Marktvisie | Emissierechtenbubbel gebarsten, elektraprijzen stevig onderuit

Samenvatting:

• NordStream volgende week weer online
• Amerikaanse LNG-export herstelt in september
• Olie en steenkool op hoogste niveau in maanden
• APX- en daggasmarkt stabiel

Prijsontwikkeling in de afgelopen week:

Terugblik korte termijn

De APX-prijzen waren afgelopen week zeer stabiel. Op vrijdag (17-07) lagen de prijzen met name in de middaguren nog relatief hoog door het bewolkte weer. De ochtenduren op zaterdag en zondag bleven met een uurprijs van ca. 25 €/MWh achter op de ochtenduren van maandag t/m donderdag (35 à 40 €/MWh). De prijzen van de overige uren op zaterdag t/m donderdag konden vrijwel over elkaar heen worden gelegd: ’s middags zakte de prijs weg tot net boven 15 €/MWh en in de avonduren liep de prijs op tot 40 à 45 €/MWh. Ook de onbalansmarkt kende een weinig spannende week waarbij de prijzen over het algemeen ruim onder APX-niveau stonden, een enkele kortstondige ‘spike’ daargelaten.

Ondanks het onderhoud aan de NordStream-pijpleiding bleef de daggasprijs ook heel stabiel, met een prijsniveau tussen 4,4 en 4,8 €ct/m³. Dit kwam vooral door het rustige, niet al te warme zomerweer en de met regelmaat aanmerende LNG-schepen. Het aanbod bleef hierdoor goed op orde. Gazprom maakte gebruik van het gas dat ze opgeslagen hebben in de Bergermeer-opslag om de gasstromen naar Duitsland op niveau te houden. Dat gebeurde ook tijdens het onderhoud aan de Yamal-pijpleiding en blijft waarschijnlijk gebeuren zo lang de NordStream-leiding eruit ligt (tot 26 juli). 

Terugblik lange termijn

De oliemarkt kende dinsdag een kleine opleving nadat de Europese leiders een akkoord hadden bereikt over de meerjarenbegroting en het coronaherstelfonds. Ook de positieve signalen over meerdere COVID19-vaccins zorgden ervoor dat de olieprijs voor het eerst sinds de prijsoorlog begin maart weer boven de 44 $/vat (Brent) werd verhandeld.  
De emissierechtenmarkt maakte een omgekeerde beweging. Nadat de 30 €-grens vorige week meerdere malen werd doorbroken gedurende de dag, daalde de prijs woensdag tot 25,8 €/ton. In de afgelopen weken gaven meerdere handelaren al aan dat een prijs van 30 € schromelijk overdreven was en niet onderbouwd kon worden door fundamentele signalen uit de markt. Dat is dus ook gebleken, want met name maandag werd er vooral (met winst) verkocht door speculanten. De lange termijnprijzen voor elektriciteit en, in minder mate, gas daalden mee in het kielzog van de emissierechtenprijzen.

De prijs voor een ton steenkool liep woensdag op tot ruim boven 61 $/ton, het hoogste niveau in ruim vijf maanden. Het sentiment is hier lastiger te duiden dan op andere markten, maar het lijkt erop dat steeds meer producenten hun steenkolenproductie op een laag pitje zetten. Dit wordt met name veroorzaakt door de lage gasprijzen en de hoge emissierechtenprijzen. De vraag naar steenkool is echter ook beperkt, dus het risico op krapte in de markt is klein.

Visie voor de komende week

Gas en elektra korte termijn

Voor de korte termijn handhaven we onze verwachting op stabiel. Wellicht dat er enige ruimte naar beneden is op de APX-prijzen. De komende week trekt de wind weer aan, maar het wordt ook minder zonnig. Door de hogere windproductie vallen de ochtend- en avondprijspieken waarschijnlijk lager uit. Ook aan de vraagkant verandert er weinig, want de temperaturen in West-Europa geven weinig aanleiding voor significant aircogebruik. De beschikbaarheid van de Franse kerncentrales neemt langzaam weer toe, nu steeds meer onderhoud afgerond wordt. Ook andere bronnen van elektriciteit, zoals waterkracht, zijn volop beschikbaar in Frankrijk, Oostenrijk en Noorwegen.

Ook de daggasprijs blijft naar verwachting rond het huidige niveau hangen. De komende week worden ca. 15 LNG-schepen verwacht in Groot-Brittannië, Frankrijk, Spanje en Nederland. Daarnaast keert de Russische gastoevoer via de NordStream-leiding weer terug, waardoor er minder Nederlandse export naar Duitsland nodig is.

Gas en elektra lange termijn

Voor de lange termijn passen we onze verwachting aan naar licht dalend. Voor de prijsvorming op de elektriciteitsmarkt kijken we vooral naar de prijs voor emissierechten; als het weinig kost om de emissies te compenseren die vrijkomen bij het opwekken van elektriciteit, dan is het eindproduct logischerwijs ook goedkoper. Meerdere experts geven aan dat onder de huidige omstandigheden een prijs tussen 22 en 25 €/ton CO₂ realistisch is. Dit zou betekenen dat de prijzen voor elektriciteit nog verder kunnen dalen.

Op de gasmarkt speelt de komende maanden vooral de injectiebehoefte een rol: door het onderhoud aan de Russische pijpleidingen en de geannuleerde LNG-leveringen vanuit de VS zijn de Europese gasvoorraden in juni en juli veel minder snel vol gelopen dan in de maanden ervoor. In Duitsland zijn de voorraden de afgelopen weken zelfs met twee procentpunt afgenomen. Momenteel zit er ca. 71 miljard m3 in de voorraden (excl. Oekraïne) en is er nog ruimte voor 14,5 miljard m3. Dit komt neer op een vullingsgraad van 83%. De maanden augustus en september worden vooral gebruikt om de voorraden verder te vullen, waardoor de vraagzijde goed op orde is. Nadat er ca. veertig Amerikaanse LNG-leveringen geannuleerd zijn voor levering in augustus, neemt dit aantal in september af naar twintig à dertig. Het zwaartepunt van het Noorse onderhoudsseizoen aan de gasvelden ligt in september, en het is dus goed mogelijk dat het gebrek aan Noors gas dan wordt opgevangen door Amerikaans vloeibaar gas.

De olieprijs beweegt al ruim anderhalve maand in een bandbreedte tussen grofweg 40 en 45 $/vat. Het broze positieve sentiment staat onder druk door de toenemende COVID19-besmettingen en het feit dat er vanaf augustus weer meer olie geproduceerd gaat worden. Onze verwachting is daarom dat de grens van 45 $ voorlopig niet structureel doorbroken wordt en dat de prijs nog zeker enkele weken in de bestaande bandbreedte zal bewegen.