MARKTVISIE | Gasmarkt in evenwicht met Azië

Samenvatting:

• Prijsstijging door kou is van korte duur
• LNG-aanvoer blijft op peil ondanks lagere korte termijnprijzen
• Komende week meer wind en hogere temperaturen
• Vooral effect op de verwachte EPEX prijzen
• Steenkoolprijs op laagste niveau sinds mei’22

Gasmarkt in evenwicht met Azië

Vraag en aanbod

De gasvraag in Nederland was afgelopen week relatief hoog met ca 170 mln m3 per dag door het vrij koude weer en weinig wind. Vandaag en morgen is er wat meer wind en wat hogere temperaturen, waardoor een daling van het gasverbruik wordt voorzien. Vanaf maandag zet deze ontwikkeling door. Het gasverbruik blijft aanzienlijk lager dan het vijfjaars gemiddelde; in week 4 was het 35% lager. De voorraden namen beperkt af met gemiddeld 60 mln m3 per dag. Dit is weliswaar meer dan in de vergelijkbare periode in 2022, maar toen was het heel zacht weer. De voorraden zijn nog heel vol: 10 mrd m3 ofwel 71% versus 4 mrd m3 vorig jaar in deze week. Gemiddeld in Europa is de voorraadsituatie nog beter met 76%.

Aan de aanbodzijde is weinig nieuws. Er vindt, eigenlijk zoals altijd, onderhoud plaats aan enkele Noorse gasvelden, maar de dagelijkse exportvolumes blijven op peil. De LNG-aanvoer blijft ook op peil: er landen in Duitsland in de laatste dagen van deze maand nog drie tankers aan, op Gate drie tankers tot 8 februari en in Engeland 12 tankers tot mid februari. De Nederlandse Eemshaven-terminal is nog tot 30 januari in onderhoud.

De TTF-prijs voor maart ligt enkele centen per m3 onder de actuele LNG-prijs in Azie, maar dat doet de aanvoer nog geen pijn. Voor zomer 2023 en winter 2023 liggen de prijzen met ca. 58 ct/m3 resp. 67 ct/m3 vrijwel gelijk aan de Aziatische prijzen. Dit is een gezonde prijsverhouding en geeft aan dat de Aziatische gasmarkt mee daalt met de Europese markt. Grotere gasvraag vanuit China is nog niet zichtbaar in de prijzen.

Terugblik korte termijn

De EPEX-prijzen varieerden afgelopen week tussen 140 en 270 €/MWh op de meeste dagen. De echte nachturen en de zonnige uren overdag kenden de laagste prijzen, met een prijs die hoog genoeg was voor de kolencentrales. Met wat meer wind daalde de uurprijsreeks vandaag naar tussen 120 en 200 euro/MWh. De onbalans was onrustig met uitschieters omhoog tot bijna 1100 euro/MWh en omlaag tot onder nul. We hadden niet verwacht dat de onbalans zo beweeglijk zou zijn, gezien het hoge percentage opwekking uit fossiele centrales.

De daggasprijs liep eind vorige week op naar ruim 66 ct/m3 door het koudere weer, maar daalt sinds dinsdag weer door de voorspelling van milder weer. De daggasprijs handelde woensdag einde dag net als begin vorige week rond 56 ct/m3. Marktanalisten zeggen dat een verdere daling tegengehouden werd door het bericht dat het relatief koude weer tot in het weekend aanhoudt. Er zijn wel vraagtekens bij deze stelling te plaatsen omdat de prijs voor levering volgende week zelfs nog wat hoger is. Ook de prijzen voor de frontmaanden zijn nauwelijks lager dan de daggasprijs en bewegen 1:1 mee met de daggasprijs.

De contractprijzen voor noodvermogen zijn redelijk stabiel deze maand. Opregelvermogen noteert op doordeweekse dagen een nette 24-30 euro/MW,u, de afregelprijzen zijn met ca. 3 euro/MW,u heel mager. In het weekend liggen de contractprijzen voor op- en afregelen dichtbij elkaar op ca. 10 euro/MW,uur. De prijzen voor regelvermogen zijn in de afgelopen weken gedaald, vooral afregelvermogen heeft een stevige veer gelaten richting 10 euro/MW,uur. Opregelvermogen levert nog steeds ca 50 euro/MW,uur op.

Prijsontwikkelingen gas en elektriciteit

Ten opzichte van medio vorige week zijn de lange termijn gas- en elektriciteitsprijzen over de hele linie met ca 6% gedaald. De belangrijkste prijsdrijver is de korte termijn gasprijs. De CO2-emissierechten daalden in het begin van de week, maar stegen gisteren weer richting 85 €/ton voor dec’23. De steenkoolprijs zakte gisteren behoorlijk weg. De prijs voor jaarblok 2024 zakte voor het eerst sinds mei’22 onder 160 $/ton. Daarmee is de steenkoolprijs weer synchroon met de gasprijs voor jaarblok 2024. Ook deze staat momenteel op een niveau vergelijkbaar met mei’22. De lagere steenkoolprijs drukt de OTC elektriciteitsprijs. Traders geven aan dat de verhandelde hoeveelheden op OTC elektriciteit ondanks de prijsdaling laag blijven. Deze markt lijkt zich niet te herstellen, in tegenstelling tot de gasmarkt.

De sparkspreads zijn door deze prijsontwikkeling stabiel tot dalend. Opvallend is dat er recentelijk meer gehandeld wordt voor het 4^e kwartaal 2023, waar momenteel een goede WKK sparkspread en warmtekosten te realiseren zijn.

De olieprijs liep begin van deze week op naar 88 $/vat, het hoogste prijsniveau sinds medio november. Gisteren daalde deze weer wat, maar blijft met 86 $/vat op een vrij hoog niveau ten opzichte van de afgelopen maanden. Dit betekent ook dat de verhouding tussen de gas- en olieprijs langzaam richting normaal beweegt.

Vooruitblik

Met de stijging van temperatuur en windkracht vanaf begin volgende week, is op de dagmarkt elektriciteit een daling te verwachten. Voor komende weekend noteert de baseload 128 euro/MWh  en voor komende week 109 euro/MWh. Praktisch gezien betekent dit uurprijzen tussen 50 en 170 euro/MWh.

Er was in het langetermijn-weerbericht een scenario van forse kou, maar dit scenario is inmiddels verdwenen. De daggasprijs, de gasprijs voor de volgende week en voor de frontmaanden bewegen vrijwel in lijn, dus daaruit is geen verwachting af te leiden. Gezien de vraag-aanbod situatie is komende week weinig beweging te verwachten. Als er beweging is, is deze waarschijnlijk wat omlaag.

De Duitse minister van Economische Zaken meldde deze week dat Duitsland de aanbodsdiversificatie tijdig weet te realiseren. De feiten geven hem gelijk, echter wel in de situatie met een duidelijke lagere vraag dan in de afgelopen 5 jaar. De directeur van de International Energy Agency waarschuwde als reactie op dit bericht dat Europa haar leveringszekerheid zeker nog niet geborgd heeft. De gasbalans voor winter23 zal vooral afhangen van de vraagontwikkeling. Als de vraag niet of beperkt toeneemt, zal er genoeg gas zijn. Dan is de kans op prijsdaling zelfs groot. Maar als de prijs daalt, zal het verbruik waarschijnlijk weer toenemen, met als gevolg dat het krap kan worden. En dan kan het niet anders dan dat de prijs weer (fors) stijgt.

Bekijk de marktvisie van vorige keer