Marktvisie| Onrust, overproductie en onzekerheid overheersen

Samenvatting:

• Energiemarkten ook onder druk door ingestorte vraag
• Olieprijzenslag duurt voort
• CO₂-rechten onderuit door minder uitstoot
• LNG-productie niet houdbaar door volle gasvoorraden

Prijsontwikkeling in de afgelopen week:

Terugblik korte termijn

Afgelopen maandag en dinsdag nam de zon voor het eerst dit jaar de hoofdmoot van de duurzaam opgewekte elektriciteit voor zijn rekening. Het drastisch afnemen van de windproductie op maandag zorgde er dus niet voor dat de traditionele centrales harder moesten draaien. De aanbodzijde voor elektriciteit was dus dik in orde. Aan de vraagkant is uiteraard meer veranderd in de afgelopen week en dit was ook duidelijk terug te zien in de APX-prijzen.

De oproep om zo veel mogelijk vanuit huis te werken, zorgt voor een ander prijsbeeld dan gebruikelijk. Vanaf maandag is er een vrij vlak prijsverloop zichtbaar, terwijl er op ‘normale’ werkdagen flinke pieken zijn in de ochtenduren en vroege avonduren. Dit impliceert dat de vraag over de hele dag nu gelijkmatiger verdeeld is dan op een ‘normale’ werkdag. Uiteraard speelt ook de afgenomen (industriële) bedrijvigheid hierin een rol. De daggasprijs liep eind vorige week even op tot net boven 9,25 €ct/m³, maar daalde vervolgens weer ruim een cent onder druk van ruim (LNG-)aanbod en afgenomen vraag.

Afgelopen zondagmiddag heeft Tennet noodvermogen afgeroepen in verband met het uitvallen van de RoCa- en Moerdijk2-centrale. Na een uur was de balans op het elektriciteitsnet weer hersteld.

Terugblik lange termijn

Helaas is het niet mogelijk om terug te blikken zonder het rondwarende corona-virus te benoemen. Vrijwel alle lange termijnmarkten zijn flink onderuit gegaan, met uitzondering van steenkool. De steenkolenmarkt staat al zo lang onder druk door de concurrentie van goedkoop gas en de hoge wintertemperaturen dat er minder ruimte naar beneden meer mogelijk lijkt. Week op week zijn de lange termijnprijzen op hetzelfde niveau blijven hangen; bijna 56 $/ton voor CAL-21.

Voor olie, elektriciteit, gas en emissierechten sijpelden er steeds meer prijsdrukkende effecten door in de afgelopen week. Bij olie speelde niet alleen de teruggelopen (vlieg)industrie een rol, maar ook de prijsoorlog waar Rusland en Saoedi-Arabië zichzelf in gestort hebben. Nadat de onderhandelingen over productiebeperkingen stuk waren gelopen, hebben beide landen besloten om de oliekraan volledig open te draaien. Dit zorgde eind vorige week voor de grootste verliezen op de oliemarkt sinds de financiële crisis in 2006. Waar een vat Brent-olie op 5 maart ’20 nog $55 kostte (levering mei ‘20), gaan we nu richting een prijs van $25/vat. Als beide landen willen zien wie de langste adem heeft, is een prijs van $20/vat niet ondenkbaar. Bij emissierechten speelde de weggevallen vraag ook een grote rol in de prijsvorming. Immers, bij minder verbruik is er ook minder CO₂-uitstoot om te compenseren.

Afgelopen maandag stond een veiling van 2,7 miljoen rechten op de planning, maar door gebrek aan biedingen is dit niet doorgegaan. Afgelopen woensdag is het wel gelukt om de aangeboden rechten te veilen; 5,7 miljoen stuks in totaal. De prijs lag maar liefst 33% lager dan de veiling van twee weken terug.

De getroffen maatregelen in Nederland en alle omliggende landen zorgden ook voor flinke prijsdalingen op de termijncontracten voor elektriciteit en gas. Voor een baseload-blok voor CAL-21 moest op 11 maart nog ruim 35 €/MWh betaald worden, maar afgelopen woensdag zakte de prijs tot onder 30 €/MWh. Bij gas was een vergelijkbaar beeld te zien en stond er week op week een verlies van ca. 10% op de borden. Gasunie Transport Services (GTS) gaf aan dat er maandag 6% minder gasvraag was dan op vrijdag,

Visie voor de komende week

Gas en elektra korte termijn

Voor de korte termijn handhaven we de verwachting op stabiel. Voor daggas lijkt er weinig ruimte naar beneden te zijn; een prijs (ver) onder 8 €ct/m³ is onwaarschijnlijk. De zakelijke vraag naar gas zal eerder afnemen dan toenemen en het LNG-aanbod blijft ruim voldoende. De Gate-terminal heeft afgelopen weekend nog twee tankers mogen ontvangen en vóór 24 maart volgen er nog twee. In Groot-Brittannië worden nog zeker zeven ladingen verwacht voor het einde van de maand.

De dalende nachttemperaturen begin volgende week geven wellicht nog enige opwaartse impuls aan de Nederlandse daggasprijs. De zon gaat de komende zeven dagen een grote rol spelen in de APX-prijsvorming, vooral vanaf het weekend. Het windaanbod blijft voldoende en er is daarom een gemiddelde APX-prijs van 30 €/MWh of lager te verwachten. De onbalansmarkt kan wat onrustig zijn omdat het op dit moment voor de handelspartijen lastig is om vraag en aanbod goed op elkaar af te stemmen.

Gas en elektra lange termijn

De verwachting voor de lange termijn handhaven we op onzeker. De ontwikkelingen volgen elkaar in een dusdanig rap tempo op dat nauwelijks een zinvolle voorspelling is te doen voor de lange termijn. De oliemarkt veert af en toe op als de verschillende overheidsmaatregelen zorgen voor terugkerend vertrouwen bij de investeerders, maar een langdurige terugkeer boven 30 $/vat lijkt er voorlopig niet in te zitten. Als we de virus-onzekerheid uit de markt halen, dan zien we dat de gasvoorraden dusdanig vol zitten dat er komende zomer beperkte ruimte is voor vloeibaar gas.

Volgens de huidige inschattingen eindigt Europa de gaswinter met voorraden die nog voor 49,6% gevuld zijn. Als er in de zomer van 2020 net zo veel LNG deze kant op komt als in de zomer van 2019, dan stromen de gasopslagen vrij letterlijk over. In januari en februari van dit jaar is er in Europa maar liefst 43% meer LNG geïmporteerd dan in dezelfde maanden van 2019. Dit betekent dat met name Amerika hun export gedeeltelijk moet richten op andere markten dan de Europese, of hun productie moet verminderen.

Rond het verschijnen van deze marktvisie maakt Groot-Brittannië meer bekend over de voorgestelde wetgeving met betrekking tot het emissierechtensysteem post-Brexit. Als handelaren hier richting uit halen voor de lange termijn dan heeft dit mogelijk effect op de prijsontwikkeling. Het is echter goed mogelijk dat de meeste handelaren zich de komende weken afwachtend opstellen op de verschillende (energie)markten en eerder te veel ingenomen posities verkopen dan dat ze grote posities voor de lange termijn innemen.