MARKTVISIE | Hoogste gemiddelde EPEX sinds januari 2023
Gas in eurocent/m3 | 18 aug | 25 aug |
TTF daggas | 45,75 | 45,10 |
TTF sept ’21 | 44,35 | 44,35 |
TTF jaar ’22 | 32,15 | 31,30 |
Elektra in euro/MWh | 18 aug | 25 aug |
OTC base sept ’21 | 103,00 | 100,50 |
OTC peak ’22 | 94,00 | 94,00 |
OTC base ’22 | 83,50 | 84,25 |
We meldden vorige week donderdag dat de gasprijzen voor de periodes tot en met komende winter in een vrije val terecht kwamen nadat Gazprom berichtte dat er dit jaar 5,6 miljard m3 via Nord Stream 2 geleverd kan worden aan West-Europa. De september-prijs verloor op die dat 5 ct/m3. Dit volgende op een daling van de LNG-prijzen in Azië, wat al tot een lichte daling geleid had. De aanvoer van Russisch gas via de Yamal-pijpleiding herstelde vorige week naar 65 miljoen m3/dag, dit is een forse verhoging ten opzichte van de week ervoor maar nog wel minder dan voor de brand.
Vanaf vrijdag stegen de LNG-prijzen weer, waardoor de Europese gasprijzen ook weer oppikten. Afgelopen dinsdag leidde een onverwachte uitval van de Noorse gasbewerking fabriek Nyhamna tot lagere aanvoer en een sterke stijging van de gasprijzen. Gisteren deed een Duitse rechter de uitspraak dat Gazprom geen uitzondering krijgt op de verplichte toegang voor 3e partijen op gasnetten voor Nordstream. Dit betekent dat ze 50% van de capaciteit moet aanbieden aan andere producenten als deze erom vragen. De markt reageerde met een stijging, maar deze ebde weg in de loop van de dag; blijkbaar had de markt deze uitspraak al verwacht. Per saldo is de dagprijs wat lager en de septemberprijs vrijwel gelijk aan die van vorige week woensdag.
De situatie van gasvoorraden en LNG-aanvoer is onveranderd. De Europese gasvoorraden zijn nu 62% gevuld, nog 10% onder normaal. De situatie in Nederland is met 48% een stuk slechter. Voor Europa wordt met onveranderd vultempo 75% vulling begin oktober verwacht. Een vroeg begin van de winter kan ertoe leiden dat er te weinig voorraad is voor de winter. Echter veel hangt af van de aanvoer van Nordstream: als deze op volle aanvoer komt in de loop van het 4e kwartaal dan kunnen de gasvoorraden de rest van de vraag goed aan.
De Aziatische LNG-prijzen lopen nu iedere dag op (okt’21 staat weer op 17 $/MMBtu, nadat de prijs vorige week van 18 naar 15 daalde).
De APX-prijzen vertoonden vrijwel elke dag hetzelfde patroon: uurprijzen tussen 70 en 125 €/MWh, alleen afgelopen zondag waren de prijzen wat lager. Gisteravond zagen we APX prijzen tot 150 €/MWh, en de onbalans tikte van 22:00-22:15 uur zelfs bijna 1000 €/MWh aan. Verder was de onbalans afgelopen week eigenlijk best stabiel en volgde het APX-prijsniveau met slechts enkele uitschieters. De laatste noodvermogenafroep van Tennet dateert van vorige week woensdag.
Baseload elektriciteit voor de periodes september 2021 t/m Q1 2022 staan nog steeds op of boven 100 €/MWh. De Nederlandse markt neemt een middenpositie in: naarmate we de winter ingaan worden de Franse prijzen hoger en blijven de Duitse prijzen stabiel.
De prijzen voor noodvermogencontracten zijn afgelopen week wat gestabiliseerd: de daling op de prijs van opregelvermogen lijkt ten einde en noteert de laatste dagen ca 8 €/MW/dag. Afregelvermogen zit hoger, ruim 10 €/MW/uur en in de weekenden nog steeds veel hoger.
De gasprijzen voor september en het vierde kwartaal 2021 zijn nog steeds hoger dan die voor het eerste kwartaal 2022, dat blijft een vreemd fenomeen. Bij elektriciteit ziet de prijscurve er wel normaal uit. Daardoor blijft de sparkspread voor Q1 2022 erg goed. Lange termijn gas noteert ca 0,5 ct/m3 lager dan vorige week woensdag, OTC-elektriciteit juist iets hoger. Bij lange termijn elektriciteit was de prijsval van vorige week donderdag feller, maar ook het prijsherstel erna sterker.
Alle grondstofmarkten stijgen sinds vorige week vrijdag. De steenkoolprijs voor jaar 2022 is 6 $/ton omhoog (van 101 naar bijna 107 $/ton). CO2 emissierechten (dec21) handelen op 56,5 €/ton. De grootste stijger van afgelopen week was de olieprijs die van 65 naar 72 $/vat steeg (Brent okt21). Die volgde op een periode van daling vanaf eind juli. Weliswaar daalden de VS oliereserves maar tegelijk zijn er toenemende berichten over verzwakking van de Chinese economie. Ook de ontwikkeling in coronalockdowns is niet bepaald positief. Kortom, er is niet goed een verklaring te geven voor de gestegen olieprijs.
De korte termijn gasprijzen blijven komende week ongetwijfeld onder invloed van krapte. Er wordt mogelijk 1 LNG tanker verwacht in Rotterdam, in de UK geen enkele. Noorwegen heeft voor de maand september een behoorlijk onderhoudsprogramma op haar gasvelden gepland, dus dat gaan we merken in minder aanvoer. Iedere onverwachte tegenvaller zal een nieuwe prijspiek veroorzaken; positieve berichten kunnen de prijsbubbel ook makkelijk doorprikken. Kortom: de prijsvariatie kan op basis van nieuws groot zijn.
De markt verwacht voor komende weekend wat lagere APX-prijzen (gemiddeld 80 €/MWh). Voor volgende week juist wat hogere prijzen (gemiddeld 95 €/MWh) door een combinatie van minder wind en toenemende vraag omdat de vakanties dan voorbij zijn. De prijzen voor de frontmaanden elektriciteit zullen de grondstofprijzen volgen en de richting daarvan is ongewis.
Gas en elektra lange termijn: zeer onzeker
De prijsrichting voor de lange termijn is uitermate onzeker. Afgelopen week zagen we de grondstofprijzen weer aantrekken en ook de aandelenmarkten pakten de stijgende beweging afgelopen week weer op. De markten geven dus nog geen verzwakking aan. Met het einde van de vakantie is het vaak zo dat de prijzen echt richting gaan kiezen, de vraag is of de beweging van afgelopen week de richting voor de komende weken is. We gaan dus spannende weken tegemoet.
Ieder kwartaal brengen wij de AgroUpdate uit. Een digitiale nieuwsbrief vol met interessante artikelen over de ontwikkelingen op de energiemarkten. Meld je hier aan.