MARKTVISIE | Cocktail aan prijsopdrijvende factoren deze week
Samenvatting:
- Aantrekkende wind drukt APX-prijzen komende week
- Steeds meer LNG-leveringen voor komende zomer worden geannuleerd
- Olie blijft volatiel; nauwelijks effect op elektriciteit en gas
- Productiebeperkingen in Frankrijk raken Nederlandse elektraprijzen
Prijsontwikkeling in de afgelopen week:
| Gas in eurocent/m3 | 29 apr | 6 mei |
| TTF daggas | 5,80 | 5,30 |
| TTF juni ’20 | 6,15 | 5,65 |
| TTF jaar ’21 | 11,80 | 11,85 |
| Elektra in euro/MWh | 29 apr | 6 mei |
| OTC base juni ’20 | 24,80 | 22,75 |
| OTC peak ’21 | 44,25 | 43,15 |
| OTC base ’21 | 36,70 | 36,20 |
Terugblik korte termijn
De daggasprijs viel in de afgelopen week nog lager uit dan we verwacht hadden; de prijs kwam nauwelijks boven 5,5 €ct/m3 uit. De relatief hoge temperaturen, de lockdownmaatregelen en het grote aanbod aan (vloeibaar) gas houden de korte termijnprijzen onder druk. Ook de voorste maandcontracten voor gas verloren verder terrein, waarbij het juni-contract op 29 april nog voor 6,15 €ct/m3 verhandeld werd maar een week later ruim een halve cent lager stond op 5,55 €ct/m3.
De APX-prijzen bleven gemiddeld tussen 10 en 25 €/MWh in bewegen. Er zijn geen uren met negatieve prijzen geregistreerd en de prijs piekte alleen maandagochtend even boven 35 €/MWh.
Terugblik lange termijn
De olieprijs kende dinsdag een plotselinge opleving doordat de markt hoopvol was over de productiebeperkingen die vanaf 1 mei zijn ingegaan. De investeringsbank Goldman Sachs heeft daarnaast becijferd dat de olievraag nu al 2,5 miljoen vaten per dag hoger is dan op het dieptepunt medio april. Tegelijkertijd stemde de olie-regulator Railroad Commission of Texas tegen gedwongen productiebeperkingen. Texas is de belangrijkste olieproducerende regio van de Verenigde Staten en met name de kleine producenten hoopten dat de productie teruggeschroefd moest worden.
De lange termijnprijzen voor gas en elektriciteit zijn week-op-week vrijwel gelijk gebleven. Van dag tot dag zijn de markten vrij volatiel, maar de prijzen keerden uiteindelijk weer terug op hetzelfde niveau. Hetzelfde zagen we bij steenkool, hoewel daar de laatste dagen kleine winsten geboekt zijn. Vorige week was er nog veel handel in emissierechten aangezien de handelaren vorige week de laatste mogelijkheid hadden om emissies uit 2019 af te dekken. Op dit moment is de vraag dusdanig laag dat de prijs onder de psychologische grens van 20 €/ton is gezakt. Vorige week publiceerde de International Gas Union (IGU) hun LNG-terugblik over het afgelopen jaar. Hieruit bleek dat er omgerekend voor ruim 480 miljard m3 aan vloeibaar gas is geleverd in 2019, een toename van ruim 55 miljard m3 ten opzichte van 2018. Een groot deel van die toename is toe te wijzen aan Frankrijk, Spanje, Verenigd Koninkrijk, Italië, België en Nederland, die 43,5 miljard m3 meer importeerden dan vorig jaar. Qatar is qua productie nog steeds de hoofdrolspeler op het LNG-toneel. De top vijf bestaat verder uit Australië, Verenigde Staten, Rusland en Maleisië. Nederland importeerde bijna 8 miljard m3 aan vloeibaar gas. Dat was vooral afkomstig uit Rusland en de Verenigde Staten, samen goed voor ruim 75 procent van de Nederlandse import.
Visie voor de komende week
Gas en elektra korte termijn
Voor de korte termijn handhaven we de verwachting op stabiel. Analisten geven aan dat 5 €ct/m3 een bodemprijs is voor Noorse gasproducenten om nog uit de kosten te komen. Als de prijs langer dan een paar dagen onder dat niveau duikt, dan is het aannemelijk dat de Noren de gaskraan deels dichtdraaien. In de komende week verwachten we nog niet dat de daggasprijs die kant op gaat bewegen. De West-Europese kusten verwelkomen de komende weken ca. 35 LNG-tankers, maar er is nog voldoende ruimte in de gasvoorraden om dit kwijt te kunnen. De korte termijnprijzen komen pas echt onder druk te staan als de voorraden richting het derde kwartaal vol dreigen te raken.
Afgaand op de weersverwachting zien we voor de komende week eenzelfde APX-prijsniveau als afgelopen week. Vanaf zondag neemt de zonproductie af en daalt de temperatuur, maar de wind trekt aan. Voorlopig lijkt vraag naar energie niet drastisch toe te nemen, dus een gemiddelde prijs tussen 10 en 25 euro/MWh is realistisch.
Gas en elektra lange termijn
De verwachting voor de lange termijn handhaven we op onzeker. Gazprom kondigde vorige week aan dat ze in 2020 naar verwachting ca. 34 miljard m3 minder gas exporteren naar Europa, dat is een afname van 17% ten opzichte van de oorspronkelijk geplande export. Dit heeft uiteraard alles te maken met de afgenomen gasvraag in Europa, maar ook met de toegenomen concurrentie vanuit Qatar en de VS in de vorm van vloeibaar gas. Daarnaast kan Rusland zijn gas eenvoudiger kwijt in China via de relatief nieuwe Power of Siberia pijpleiding. Dit bericht heeft vooralsnog nauwelijks effect gehad op de prijzen voor de komende winter.
Voor het eerst in weken is er ook weer nieuws over de NordStream2-pijpleiding; de Duitse regering is van plan om een uitzondering te maken op de EU-regels dat de eigenaar van een pijpleiding die leiding niet zelf mag exploiteren. Op dit voornemen kan tot 8 mei gereageerd worden. Inmiddels is het Russische schip dat de leiding moet gaan leggen aangekomen in de Oostzee. De verwachte opleverdatum is eind 2020 of begin 2021.
Naast het eerder genoemde LNG-rapport van IGU werd nog een interessant boekwerk gepubliceerd in de afgelopen week; de Global Energy Review 2020 van International Energy Agency (IEA). Hierin blikt het agentschap terug op het eerste kwartaal, maar kijkt ook vooruit naar de rest van het jaar. Een opvallende conclusie is dat de vraag naar verschillende grondstoffen en commodity’s drastisch is afgenomen in het eerste kwartaal, behalve van hernieuwbare energie (waterkracht, wind, zon). Bij de opwekking van elektriciteit staan deze schone vormen vooraan in de rij en worden dus als eerste op het net gebracht.
Hieronder benoemen we in het kort de belangrijkste conclusies uit het onderzoek:
Steenkool: Wereldwijd 8% minder vraag in Q1’20 dan in Q1’19, in de Europese Unie zelfs 20%. De belangrijkste oorzaken hiervoor zijn: minder industriële bedrijvigheid, warme winter, goedkoop gas en meer hernieuwbare energie. De verwachting is dat er de rest van het jaar 8% minder vraag is.
Emissies: Wereldwijd 5% minder emissies in Q1’20 dan in Q1’19, vooral door minder gebruik van kolen, olie en gas. De verwachting is dat er over het hele jaar een afname is van 8%.
Gas: Wereldwijd 2% minder vraag in Q1’20 dan in Q1’19. De vraagafname werd gedempt door de lage gasprijs. In Europa was de afname ca. 2,6%. Afhankelijk van weersomstandigheden en de lengte van de lockdownmaatregelen is de verwachting dat er voor het hele jaar ca. 5% minder vraag is.
Elektriciteit: De Europese vraag liep in Q1’20 ongeveer 5% terug t.o.v. Q1’19. In sommige landen met strikte maatregelen en grote toerisme-afhankelijkheid was de afname op dagniveau zelfs 30%. Voor heel 2020 wordt een wereldwijde afname van ca. 6% verwacht, vergelijkbaar met het gecombineerde energieverbruik van Frankrijk, Duitsland, Italië en het Verenigd Koninkrijk.
Olie: Wereldwijd 5% minder vraag in Q1’20 dan in Q1’19. De vraag in april’20 was zelfs 29 miljoen vaten per dag minder dan vorig jaar, waarmee we op het niveau zaten van 1995. Voor Q2’20 wordt een afname van 23 miljoen vaten per dag verwacht en voor dec’20 ca. 2,7 miljoen per dag. Gemiddeld over heel 2020 wordt een terugloop van 9% verwacht ten opzichte van 2019.
Let op: uitval handelsdagen door Bank Holidays en Feestdagen
Door feestdagen en bank holidays vallen er de komende periode een aantal handelsdagen uit. U kunt hier lezen wanneer u wel en niet kunt handelen voor gas, elektriciteit en warmte.
