Marktvisie|Bodem onder gasprijs blijkt valluik

Samenvatting:

• Gasprijs korte termijn op zoek naar nieuwe bodem
• APX-prijzen meerdere uren in negatief territorium
• Gaszomer officieel aangebroken
• Olievoorraden binnen een maand propvol

Prijsontwikkeling in de afgelopen week:

Terugblik korte termijn

Dat bleek afgelopen zondag nog toen de APX-prijzen door een combinatie van factoren maar liefst zeven opeenvolgende uren negatief waren.

In de marktvisie van vorige week benoemden we al de grotere rol van zonne-energie en samen met de hoge windproductie drukte dit de prijzen dusdanig dat er geld verdiend kon worden met het verbruiken van elektriciteit. Uiteraard speelde ook de lage vraag op de zondagmiddag een rol in de prijsvorming. Zelfs het wegvallen van de wind en de matige zonproductie konden er dinsdag en woensdag niet voor zorgen dat gemiddelde APX-prijs boven 25 €/MWH uitkwam. De daggasprijs blijft op zoek naar een nieuwe bodem en dook dinsdag zelfs onder de 7 €ct/m³, een niveau dat nog nooit eerder gezien is. Het voorste maandcontract handelde de hele week rond datzelfde peil, waarbij we de laatste dagen even 6,5 €ct/m³ benaderden.

Terugblik lange termijn

De lange termijn heeft minder terrein verloren dan de korte termijn in de afgelopen week. Voor gas staat de korte termijn ca. 10% in de min ten opzichte van vorige week en de lange termijn ca. 5%. Hetzelfde zien we bij olie, steenkool en gas.

Op 1 april liepen de OPEC+-afspraken af die ervoor zorgden dat er een plafond zat aan de maximale olieproductie. Saudi-Arabië trok zich de afgelopen weken al weinig aan van die afspraken en nu is de verwachting dat ook Rusland de oliekraan verder open draait. In de nacht van woensdag op donderdag veerde de markt even op nadat president Trump aangaf dat Rusland en Saoedi-Arabië snel een oplossing kunnen vinden voor de prijsoorlog. Dit lijkt echter van korte duur en gaat pas langdurig sprake zijn van herstel als de vraagkant richting het oude niveau gaat en de aanbodkant structureel beperkt wordt. Een zelfde vraagdip als bij olie en het aflopen van de gaswinter veroorzaakten ook een negatief sentiment voor steenkool en gas. De CO₂-rechten zoeken naar richting en tonen gedurende de week vrij grote volatiliteit. Een (tijdelijke) opleving werd begin deze week veroorzaakt door een succesvolle veiling van emissierechten.

Visie voor de komende week

Gas en elektra korte termijn

De verwachting voor de gasprijzen op de korte termijn passen we aan naar stabiel tot licht dalend. Gezien het ongekend lage prijsniveau op dit moment is het lastig om aan te geven waar het (LNG-)schip gaat stranden. De temperaturen in West-Europa lopen komend weekend flink op en gezien het formele einde van de gaswinter is de verwachting dat er weinig aanspraak meer gedaan gaat worden op de voorraden. Ondanks het extreem lage prijspeil worden er tot half april ca. twintig tankers met vloeibaar gas verwacht in Groot-Brittannië, België en Nederland. Die zijn voornamelijk afkomstig uit de VS, maar ook Rusland en Qatar doen een duit in het zakje. Nu de Chinese economie weer enigszins opkrabbelt, wordt China een interessantere bestemming voor Qatarese schepen, zeker als de Europese prijzen zo laag blijven.

De verwachting voor de elektraprijzen op korte termijn zetten we op stabiel tot licht dalend. De wind blijft rond kracht 3 à 4 doorwaaien, maar de zon laat zich vanaf komend weekend steeds krachtiger zien. Ook in de omliggende landen worden hogere temperaturen verwacht en de nucleaire beschikbaarheid (België, Frankrijk) en waterkrachtcapaciteit (Noorwegen, Oostenrijk) is boven verwachting goed. Als we het opgestelde windvermogen in Duitsland ook nog meetellen, dan verwachten we zeker voor komend weekend in meerdere landen een flinke reeks negatieve uurprijzen.

Gas en elektra lange termijn

De verwachting voor de lange termijn passen we aan naar dalend. Het is op dit moment vrijwel onmogelijk om signalen uit de markt te halen die structureel een prijsstuwend effect hebben. Te beginnen bij gas: zoals gezegd is Europa nog steeds een populaire LNG-bestemming, maar de bovengrens van de gasvoorraden gaat met het huidige aanvoerschema eerder bereikt worden dan vorig jaar. In het derde kwartaal is het goed denkbaar dat met name de VS hun vloeibare gas lastig kwijt kan op de West-Europese markt. Voor Qatar en Rusland speelt dit probleem minder omdat zij overtollige volumes eenvoudiger in Azië kwijt kunnen.

De Noorse gasproducenten hebben aangekondigd dat het jaarlijkse onderhoud aan hun gasvelden voor een groot deel verplaatst wordt van Q2 naar Q3. Dit maakt de aanbodkant van de gasmarkt dus met name in het tweede kwartaal nog ruimer dan al het geval was en daar staat weinig vraag tegenover.

Ook voor elektriciteit is er weinig reden om aan te nemen dat de prijzen gaan stijgen. Het flexibele vermogen uit zon en wind neemt alleen maar toe en met de lage gasprijzen is het ook geen probleem om via gasgestookte centrales elektriciteit op te wekken. Als we uitzoomen naar de rest van (West-)Europa dan staan daar ook alle prognoses op dalend; weinig vraag en veel aanbod. Vanuit Noorwegen wordt ook veel door waterkracht opgewekte elektriciteit verwacht zodra de sneeuw gaat smelten. Samen met de overvloedige regenval van de afgelopen winter is het zelfs denkbaar dat de reservoirs in juni en juli overstromen. Dit kan een drukkend effect hebben op de Nederlandse elektraprijzen aangezien beide landen via de NorNed-kabel met elkaar in verbinding staan.

Het enorme aanbod en de beperkte vraag kunnen ervoor zorgen dat olielanden met een minder lange adem (bijv. Nigeria, Angola en Venezuela) zich gedwongen zien om de oliekraan dicht te draaien, met alle economische gevolgen van dien. Er zijn zelfs handelaren die een prijs van lager dan 10 $ per vat Brent-olie verwachten in de loop van het jaar. Op enkele kleine Amerikaanse oliemarkten zijn zelfs al negatieve prijzen gezien, omdat het goedkoper is om afnemers geld toe te geven dan de productie-installatie stil te zetten. Dat deze situatie voor veel (Amerikaanse) producenten niet lang houdbaar is, blijkt uit het feit dat op de dag van schrijven (2 april) het eerste faillissement is aangevraagd, door de schalie-olieproducent Whiting Petroleum Corp.

Tenslotte blijft het huidige sentiment ook voor lage prijzen zorgen bij emissierechten. Een voorzichtige inschatting is dat de huidige crisis zorgt voor een vraagafname van ca. 20%, zowel voor olie, gas als elektriciteit. Dit houdt logischerwijs in dat er ook minder emissies zijn om te compenseren. In de markt wordt de verwachting uitgesproken dat de gemiddelde prijs wel eens 25% lager kan liggen dan in 2019.