MARKTVISIE | Hoogste gemiddelde EPEX sinds januari 2023
Samenvatting:
Prijsontwikkeling in de afgelopen week:
Gas in eurocent/m3 | 11 sept | 18 sept |
TTF daggas | 9,80 | 9,15 |
TTF okt ’19 | 13,60 | 12,40 |
TTF jaar ’20 | 17,70 | 18,10 |
Elektra in euro/MWh | 11 sept | 18 sept |
OTC base okt ’19 | 44,50 | 43,00 |
OTC peak ’20 | 59,40 | 59,00 |
OTC base ’20 | 51,00 | 51,00 |
Terugblik korte termijn
Dit heeft alles te maken met het lage prijsniveau waar we op terecht gekomen waren, maar ook met de opstapeling van nieuws in de afgelopen week. Als je in 1 week te horen krijgt dat er wellicht 34 kerncentrales in Frankrijk op termijn uit moeten, de Groninger-gasproductie al in 2022 naar nul gaat, het Europese Hof het gastransport van de Nordstream leiding naar Tsjechië stillegt en een drone aanval de Saoedische olieproductie voor de helft stillegt, is dat een lawine met impact op de energieprijzen. Tegelijk geeft het gemak waarmee prijzen weer dalen ook aan dat we niet in een hoogconjunctuur-schaarste verkeren zoals in 2007 en 2008.
De daggas prijzen liepen op naar ruim 11 ect/m3 afgelopen maandag. Oorzaken waren kleine aanbodverstoringen maar vooral algemeen marktsentiment. Door het bericht over zwakke lassen in de stoomturbines van 20 Franse kerncentrales begonnen exploitanten van gascentrales gas in te kopen voor komende winter, en dat had indirect een prijsverhogend effect op de dagprijs. Intussen is de daling weer ingezet en naderen we weer de 9 ect/m3.
De APX prijzen waren tot in het weekend vrij stabiel en laag tussen de 30 en 50 euro/MWh. Begin deze week wat hoger door buien, soms weinig wind en zon. De onbalans was al sinds vorig weekend onrustig met regelmatig blokken van een half uur tot een uur met hoge prijzen. Er is geen noodvermogen afgeroepen door Tennet terwijl dat wel te verwachten was op basis van de balanssituatie. Gisteren (woensdag) was deze rustiger en lager dan APX, vandaag begon toch weer met spikes.
Terugblik lange termijn
Na de stijging van midden vorige week corrigeerden de markten eind van de week omlaag na berichten van EDF dat er niks ernstigs aan de hand is met de kerncentrales. Echter de markt vertrouwt dit soort berichten niet altijd en de prijsstijging van dinsdag en woensdag leidde tot een koopgolf van tussenhandelaren en verbruikers. Een dergelijke koopgolf houdt vaak nog wel een aantal dagen aan, ook al is de markt intussen alweer relaxt. De combinatie gaf felle prijsbewegingen tot 2 ect/m3 op gas en tot 4 euro/MWh op elektriciteit voor winter19. Vervolgens kwam daar zondag het nieuws van de drone aanval op de Saoedische olieproductie overheen. De olieprijs voor de frontmaanden steeg ineens met 20%(!), van 60 naar 72 dollar/vat. Al vrij snel werd deze overreactie trouwens gecorrigeerd richting 67-68 dollar/vat.
Sinds afgelopen dinsdagmiddag, toen de Saoedische olieminister met het bericht kwam dat bij de komende maandovergang de productie minstens hersteld zal zijn en gekoerst wordt op een verhoogd productieniveau, zakte de prijs terug naar ca 63,5 dollar/vat en dat is nu al bijna 2 dagen redelijk stabiel. Nog wel 3 dollar hoger dan het was, maar dat komt door het risico van een vergeldingsactie.
Intussen heeft het uitstel van de handelssancties van de VS jegens China en de vriendelijkere toon van Trump richting dat land geleid tot een herstel van de steenkoolprijzen. De prijs zit nu wat vast rond de 69-70 dollar/ton (jaar2020). Sinds mid juni was de prijs gedaald naar 63 dollar/ton, dus er is toch ca 10% bijgekomen. De CO2-emissierechten hebben beperkt gereageerd.
Gisteren gaf EDF nadere informatie over de kerncentrales en gaf aan dat er werkelijk geen reden is voor stilleggen. Dit leidde tot een behoorlijke prijsdaling van elektriciteit en gas. Opvallend is dat vooral de frontmaanden en kwartalen sterk gedaald zijn en de lange termijn veel minder. TTF-gas voor oktober nadert al weer de 12 ect/m3, dat was het laagste punt voor de hectiek. Op de prijzen voor jaar2020 en verder zijn nog steeds 0,5 tot 1 ect/m3 hoger dan voor de hectiek. Bij elektriciteit zien we hetzelfde, al is dit beter te verklaren door de gestegen steenkoolprijs.
Visie voor de komende week
Gas en elektra korte termijn
Voor de korte termijn gasprijs en APX prijzen zetten we onze marktverwachting op dalend. De dominante marktanalyse is dat de Noord-West Europese gasprijzen aanzienlijk kunnen dalen in de komende weken aangezien de aanvoerrisico’s zullen verdwijnen en de LNG-aanvoer toeneemt. Zo komen er komende week 2 LNG tankers aan bij de Gate en twee in Engeland. Daarbovenop ebt het algemene bullish marktsentiment weg. Hier voegen wij aan toe dat de daalruimte op de dagprijs beperkt lijkt (meerdere dagen onder 8 ect/m3 lijkt onwaarschijnlijk). De prijs voor de rest van de maand handelt op 9 ect/m3, en dit lijkt reëel. Gas voor de komende wintermaanden kan nog wel meer dan een cent zakken.
Gezien de gunstige weerberichten zien we elektriciteit voor komend weekend en komende week laag handelen: gemiddeld 32 resp 39 euro/MWh, dat betekent neerwaartse prijsdruk op de APX.
Gas en elektra lange termijn
De langere termijnprijzen voor TTF-gas en OTC-elektra wijzigen we naar dalend. De lange termijn hangt nog op een verhoogd niveau. Enerzijds door hogere steenkoolprijzen, anderzijds doordat de angst nog niet weg is. Zo noteert de Franse baseload elektra nog 3 euro/MWh boven die van de Nederlandse. Het is waarschijnlijk dat deze risico opslag langzaam uit de prijs zal verdwijnen wat versterkt wordt als de lange termijn gasprijzen zich laten meetrekken door de veel lagere korte termijnprijzen. Onzekerheid is dat EDF nog niet heeft aangetoond dat de stoomturbines in de kerncentrales veilig zijn.
De joker in het spel is een eventuele vergeldingsactie van de VS en Saoedi Arabië tegen de (vermeende) plegers van de drone-aanslag.