MARKTVISIE | Aantal negatieve EPEX-uren nadert nu al het aantal van 2023
Samenvatting:
- Warme weer voor de tijd van het jaar drukt de termijnprijzen
- Steenkool zakt terug na sterke start in het nieuwe jaar en nadert belangrijke bodem
- VS en China sluiten het eerste deelakkoord in het handelsconflict
- Europese Parlement neemt Green Deal resolutie aan
- Aanleg NordStream2 loopt meer vertraging op dan eerder gedacht
Prijsontwikkeling in de afgelopen week:
| Gas in eurocent/m3 | 8 jan | 15 jan |
| TTF daggas | 11,30 | 11,15 |
| TTF feb ’20 | 11,70 | 11,10 |
| TTF jaar ’21 | 16,20 | 15,80 |
| Elektra in euro/MWh | 8 jan | 15 jan |
| OTC base feb ’20 | 40,35 | 38,00 |
| OTC peak ’21 | 52,20 | 52,25 |
| OTC base ’21 | 45,00 | 44,60 |
Terugblik korte termijn
De weersomstandigheden, met bovengemiddelde temperaturen en windaanbod in Noordwest-Europa, gaven neerwaartse druk op de prijzen. Echter een daling bij gas en elektra werd tegengehouden doordat steenkool sinds de start van het nieuwe jaar er sterk bij lag met een stijging van $62 naar bijna $66. Deze prijsstijging werd veroorzaakt door hevige regenval en overstromingen in de Zuid-Afrikaanse mijnbouwregio waardoor de voorraden daar sterk slonken en er van elders bijgekocht moest worden.
Afgelopen dinsdag zette bij steenkool de daling wel in. Deze handelt inmiddels rond de $63/ton. Dat zette de gas- en elektraprijzen ook lager. Gas tot de komende winter is de 11 ect/m3 genaderd. Bij de korte termijnprijzen voor elektra is de waarde sindsdien met circa 2 euro/MWh afgenomen. Voor Feb-20 werd bijvoorbeeld een record lage prijs bereikt van circa 38 euro/MWh.
De APX-uurprijzen werden de afgelopen dagen vooral beïnvloed door de hoge windproductie. Er waren de afgelopen week nauwelijks uren boven de 50 euro/MWh. Het gemiddelde in de piekuren lag dan ook rond de 40 euro/MWh.
Onbalans elektra liet, op de gebruikelijke ochtendpiek na, weinig spanning zien. Afgelopen dinsdag rond 8u, precies tijdens de ochtend opstartpiek, was er tegelijkertijd ongepland een verstoring bij zowel de Maasvlakte- als de Clauscentrale. Daardoor schoot onbalans gedurende een uur omhoog tot 450 euro/MWh en werd er door Tennet noodvermogen afgeroepen om de balans op het net te handhaven.
Terugblik lange termijn
De olieprijs is de afgelopen week weer in rustiger (politiek) vaarwater gekomen. De spanningen in het Midden-Oosten ebden geleidelijk weg nu betrokken landen geen verdere escalatie beogen. Brent olie is met de huidige $64/vat alweer zo’n 10% gedaald sinds het hoogste punt dit jaar. De VS en China hebben op woensdag een deelakkoord (fase 1) in hun onderlinge handelsconflict gesloten. Het resultaat, met enkele toezeggingen van beide partijen, lijkt erom te doen om de kou uit de lucht te halen. Beide landen zien af van nieuwe importheffingen, een deel van de eerdere heffingen wordt verlaagd en China gaat meer Amerikaanse producten importeren.
Emissierechten hebben de afgelopen week in een kleine band rond de €24/ton gehandeld. Woensdagmiddag heeft het Europese Parlement de resolutie over de Green Deal aangenomen. Dit moet er voor zorgen dat Europa in 2050 het eerste klimaatneutrale continent wordt.
Na de hierboven genoemde sterke start voor de steenkoolprijs, is een kentering waar te nemen. Als gevolg van de structureel tegenvallende vraag in Noordwest-Europa zijn de steenkoolvoorraden de afgelopen weken toegenomen. In de havens van Amsterdam, Rotterdam en Antwerpen ligt een gezamenlijke hoeveelheid van 6,5 miljoen ton aan steenkool opgeslagen. De Rijn-waterstanden worden overigens nauwlettend in de gaten gehouden, aangezien de verwachting is dat deze de komende dagen naar kritieke laagte kan te zakken. Als dat gebeurt, kunnen schepen minder vol geladen worden.
De daling bij steenkool in de afgelopen handelsdagen gaf ook voor de verdere jaren een neerwaarts zetje aan zowel de TTF gas- als de OTC elektraprijzen. Beide vertoonden een beperkte prijsdaling ten opzichte van vorige week. Omdat gas en elektra beiden licht daalden, gaf dit nauwelijks effect op de WKK sparkspread. Voor de komende winterperiode (Q4-20 en Q1-21) is deze circa 31 euro/MWh.
Visie voor de komende week
Gas en elektra korte termijn
We wijzigen de verwachting voor de korte termijn gas en elektra van dalend naar stabiel. In de weersverwachting voor de komende week zit minder wind en bovendien lijkt de temperatuur enkele graden te dalen richting ‘normaal’ voor de tijd van het jaar. Verder gaan twee elektriciteitscentrales op de Maasvlakte in gepland onderhoud. Zowel de APX elektraprijzen als de daggasprijs kan hier wat steun bij vinden.
De aanleg van de NordStream-2 pijpleiding tussen Rusland en Duitsland loopt serieuzere vertraging op dan eerder werd gedacht. Poetin meldde afgelopen weekend zelf dat de geplande oplevering nu rond de komende jaarwisseling zal zijn. Veel effect op de prijsvorming had dit bericht niet, aangezien de aanvoer van gas meer dan voldoende is. Helemaal als in Europa de winter uitblijft en de gasopslagen wederom goedgevuld de winter uitkomen. De Nederlandse gasopslagen zijn momenteel overigens nog voor bijna driekwart gevuld. Dat is circa 4% minder vol dan halverwege januari een jaar geleden.
Gas en elektra lange termijn
Voor de termijnprijzen van gas en elektra voor de verdere jaren handhaven we de verwachting op stabiel. Hoewel de koppeling tussen olie en de andere energieprijzen steeds minder wordt, zal het effect van onverhoopt oplopende spanningen in het Midden-Oosten de gas- en elektraprijzen beïnvloeden. Bij de voorgaande incidenten zagen we immers ook hogere prijzen gedurende een aantal dagen.
Er wordt met name gekeken naar de ontwikkeling van de steenkoolprijs. De afgelopen dagen is deze gedaald tot $63/ton (voor Cal-21). Dit betekent dat de bodem van $62 dichtbij is. Een daling van steenkool onder dit prijsniveau zal de gas- en elektraprijzen verder doen dalen.
