Marktvisie|APX-prijzen op recordhoogte sinds begin 2019

Samenvatting:

• Korte termijncontracten flink gestegen door kalm winterweer
• APX-prijzen op recordhoogte sinds begin 2019
• Aanleg NordStream 2 wordt vanaf 5 december hervat
• OPEC+ nog in conclaaf over productiebeperkingen
• Ook efficiënte Duitse kolencentrales snel dicht

Prijsontwikkeling in de afgelopen week:

Terugblik korte termijn: APX-prijzen op recordhoogte

Vorige week vrijdag zagen we de krapte op de spotmarkt voor elektriciteit al terug in uurprijzen die opliepen tot ruim boven 80 €/MWh. Het sombere, windstille weer zorgde afgelopen woensdag voor nog extremere prijspieken. De piekuren stonden gemiddeld op 95,40 €/MWh en het daggemiddelde kwam uit op 73,70 €/MWh. Dat zijn de hoogste APX-prijzen sinds 24 januari 2019. De afwezigheid van zon en wind was niet de enige reden; ook de tegenvallende productie van Franse kerncentrales en het defect aan de Cobra-kabel tussen Denemarken en Nederland zorgden ervoor dat er weinig goedkope elektriciteit beschikbaar was. Wel zien we dat de wind de grootste invloed uitoefent, want donderdag noteerden de APX-prijzen bij windkracht 3 à 4 ruim 25 €/MWh lager dan op woensdag bij windkracht 1 à 2. De onbalansmarkt was vooral woensdag erg onrustig door het windstille weer en er moest ’s middags noodvermogen worden afgeroepen van 14.46 tot 14.58 uur

Hogere daggasprijs door weinig wind en lage temperaturen

De daggasprijs werd ook gestuwd door de matige windproductie, want daardoor was er meer vraag naar gasgestookte elektriciteitscentrales. Ook de relatief lage temperaturen in West-Europa zorgden voor opwaarts sentiment. Vorige week vrijdag stond de prijs nog rond 13,75 €ct/m³ maar in de loop van deze week noteerden we ruim 1 €ct/m³ hoger. Nu de winter ook in Azië echt aangebroken lijkt te zijn, kiezen ook steeds meer schepen met vloeibaar gas voor de Aziatische markt. De Gate-terminal heeft slechts één LNG-tanker mogen verwelkomen sinds vorige week.  

Terugblik lange termijn: 

Aan het begin van de week hadden de markten de smaak flink te pakken, waarbij zowel de korte als lange termijn stevige stijgingen lieten zien. Dat gold voor gas, elektriciteit, steenkool en emissierechten. Alleen olie bleef enigszins achter en stabiliseerde rond 47 à 48 $/vat in afwachting van de OPEC+-vergadering deze week.

Vooral stijging op de korte termijn te zien

De voorste maandcontracten in de gasmarkt liepen in een tijdsbestek van 1,5 week bijna 2 €ct/m³ op. De langere termijn t/m 2022 deed het rustiger aan en tikte ca. 0,75 €ct/m³ omhoog in dezelfde tijdspanne. Vanaf woensdag lopen de prijzen weer iets terug. Voor 2023 en 2024 zien we weinig beweging, waaruit blijkt dat de markt nog geen duidelijke richting ziet voor die periode. Ook bij elektriciteit zaten de prijsstijgingen vooral op de relatief korte termijn. Het januari-contract stond op 20 november nog op 39 €/MWh, maar was afgelopen maandag opgelopen tot 48 €/MWh. Het contract voor kalenderjaar 2022 is sinds 20 november opgelopen van 40,60 €/MWh naar 43,75 €/MWh.

Dit sentiment is voor de korte termijn vooral te verklaren door weinig opwek van duurzame bronnen en relatief lage temperaturen. Ook deden oplopende steenkoolprijzen een duit in het zakje. De vraag naar kolen neemt toe, de voorraden in West-Europa zijn op het laagste punt sinds mei 2018 en de Colombiaanse productie valt nog steeds tegen door een langlopende staking.

Wederom hogere prijzen emmissierechten

Week op week zijn emissierechten ook duurder geworden, waarbij dinsdag zelfs bijna de 30 €/ton weer even werd aangetikt. Er zijn weinig fundamentele vraag- en aanbodsignalen voor deze stijging, handelaren kijken vooral naar algemeen economisch sentiment en daardoor bijvoorbeeld ook naar de positieve geluiden over coronavaccins.

Visie voor de komende week:

Gas en elektra korte termijn:

Voor een verwachting over de APX- en daggasprijs pakken we het weerbericht erbij: vrijdag trekt de wind aan tot kracht 6. Daarna neemt de windkracht weer af, dalen de temperaturen, maar laat de zon zich wel weer wat meer zien. We handhaven onze verwachting voor de korte termijn daarom op stabiel. De daggasprijs komt daarmee uit tussen 14,5 en 15,5 €ct/m³ en de APX-prijs tussen 45 en 60 €/MWh op werkdagen. In het weekend duiken de APX-prijzen wellicht net onder dat niveau. Er staan geen LNG-aanlandingen op de planning van de Gate-terminal in de komende week.

APX-prijzen op recordhoogte door uitval Cobra-kabel Denemarken – Nederland

Een van de redenen dat de elektriciteitsprijzen de afgelopen tijd opgelopen zijn, is de uitval van de Cobra-kabel tussen Denemarken en Nederland sinds eind september. Tennet liet deze week in een bericht op hun website weten dat het defect bijna opgespoord is en dat de kabel begin volgend jaar vermoedelijk weer operationeel is. Dit heeft mogelijk een prijsdrukkend effect, zeker met het oog op de flinke windproductie die we in het eerste kwartaal van 2020 hebben gezien.

Sluiting Duitse kolencentrales

Op 1 januari sluiten een aantal Duitse kolencentrales, met een totaal vermogen van 4,8 GW. De Duitse elektriciteitshandelaren werden deze week verrast door het feit hier ook enkele vrij efficiënte centrales tussen zitten. Er is valt dus meer elektriciteitsproductie weg dan verwacht. Dit tekort moet opgevuld worden door minder efficiënte centrales harder te laten draaien of door elektriciteit te importeren vanuit buurlanden, zeker op het moment dat de zon- en windproductie tegenvalt. Het prijsopdrijvende effect hiervan kan ook doorsijpelen naar Nederland in de komende maanden, aangezien Nederland importeur is van Duitse stroom.

Gas en elektra lange termijn:

Afgelopen zaterdag maakte het consortium achter NordStream2 bekend dat de aanleg van de nieuwe pijpleiding op 5 december hervat wordt. Het project heeft bijna een jaar stilgelegen nadat de Verenigde Staten met sancties dreigden tegen bedrijven die eraan meewerkten, in de breedste zin van het woord. De werkzaamheden lopen ieder geval tot 31 december. Veel details ontbreken helaas nog, waardoor onduidelijk is welke partijen precies meewerken en of de pijpleiding op 31 december daadwerkelijk af is. Berichten over eventuele ingebruikname hebben vermoedelijk een prijsdrukkend effect omdat daarmee de leveringszekerheid van Russisch gas toeneemt.
Op het moment van schrijven is nog niet duidelijk welke beslissing het OPEC+-verband heeft genomen m.b.t. de productiebeperkingen vanaf januari. Vermoedelijk worden de huidige beperkingen (ca. 7,7 miljoen vaten per dag) verlengd t/m maart, maar Rusland wil de output vanaf januari het liefst al stapsgewijs gaan verhogen. De oliemarkt houdt rekening met verlenging van de huidige beperkingen dus als er vanaf januari toch meer geproduceerd gaat worden, dan zien we waarschijnlijk een kleine duikeling van de olieprijs.

Ten slotte kijken we nog even naar de emissierechtenmarkt. Volgende week vindt een EU-top plaats waar het nieuwe emissie-target voor 2030 besproken wordt. Een aanscherping van het target zorgt voor minder beschikbare emissierechten en daardoor voor oplopende prijzen. Echter, het is nog niet zeker dat er ruimte is op agenda voor dit onderwerp, dus als een beslissing wordt doorgeschoven dan geeft dit voor de korte termijn een prijsdrukkende reactie.

Laatste handelsdagen 2020

Voor gas, elektriciteit en warmte is er rond de feestdagen geen termijnhandel mogelijk. Een overzicht van de laatste handelsdagen vindt u hier.