MARKTVISIE | Cocktail aan prijsopdrijvende factoren deze week
Samenvatting:
- Wind en zon zorgden zondag voor negatieve uurprijzen
- Zomeronderhoud aan Russische pijpleidingen
- Emissierechten op hoogste niveau sinds augustus
- Spannende weken voor NordStream2
Prijsontwikkeling in de afgelopen week:
| Gas in eurocent/m3 | 1 juli | 8 juli |
| TTF daggas | 5,65 | 5,35 |
| TTF aug ’20 | 5,75 | 5,80 |
| TTF jaar ’21 | 12,10 | 12,80 |
| Elektra in euro/MWh | 1 juli | 8 juli |
| OTC base aug ’20 | 31,65 | 32,95 |
| OTC peak ’21 | 47,80 | 48,80 |
| OTC base ’21 | 40,50 | 41,55 |
Terugblik korte termijn
De afgelopen week was een week van uitersten op de APX-markt. Op zondag doken de prijzen meerdere malen onder de nulgrens, met een dieptepunt van -20,83 €/MWh tussen 15.00 en 16.00 uur. In totaal noteerden we dertien negatieve uurprijzen, met een daggemiddelde van 2,39 €/MWh. In Duitsland stond zelfs een negatieve dagprijs van -15,34 €/MWh op de borden, met ’s middags een aantal uren ruim onder -60 €/MWh. Maar liefst 79% van de Duitse elektriciteitsopwek was toen afkomstig van hernieuwbare bronnen. De afgelopen dagen zien we juist weer relatief hoge prijzen vanwege de afgenomen zon- en windproductie. Op woensdag en donderdag kwam de gemiddelde dagprijs rond 40 €/MWh uit en bewogen de uurprijzen grofweg in een bandbreedte tussen 30 en 50 €/MWh. Vorige week (week 27) werd 34% van alle Nederlandse elektriciteit door hernieuwbare bronnen opgewekt, maar deze week (week 28) komt dat percentage waarschijnlijk een stuk lager uit.
De daggasprijs kende minder grote fluctuaties en bewoog de hele week tussen 5 en 5,6 €ct/m3. In het weekend zagen we de laagste prijzen, doordat er weinig behoefte was aan gasgestookte elektriciteitscentrales. Er kwamen ook mondjesmaat weer LNG-schepen richting de Gate-terminal, waarmee het gasaanbod prima op orde was.
Terugblik lange termijn
De elektriciteitsprijzen voor met name Q4’20 en Q1’21 kregen vrijdag een flinke knauw nadat uit een vernieuwde planning van EDF bleek dat het onderhoud aan de Franse kerncentrales vlotter afgerond kan worden dan gepland. Dit houdt in dat er dit jaar ca. 10% meer elektriciteit geproduceerd kan worden en daar ging logischerwijs een prijsdrukkend effect van uit. De prijzen veerden in de loop van de week echter weer vlot terug, nadat met name de emissierechtenmarkt flinke plussen noteerde. Daar werd bijna de 30 €/ton aangetikt, een prijsniveau dat we een jaar geleden voor het laatst zagen. Deze prijsontwikkeling wordt door de meeste marktkenners als speculatief gezien, omdat er weinig fundamentele signalen zijn over krapte in de markt of toegenomen vraag. Op dinsdag en woensdag corrigeerde de prijs weer iets naar beneden richting 28,5 €/ton. Week-op-week staan emissierechten en elektra 2 à 3% hoger.
In lijn met die markten werd de gasmarkt mee omhoog getrokken, met een plus van ca. 5%. De krapte op de LNG-markt speelde daar ook mee, want in juni importeerde Europa ‘slechts’ 5,19 miljoen ton; het laagste niveau sinds februari 2019. Inmiddels trekt het LNG-aanbod iets aan, maar onvoldoende om over de maand juli veel hoger uit te komen. De oliemarkt werd in de afgelopen week gesteund door positieve signalen over de uitvoering van de afgesproken productiebeperkingen en het vooruitzicht van economisch herstel.
Visie voor de komende week
Gas en elektra korte termijn
Voor de korte termijn passen we onze verwachting aan van stabiel naar (licht) stijgend. Op de APX-markt verwachten we de komende week geen gemiddelde dagprijs meer van 25 €/MWh of lager, een prijsniveau dat we afgelopen week van vrijdag t/m maandag nog wel zagen. De wind laat zich minder voelen en de zon laat zich minder zien, waardoor we op weekdagen een dagprijs tussen 35 en 45 €/MWh inschatten en op weekenddagen tussen 25 en 35 €/MWh. Ook de daggasprijs heeft de komende weken ruimte naar boven, vanwege onderhoud aan de Yamal-pijpleiding (t/m 11 juli) en de NordStream-pijpleiding (14-23 juli). Via Yamal stroomt normaal gesproken 68 miljoen m3 per dag Duitsland in en via NordStream maar liefst 164 miljoen m3. Rusland heeft wel alternatieve routes tot zijn beschikking, bijvoorbeeld via Oekraïne, en ook Noorwegen kan de export verhogen, maar er wordt toch enige krapte in de markt verwacht de komende twee weken. Anderzijds is het opwaarts potentieel gelimiteerd aangezien de gashandelaren dit onderhoud al ingecalculeerd hadden en de Europese gasvoorraden momenteel ca. 80% gevuld zijn. Er wordt ook weer voorzichtig naar Amerikaans LNG gekeken aangezien de TTF-prijzen de laatste weken weer iets hoger liggen dan de Amerikaanse tegenhanger. Dit geeft richting augustus wellicht ruimte voor leveringen van vloeibaar gas over de Atlantische Oceaan.
Gas en elektra lange termijn
Voor de lange termijn handhaven we onze verwachting op stabiel. Het Deense energie-agentschap heeft ingestemd met het verzoek van Rusland om een schip met anker te gebruiken voor de laatste kilometers van de NordStream2-pijpleiding. Er kan nog tot 3 augustus bezwaar worden aangetekend tegen dit besluit, maar het is nog niet duidelijk of bijvoorbeeld de Amerikaanse overheid hier gebruik van gaat maken. Als de aanleg op 3 augustus verder kan gaan, dan zijn de schepen in staat om eind september de aanleg van de pijpleiding af te ronden. Als de ingebruikname nog in 2020 plaatsvindt, dan geeft dit mogelijk prijsdruk op de wintercontracten.
Het Duitse parlement heeft ingestemd met het plan om kolengebruik voor energieopwekking in 2038 volledig uitgefaseerd te hebben. Er wordt een compensatiepakket ter waarde van 4 miljard euro beschikbaar gesteld aan de producenten die hier de dupe van zijn. Daarnaast wordt er 40 miljard euro geïnvesteerd in de regio’s die momenteel nog afhankelijk zijn van kolenwinning. Deze Kohleausstieg heeft de komende jaren waarschijnlijk een prijsdrukkend effect op de emissierechtenmarkt, aangezien er logischerwijs minder emissies plaatsvinden. De Duitse regering is wel van plan om te berekenen hoeveel rechten er uit de markt gehaald moeten worden in deze fase. Vooralsnog is het plan om de emissierechten die horen bij een kolencentrale twee jaar na sluiting uit de markt te nemen. Dit zorgt dus voor een surplus aan emissierechten t/m 2038.
Volgende week wordt binnen het OPEC+-verband gesproken over de productieplannen vanaf 1 augustus. Binnen de huidige afspraken worden de productiebeperkingen langzaam afgebouwd, waardoor er vanaf volgende maand weer 2 miljoen vaten per dag extra geproduceerd mogen worden. Als deze afspraak blijft staan en het economische herstel blijft achter, dan is het huidige prijsniveau van 43 $/vat aan de hoge kant.
