Feijen, Hoofd Energie Management bij AgroEnergy, ervoer de zorgen van telers aan den lijve. “Veel ondernemers vroegen zich af waar het heen zou gaan en of ze hun energierekening op termijn nog wel zouden kunnen betalen.”
De impact op de diverse tuinbouwbedrijven verschilt tegelijkertijd sterk: sommige ondernemers hadden hun gas- en elektriciteitsbehoefte volledig vastgelegd, terwijl anderen helemaal geen posities hadden ingenomen en volledig afhankelijk waren van de dagprijzen. Belichtende bedrijven werden in zijn algemeenheid harder geraakt. Zij moesten in de meeste gevallen immers duur gas én dure stroom inkopen.
Grotere impact van keuzes
AgroEnergy probeert haar klanten zo goed mogelijk te ondersteunen in deze turbulente tijden. “Natuurlijk, aan de hoge energieprijzen konden we niets veranderen. Maar we probeerden telers wel te helpen door hen te voorzien van goede en extra marktinformatie. Via onze marktvisie, berichten op de website en speciale webinars.”
Daarnaast ondersteunden de specialisten van AgroEnergy ondernemers in het bijsturen van hun koers en bij het maken van de juiste keuzes. “Voorheen bepaalde energie twintig tot dertig procent van de kostprijs van een tuinbouwbedrijf. Met de forse stijging van de energieprijzen werd dat gigantisch veel meer”, vertelt David van der Meer. Hij houdt zich als Energy Operator bezig met de monitoring van energie gerelateerde zaken op bedrijven. Dit doet hij voor ondernemers die kiezen voor de dienst EnergieBeheer en de dagelijkse sturing en het energiemanagement volledig overlaten aan AgroEnergy. “Dat betekende dus ook dat de impact van een goede of slechte keuze veel groter werd.”
Datagedreven oplossingen
Om de juiste keuzes te kunnen maken, brengen de Energy Operators van AgroEnergy regelmatig het energieplaatje van tuinbouwbedrijven in beeld. Hierin worden onder meer de warmte- en elektriciteitsvraag, de benodigde hoeveelheid CO2 en de externe warmtelevering meegenomen. “Op basis van dit plaatje bepalen we dan hoeveel uren de WKK moet draaien en waar de extra elektriciteit die eventueel nodig is vandaan wordt gehaald. Je kunt hiervoor terecht op de EPEX- en de intradaymarkt en op de markt voor noodvermogen.”
Omdat de elektriciteitsprijzen op de dagmarkten sterk fluctueerden, was het meer dan ooit tevoren zaak om op het juiste moment elektriciteit in te kopen en te verkopen. “Producten als BiedOptimaal en BiedOptimaal Intraday hielpen bij het bepalen van de juiste handels- momenten.”
Datzelfde was zichtbaar bij het innemen van langetermijnposities. “Door de hoge energieprijzen gingen telers zich veel meer verdiepen in de energiestrategie voor de lange termijn. Onze datagedreven oplossing EnergieRadar – die je continu op de hoogte houdt van goede handelsmomenten voor de in- en verkoop voor de langetermijn – bleek hierbij duidelijk van toegevoegde waarde. Klanten die dit product afnemen, wisten een gasprijs te realiseren die gemiddeld acht procent lager lag dan bij klanten zonder EnergieRadar. Er werden namelijk keuzes gemaakt op basis van duidelijke strategieregels, in plaats van ingegeven door emoties.
“Juiste keuzes qua energiemanagement maken nú het verschil”
Kritisch nadenken
Met belichtende klanten werden tegelijkertijd continu de diverse belichtingsstrategieën doorgerekend. “De meeste tuinbouwbedrijven hebben meer elektriciteit nodig voor hun belichting dan dat ze zelf kunnen opwekken. Zij moeten dus in principe stroom bijkopen”, zegt Feijen. “De winst van de afgelopen periode is dat ondernemers meer zijn gaan nadenken over of de energiekosten wel opwegen tegen de opbrengsten die hier tegenover staan. Ze gaan bijvoorbeeld niet zonder meer op volle kracht belichten, maar bekijken kritisch of de stroomkosten wel terugverdiend kunnen worden. In die zin zijn teeltstrategie en energiemanagement dichter bij elkaar komen te liggen.”
Van der Meer benadrukt ook dat er in de afgelopen maanden veel te winnen was met flexibel WKK-vermogen. “Door dit vermogen te verkopen op de EPEX-markt en vervolgens tegen een lagere prijs terug te kopen op de onbalans- of intradaymarkt kon je als teler behoorlijk wat verdienen.
Toekomstplaatje
De hamvraag is hoe de energieprijzen zich in de komende maanden en jaren verder gaan ontwikkelen. Hoe lang de huidige ‘overspannenheid’ in de markt nog voortduurt, hangt volgens Feijen vooral af van politieke zaken en posities. “Denk dan met name aan de houding van Rusland. Maar ook of en wanneer landen toestemming geven voor de ingebruikname van de Nord Stream 2-gasleiding. Wanneer die toestemming er komt, brengt dat ongetwijfeld meer rust in de markt.”
Voor de lange termijn is ‘verduurzaming’ het sleutelwoord. Het aantal kolencentrales gaat teruglopen, waardoor de vraag naar gas en LNG zal toenemen. “Dit zal de gasprijzen waarschijnlijk opdrijven. Daarnaast zal wind- en zonne-energie aan terrein winnen. Daar sorteren ook wij als AgroEnergy op voor; onlangs werd BiedOptimaal uitgebreid met een zonmodule.”
Feijen verwacht daarnaast dat sprake zal zijn van structurele volatiliteit op de elektriciteitsmarkt, als gevolg van de opmars van wind- en zonne-energie. “Bij veel wind en zon is er meer stroom beschikbaar en zullen de prijzen dalen. Is er weinig elektriciteit uit wind en zon, dan gaat de elektriciteitsprijs waarschijnlijk omhoog. Deze volatiliteit vraagt ook om meer flexibiliteit in de belichtingsstrategieën van tuinbouwbedrijven. Hier springen
we als AgroEnergy op in met BiedOptimaal Intraday Belicht; deze datagedreven oplossing helpt telers bij het maken van de juiste belichtingskeuzes.”
Benieuwd naar het hele artikel? Klik dan hier.
