BLOG | Klimaatmoeras

De media staan er vol van: het Klimaatakkoord is in wording. Al twee jaar werken een grote groep beleidsmakers en lobbyisten onder aanvoering van Ed Nijpels aan de vertaling van de klimaatafspraken uit Parijs.  Daarbij wordt er gekeken naar wat de doelen zijn voor Nederland en hoe deze vertaald kunnen worden naar concrete acties en maatregelen. Maar het duurt en het duurt maar. Eerst was de planning dat het kabinet rond de jaarwisseling met een set aan maatregelen zou komen. Toen zijn er na de verkiezingen voor de Provinciale Staten een aantal beleidsvoornemens gepubliceerd. Vervolgens werden doorrekeningen van het CPB direct weer in twijfel getrokken. Kortom, het dossier lijkt in het moeras gezonken.

Dat is bijzonder voor een onderwerp waarover deskundigen en politici zeggen dat het meer impact heeft dan de Deltawerken of zelfs de industriële revolutie. Maar wat gebeurt er nu en hoe erg is het? 

Het doel

Ik denk dat het op twee cruciale punten misgaat in de aanpak. Allereerst: er is geen gedragen probleemdefinitie en al helemaal geen gedragen beeld over hoe urgent het is. In Parijs is overeengekomen dat een temperatuurstijging van 2 graden Celsius een kritisch kantelpunt is en dat het doel is om hieronder te blijven. Echter, eerder dit jaar werd door wetenschappers  en milieugroepen gesteld dat 1,5 graden al het kantelpunt is. Er is ook een grote groep mensen die zegt: de temperatuur op wereldschaal is altijd in beweging, waarom zou het nu ineens niet meer dan 2 graden omhoog mogen? Als je een gezamenlijke aanpak wilt, moet je het eens zijn over het doel. Zolang je dat niet bent, wordt het niks. Je kan beter een compromis doel stellen en dat bereiken, dan een ambitieus doel opstellen en niks bereiken.

“Degenen die nu het hardst roepen om de maatregelen, lijken de minste pijn van de maatregelen te gaan voelen of kunnen het wel dragen.”

De methoden

Vervolgens zoek je naar methoden om het doel te bereiken. Die methoden of maatregelen hebben effect op mensen. Hoe negatiever het effect, hoe groter de weerstand van de mensen die het effect ervaren. Dan moet je dus een gedragen doel hebben, want dan weten mensen tenminste waarom ze aan de slag moeten. Maar ook moet het te dragen zijn en eerlijk voelen. Dat is het tweede punt waarop het misgaat. Degenen die nu het hardst roepen om de maatregelen, lijken de minste pijn van de maatregelen te gaan voelen of kunnen het wel dragen. Het is niet raar dat jij in verzet gaat als je de last niet kan dragen of onevenredig zwaar getroffen wordt. Die mensen gaan nu openlijk of heimelijk in verzet.

De stelling

Hoe simpel en duidelijk het ook klinkt, met stellingen als ‘we moeten van het gas af’ bereik je niks. Want de stelling is op zichzelf al onzinnig om het doel te bereiken. En veroorzaakt bij de uitvoering zulke onredelijke en inefficiënte effecten, dat je het draagvlak wel kan vergeten.

Mijn stelling is: de klimaataanpak kan niet vanuit de overheid opgelegd worden. Wel zou de overheid de doelen moeten formuleren en deze moeten unaniem door de politiek uitgedragen worden. Ook moet de overheid randvoorwaarden opstellen. De aanpak moet vanuit de maatschappij komen. Lokale bewegingen of branche collectieven moeten het initiatief nemen, vanuit het gedragen doel. Alleen op die manier krijg je ook werkende maatregelen. En bereik je het doel.

MARKTVISIE | Kortetermijnprijzen toch weer omlaag

MARKTVISIE | Aanhoudende schommelingen op de gasmarkt

gasmarkt

MARKTVISIE | Prijsschommelingen op de gasmarkt

Prijsschommelingen

MARKTVISIE | Einde groot Noors onderhoud in zicht

Noors onderhoud