MARKTVISIE | Cocktail aan prijsopdrijvende factoren deze week
Samenvatting:
- Aanstaande kou doet korte termijnprijzen gas stijgen
- Naderend handelsakkoord VS-China steunt olieprijzen
- Ruim LNG-aanbod dempt prijsstijging
- APX volatiel door buien en weinig wind
Prijsontwikkeling in de afgelopen week:
| Gas in eurocent/m3 | 30 okt | 6 nov |
| TTF daggas | 10,90 | 13,20 |
| TTF dec ’19 | 15,75 | 15,90 |
| TTF jaar ’20 | 16,00 | 16,30 |
| Elektra in euro/MWh | 30 okt | 6 nov |
| OTC base dec ’19 | 45,80 | 45,25 |
| OTC peak ’20 | 56,50 | 55,85 |
| OTC base ’20 | 48,60 | 48,20 |
Terugblik korte termijn
De daggasprijs is daardoor vanaf woensdag opgelopen tot ruim 13 ect/m3. De prijsstijgingen voor gas worden echter enigszins gedempt door het ruime LNG-aanbod. Afgelopen maandag is er nog een succesvolle Russische levering geweest aan de Gate-terminal in Rotterdam. De olieprijzen zijn gemiddeld 2% gestegen ten opzichte van vorige week en zij trekken de gasprijzen in hun kielzog mee. Tot en met dinsdag stonden beide producten nog 4% in de plus, maar na een scherpe daling aan het einde van de woensdag is een deel van die stijging alweer verdampt. Dit laatste wordt veroorzaakt door positieve voorraadberichten vanuit de VS met betrekking tot olie en de sombere economische vooruitzichten in Europa.
De nieuwe Cobra-kabel tussen Denemarken en Nederland is het afgelopen kwartaal in gebruik genomen en dit zorgt voor een extra transportcapaciteit van 700 MW. Afgelopen dinsdag liet Tennet net na middernacht weten dat er een verstoring was, waardoor er geen transportcapaciteit beschikbaar was op deze kabel. Aan het einde van de ochtend was de kabel weer volledig operationeel. Deze uitval heeft geen noemenswaardig effect gehad op de korte termijnprijzen, waardoor de OTC-prijzen zelfs iets lager handelen dan vorige week.
De afhankelijkheid van zon- en windaanbod is goed terug te zien in de APX-prijzen. Op de vrijwel windstille donderdag schoot de APX-prijs naar gemiddeld 62 €/MWh op de piekuren. De APX-prijs piekte op het 19e uur van woensdag zelfs naar 87 €/MWh door het volledig wegvallen van de wind en de relatief hoge opstartkosten voor het opschakelen van de centrales.
Over het algemeen stonden de onbalansprijzen lager dan de APX, enkele korte uitzonderingen daargelaten. Er is voor Tennet ook geen noodzaak geweest om noodvermogen af te roepen.
Terugblik lange termijn
De VS en China lijken af te stevenen op een eerste versie van een handelsakkoord. Dit geeft een stimulans aan het vertrouwen in de wereldeconomie en aan de Chinese economie in het bijzonder. China is de grootste afnemer van olie ter wereld en een florerende economie geeft steun aan de oliemarkt. Een wereldwijde recessie ligt nog steeds op de loer, maar een mogelijk handelsverdrag tempert deze verwachtingen.
In de vorige marktvisie noemden we al dat Denemarken toestemming heeft gegeven voor het aanleggen van de NordStream2-pijpleiding door Deense territoriale wateren. Het effect hiervan is zichtbaar op de lange termijnprijzen voor gas, die vanaf Q2-2020 minder hard stijgen dan de contracten t/m Q1-2020.
De afgelopen weken konden we niet terugblikken op de prijsontwikkelingen zonder de Brexit-perikelen te benoemen. Op dit moment is er echter weinig nieuws te melden en worden vooral de verkiezingen op 12 december afgewacht. Over de verschillende contracten is een daling van ca. 5% week-op-week te zien. Dit past echter nog prima in de bandbreedte tussen €22,50 en €27,50 waarbinnen de prijzen zich de afgelopen maanden bewegen.
Visie voor de komende week
Gas en elektra korte termijn
We wijzigen de verwachting voor de daggasprijs naar stijgend. De nachttemperaturen dalen vanaf het weekend tot rond of net onder het vriespunt. Er is nog voldoende LNG-aanbod en binnen twee weken worden er nog twee schepen verwacht bij de Gate-terminal. Ook de aanvoer richting Groot-Brittannië blijft op niveau en er is nog geen reden voor LNG-tankers om uit te wijken naar Azië.
De komende dagen laat de wind weer meer van zich horen, wat een drukkend effect heeft op de APX-prijzen. Daarnaast laat de zon zich vanaf vrijdag vrijwel elke dag (even) zien.
Gas en elektra lange termijn
We handhaven de verwachting voor de langere termijnprijzen voor TTF gas en OTC-elektra komende week op stabiel. Er heerst nog onzekerheid over de uitkomsten van de overleggen tussen VS en China, maar de positieve geluiden zorgen nu al voor prijsstijgingen bij olie, kolen en gas. Er wordt gesproken over het terugdraaien van importheffingen op met name elektrische apparaten, maar Peking wil de huid duur verkopen in het belangrijke verkiezingsjaar voor President Trump. China eist afschaffing van invoerheffingen ter waarde van 360 miljard dollar en de VS willen voorlopig niet verder gaan dan 160 miljard dollar. Als er een gedeeltelijk handelsakkoord wordt bereikt, dan geeft dit steun aan met name de oliemarkten.
Verdere ontwikkelingen
In tegenstelling tot de hierboven genoemde positieve geluiden, lopen de onderhandelingen tussen Oekraïne en Rusland over een nieuwe transportovereenkomst stroef. De huidige overeenkomst loopt op 31 december 2019 af en Oekraïne heeft nog geen methode vastgesteld waarmee de tarieven bepaald moeten worden die vanaf 1 januari gelden. Aan de ene kant dient de landelijke netbeheerder zich te verzekeren van voldoende inkomsten om levensvatbaar te blijven en aan de andere kant wil Oekraïne aantrekkelijk blijven als doorvoerland. Voor Nederland is de relevantie van deze onderhandelingen enigszins afgenomen door de geplande ingebruikname van de NordStream2-pijpleiding in het tweede kwartaal van 2020. Daardoor zijn met name landen die gelegen zijn in Centraal Europa afhankelijk van het Russische gas dat door Oekraïne getransporteerd dient te worden.
Tot slot houden de markten voor elektriciteit en emissierechten zich naar verwachting koest, in aanloop naar de verkiezingen in Groot-Brittannië.
